Dù mục tiêu thúc đẩy tiêu dùng trong nước đã có lâu nay, các chuyên gia kinh tế cho biết đề xuất này trở nên rõ ràng hơn trong kế hoạch kinh tế giai đoạn 2026-2030 của Bắc Kinh. Các nhà phân tích của Tập đoàn tài chính Citigroup (Mỹ) nhận định: “Đề xuất đã cho thấy một cam kết rõ ràng tăng tỷ lệ tiêu dùng trong tỷ trọng GDP. Triết lý về chính sách tiêu dùng dường như cũng đã chuyển từ tập trung vào cung sang cân bằng cung - cầu”.
Các nhà lãnh đạo của Trung Quốc cũng đã khẳng định tăng hợp lý tỷ trọng chi tiêu cho dịch vụ công trong chi ngân sách để nâng cao khả năng tiêu dùng của người dân. Một cố vấn về chính sách của Chính phủ Trung Quốc (yêu cầu giấu tên) cho hay, nguồn lực được phân bổ nhiều hơn sang tiêu dùng là do việc mở rộng quy mô lớn các ngành công nghiệp truyền thống và cơ sở hạ tầng đã chạm giới hạn.
Đầu tư trong tương lai tại Trung Quốc sẽ tập trung vào các ngành công nghiệp công nghệ cao và cơ sở hạ tầng mới. Bắc Kinh có thể đặt mục tiêu tăng tỷ lệ chi tiêu của hộ gia đình thêm khoảng 5% trong 5 năm tới. Kế hoạch kinh tế 5 năm đầy đủ, chi tiết, sẽ được công bố tại kỳ họp Quốc hội thường niên của Trung Quốc vào tháng 3-2026.
Hiện chi tiêu của hộ gia đình tại Trung Quốc chiếm khoảng 40% GDP, thấp hơn nhiều so với mức gần 70% ở Mỹ. Một số cố vấn chính phủ gợi ý Trung Quốc nên nhắm tới tỷ lệ tiêu dùng khoảng 50% trong thập niên tới. Trong thập niên qua, những nỗ lực tăng cường tiêu dùng và các cải cách liên quan tại Trung Quốc vẫn phát triển chậm trong nền kinh tế thực. Niềm tin tiêu dùng của người dân vẫn thấp vì phúc lợi xã hội chưa đầy đủ, thu nhập tăng chậm và khủng hoảng bất động sản đã làm xói mòn tài sản hộ gia đình. Ngoài ra, ngành dịch vụ cũng mất thời gian để phát triển.
Theo các nhà phân tích của Ngân hàng ANZ (Australia), chìa khóa để thúc đẩy tiêu dùng trong nước là phân bổ nguồn lực. Do đó, các nhà phân tích và nhà đầu tư đang theo dõi các biện pháp chuyển hướng nguồn vốn, nguồn lực từ doanh nghiệp và đầu tư của chính phủ sang các hộ gia đình. Chuyên gia kinh tế Julian Evans-Pritchard của Công ty Capital Economics (Anh) cho rằng, chính sách tài khóa sẽ là chìa khóa để thúc đẩy tiêu dùng và nhận định tỷ lệ chi tiêu ngân sách cho đầu tư của Trung Quốc - hiện đang ở mức 6% GDP, cao nhất trong 3 thập niên - có thể giảm trong những năm tới.
Trong 1,3 ngàn tỷ NDT (182,5 tỷ USD) trái phiếu kho bạc đặc biệt kỳ hạn siêu dài được dự kiến phát hành trong năm nay, 300 tỷ NDT (hơn 42 tỷ USD) sẽ được phân bổ cho hỗ trợ chương trình trao đổi hàng tiêu dùng. Chia sẻ với báo chí hôm 27-10, ông Yang Ping, một quan chức của Ủy ban Cải cách và phát triển quốc gia Trung Quốc (NDRC), cho biết khi đối mặt với bất ổn kinh tế quốc tế, “chúng ta sẽ thúc đẩy tăng đáng kể tỷ lệ tiêu dùng thông qua cải cách phân phối thu nhập và các biện pháp khác”.
