Trạm Radar 590 - “Mắt thần” canh giữ biển trời

Dấu chân trên núi Thánh Giá

Đường lên núi quanh co, nhiều đoạn dốc đứng. Đoàn xe chúng tôi ì ạch vượt dốc, có chiếc còn chết máy giữa chừng. Vượt qua chặng đường ấy mới đến được Trạm Radar 590 - nơi đóng quân ở ngọn núi cao nhất Côn Đảo. Trong cái lạnh và gió núi, cán bộ, chiến sĩ chia sẻ với chúng tôi nhiều kỷ niệm đáng nhớ.

Tháng 12-1996, chàng lính trẻ Trần Thanh Tùng vừa tròn 20 tuổi, quê ở tỉnh Ninh Bình, mang theo bao bỡ ngỡ và khát khao cống hiến, đặt bước chân đầu tiên lên Trạm Radar 590. Khi ấy, Côn Đảo còn hoang sơ, dân cư thưa thớt, điện sinh hoạt chỉ sáng vài giờ mỗi tối. Đơn vị được chia làm 2 khu, không có phương tiện đi lại. Mỗi lần thay ca trực, cán bộ chiến sĩ phải cuốc bộ 4km đường núi, mất chừng một tiếng rưỡi.

Thiếu tá Trần Thanh Tùng, trắc thủ của Trạm Radar 590 kể, ngoài quân tư trang, anh em phải gánh theo can dầu để chạy máy nổ phục vụ hoạt động của trạm. Thời tiết khắc nghiệt, sương mù thường xuyên bao phủ khiến việc đi lại và sinh hoạt thêm phần vất vả. Củi đun nấu ẩm khó bén lửa, khói bốc mù mịt. Phòng ở ẩm thấp, chăn màn bốc mùi, nước mưa ngấm qua tường khiến rêu mốc khắp nơi, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của cả kíp trực.

Đến nay, sau gần 3 thập niên trôi qua, diện mạo Trạm Radar 590 đã khang trang, sạch sẽ với hệ thống điện sáng 24/24 giờ, nguồn nước sinh hoạt đầy đủ và ổn định. Đơn vị còn có xe bán tải phục vụ thay ca, khu A có tủ lạnh bảo quản thực phẩm để đảm bảo bữa ăn của bộ đội không thiếu thốn.

“Sinh hoạt ngày một cải thiện, đời sống tinh thần của bộ đội cũng nâng lên rõ rệt”, anh Tùng vui vẻ giới thiệu. Những đổi thay hôm nay như một sự đền đáp xứng đáng cho bao tháng năm gian khó. Trong những năm tháng ấy, anh Tùng nhớ mãi năm 2006, khi nhận nhiệm vụ công tác tại quần đảo Trường Sa.

“Lúc đó, con trai tôi mới hơn 1 tuổi và vợ thì mới xin được công việc ở Côn Đảo. Vì hoàn cảnh bắt buộc, vợ chồng tôi phải gửi con về quê để cho ông bà chăm sóc. Gia đình ba người mỗi người một nơi”, anh Tùng kể.

Nhưng với người lính hải quân, nhiệm vụ biển đảo là trên hết. Kỷ niệm ấy trở thành lời nhắc nhở, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng luôn giữ phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ, không ngại khó khăn. Và gắn bó gần như cả cuộc đời quân ngũ với Trạm Radar 590 cũng là niềm tự hào của anh, xuất phát từ lòng yêu nước nồng nàn, yêu ngành, yêu nghề.

Điều đó càng thôi thúc anh Tùng và cán bộ, chiến sĩ ở trạm luôn quyết tâm hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ của trạm là radar quan sát, quản lý tốt các mục tiêu trên vùng biển đảm nhiệm và tuyệt đối không để trót lọt mục tiêu, phát hiện mục tiêu từ xa, kịp thời quan sát, báo cáo về Sở Chỉ huy các cấp.

Trò chuyện xong với anh Tùng cũng là lúc mặt trời hiện rõ, màn sương tan dần, phía dưới là Côn Đảo thật xanh, thật đẹp…

Gác trên đỉnh núi quê hương

Gần 30 năm qua, Thiếu tá Trần Thanh Tùng cùng những người đồng đội lâu năm đã dìu dắt và hỗ trợ không biết bao nhiêu lớp chiến sĩ trẻ đến công tác tại đơn vị. Trong rất nhiều câu chuyện về các chiến sĩ trẻ tiêu biểu của Trạm Radar 590, Thiếu úy Trần Châu Bão là một trường hợp đặc biệt, khi anh là người sinh ra và lớn lên tại Côn Đảo.

Tuổi thơ của anh Bão gắn liền với mảnh đất này, nơi anh lớn lên dưới bóng núi, ngày ngày nghe tiếng sóng vỗ bờ, tiếng gió biển thổi qua rừng cây... Để rồi hôm nay, anh lại làm nhiệm vụ trên đỉnh núi ấy, canh giữ “mắt thần” bảo vệ quê hương.

Thời gian đầu, khó khăn lớn nhất với anh Bão là làm quen với khí tài radar và quy trình nghiệp vụ nghiêm ngặt. Nhờ có cấp trên và đồng đội kề vai sát cánh, anh Bão nhanh chóng hòa nhập, vững vàng hơn trong công việc.

Điều khiến Thiếu úy Bão xúc động nhất là mỗi lần thực hiện nhiệm vụ, nhìn xuống dưới toàn cảnh quê hương Côn Đảo - nơi tuổi thơ anh gắn bó, nơi gia đình, người thân đang sinh sống... đã thôi thúc anh tiếp tục rèn luyện chuyên môn, học hỏi để làm chủ công nghệ mới, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Đại úy Phạm Văn Thân, Trạm trưởng Trạm Radar 590, Trung đoàn 251, Vùng 2 Hải quân, chia sẻ với phóng viên, khó khăn và quan trọng nhất đối với đơn vị độc lập như Trạm Radar 590 là công tác quản lý bảo đảm an toàn và huấn luyện làm chủ vũ khí trang bị kỹ thuật. Bên cạnh đó là an toàn khí tài - vốn chịu ảnh hưởng nặng nề từ khí hậu khắc nghiệt: mưa gió, sương muối, độ ẩm cao. Việc bảo quản, bảo dưỡng trang bị để duy trì hoạt động là một thách thức lớn.

Để khắc phục, đơn vị tổ chức huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu. Nhưng trăn trở của người chỉ huy không dừng lại ở khí tài.

“Điều quan trọng hơn hết là giữ cho tinh thần bộ đội luôn vững vàng trong điều kiện khắc nghiệt. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, quản lý nội bộ, xây dựng ý thức tự giác, kỷ luật... luôn đi kèm với công tác nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tình cảm của từng cán bộ, chiến sĩ”, Đại úy Phạm Văn Thân chia sẻ.

Nhưng điều vui mừng là tình cảm của nhân dân dành cho đơn vị là sự động viên rất lớn, giúp cán bộ, chiến sĩ đoàn kết, vượt qua khó khăn và nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đại úy Phạm Văn Thân xúc động cho biết, Trạm 590 cũng như nhiều trạm radar bờ khác, đóng quân nơi núi cao, đảo xa, điều kiện đi lại và sinh hoạt khó khăn, đời sống tinh thần còn thiếu thốn. Tuy vậy, hàng năm đơn vị luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng ủy, chỉ huy các cấp cùng sự đùm bọc, hỗ trợ của các đơn vị bạn và nhân dân cả nước.

Đặc biệt, những chuyến thăm, động viên của đoàn đại biểu TPHCM trước và sau khi Côn Đảo trở thành đặc khu trực thuộc thành phố, đã để lại những tình cảm vô cùng sâu đậm với cán bộ, chiến sĩ đơn vị, giúp cán bộ, chiến sĩ vượt khó, đoàn kết một lòng, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, xây dựng đơn vị an toàn, địa bàn đóng quân an toàn.