Tăng trưởng kinh tế quý 1 thấp nhất kể từ năm 2009
Theo báo cáo của Bộ KH-ĐT, tốc độ tăng trưởng kinh tế quý 1-2020 (đạt 3,82%) là con số đáng khích lệ. Tuy nhiên, đây là mức tăng trưởng kinh tế của quý 1 thấp nhất kể từ quý 1-2009. Điểm sáng trong quý 1 là xuất khẩu của khu vực trong nước tăng mạnh (8,7%), nhập khẩu giảm 3,4%, xuất siêu 2,8 tỷ USD.
Tại phiên họp, Thủ tướng giải thích thêm về Chỉ thị 16 ban hành ngày 31-3. Thủ tướng nói rõ, cách ly xã hội là một tình huống pháp lý không trái pháp luật để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân. Cách ly xã hội mang ý nghĩa là giữ khoảng cách trong xã hội để đối phó với tình huống nguy hiểm, bùng phát dịch bệnh, giữ khoảng cách người với người, cộng đồng với cộng đồng; không phải là ngăn cấm giao thông, chưa phải phong tỏa xã hội mà chỉ hạn chế giao thông; vẫn phải duy trì hàng hóa lưu thông, sản xuất an toàn, nhất là hàng thiết yếu, vật tư y tế, hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt xuất khẩu bằng đường biển, đường bộ vẫn bình thường...
“Thời gian 15 ngày tới có ý nghĩa quyết định việc dịch có bùng phát trên diện rộng hay không ở nước ta. Đây là khoảng “thời gian vàng” để hạn chế tối đa việc lây nhiễm ra cộng đồng - vấn đề một số nước đã vấp phải. Nếu chúng ta không cương quyết việc này thì hậu quả khôn lường đối với sức khỏe, tính mạng của nhân dân”, Thủ tướng nêu rõ. Thủ tướng cũng cho biết sẽ làm quyết liệt hơn nữa để 15-20 ngày tới, thậm chí có thể lên tới 1 tháng để dịch không bùng nổ nặng nề tại Việt Nam. Việt Nam tiếp tục khóa chặt bên ngoài, trừ trường hợp đặc biệt, kiên quyết khoanh lại các ổ dịch bên trong để kịp thời phát hiện, xử lý. Cùng với đó là điều trị tốt, hạn chế tử vong tối đa.
Thủ tướng cho biết, các nước hiện triển khai 3 chính sách chủ yếu, đó là nới lỏng tiền tệ, thông qua giảm lãi suất, hỗ trợ tín dụng, hoãn, giãn nợ. Việc này Việt Nam cũng đã thực hiện thông qua ban hành Chỉ thị 11. Nhưng Thủ tướng cho rằng, gói hỗ trợ này không chỉ 250.000 tỷ đồng mà cần cao hơn nữa. Thứ hai là kích thích tài khóa thông qua giảm, giãn thuế, phí, tăng chi tiêu công. Gói này không phải chỉ 30.000 tỷ đồng mà nâng lên 150.000 tỷ đồng, thậm chí lớn hơn để hỗ trợ trong lúc khó khăn này. Thứ ba, hỗ trợ người lao động mất việc, người nghèo, người yếu thế, bảo đảm an sinh xã hội, với tinh thần chuẩn bị đón bắt thời cơ, biến nguy thành cơ để phát triển khi dịch giảm, bị chặn đứng.
Thủ tướng nhấn mạnh, trong quý 2 phải lo an sinh xã hội, đảm bảo tối thiểu cuộc sống cho người yếu thế bị tác động bởi dịch Covid-19; có mức hỗ trợ phù hợp cho người lao động, người nghèo, nhất là người yếu thế, mất việc. Tất cả những việc cần làm là để chiếc lò xo bật lên sau dịch, chuẩn bị tinh thần biến nguy thành cơ để tăng trưởng trong thời gian sớm nhất. Và, để thực hiện các mục tiêu đó thì tinh thần lớn nhất, xuyên suốt vẫn là phải đảm bảo ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, chú trọng giữ ổn định giá trị đồng Việt Nam, thị trường ngoại hối, không để xảy ra biến động bất lợi. Bên cạnh đó là có sẵn kịch bản điều hành, không để bị động, đảm bảo thanh khoản, đáp ứng nhu cầu ngoại tệ hợp pháp; kiểm soát chặt chẽ lạm phát theo kịch bản đề ra, trong đó có việc kiên quyết giảm giá thịt heo, không tăng giá các dịch vụ thiết yếu, đề xuất phương án giảm giá một số dịch vụ.
Giảm giá điện và các mặt hàng thiết yếu khác
Tại cuộc họp, Thủ tướng hoan nghênh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Bộ Công thương có phương án giảm giá điện và đề nghị tiếp tục giảm giá các mặt hàng thiết yếu khác; không được tăng giá trong thời điểm này. Thủ tướng nêu rõ giá điện sẽ giảm 10%, giá nước không tăng trong thời gian này. Gói hỗ trợ giảm giá điện là 11.000 tỷ đồng, và tổng giá trị của gói hỗ trợ viễn thông là 15.000 tỷ đồng. Về tài chính ngân sách, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính sớm ban hành các chính sách về miễn giảm thuế phí một cách phù hợp. Thủ tướng lưu ý về việc cần đẩy mạnh tiết kiệm, không bố trí kinh phí cho nhiệm vụ chưa thật sự cấp thiết, giảm thiểu chi cho hội nghị hội thảo và công tác nước ngoài. Đối với giải ngân vốn đầu tư công, Thủ tướng yêu cầu xử lý hành chính hoặc chuyển vốn đối với những dự án không giải ngân đúng hạn.
Bên cạnh đó, an ninh lương thực phải đặt lên hàng đầu nhằm đảm bảo lương thực hàng ngày cho người dân. Thủ tướng giao Bộ NN-PTNT, các địa phương tập trung xử lý vấn đề đảm bảo an ninh lương thực. Xuất khẩu lương thực phải có sự kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo trong nước không thiếu lương thực, đồng thời giải quyết vấn đề giá cho người nông dân. Bộ Công thương cần tập trung tháo gỡ khó khăn cho các tập đoàn, tổng công ty. Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo các tập đoàn, tổng công ty nỗ lực thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh đề ra và có đề án điều chỉnh sản xuất kinh doanh phù hợp. Thủ tướng yêu cầu không vì kiềm chế lây nhiễm bệnh trong thời gian này mà tiến hành “ngăn sông cấm chợ”, phải đảm bảo hàng hóa lưu thông, hoạt động sản xuất kinh doanh.
Về giáo dục, Thủ tướng yêu cầu Bộ GD-ĐT đẩy mạnh hình thức học trực tuyến và sớm công nhận loại hình đào tạo này, đồng thời giảm chương trình học năm nay phù hợp với thực tế của dịch bệnh. Bộ cần sớm có phương án báo cáo Thủ tướng về vấn đề này, trong đó nghiên cứu đề xuất phương án thi tốt nghiệp phổ thông quốc gia và tuyển sinh cao đẳng, đại học phù hợp.
Thủ tướng kêu gọi các doanh nghiệp tăng cường giảm giá các mặt hàng dịch vụ như giá điện, giá nước, giá internet, cước viễn thông; song hành cùng các biện pháp hỗ trợ của Nhà nước để chia sẻ, hỗ trợ người dân trong bối cảnh khó khăn từ dịch bệnh.
