“Chị quyết tâm thích ứng với tình hình mới. Chị giữ kín những điều nghi ngờ của mình. Sau nửa thế kỷ, thế là trật tự được vãn hồi...”. Đó là lời tâm sự của nhân vật chính trong lúc Vĩnh Hứa – giọt máu oan trái do chính bà rứt ruột sinh ra – hội ngộ với bà sau bao năm sinh sống nơi đất khách quê người ở vị thế là hai chị em.
Đó cũng là một phần đoạn kết của quyển “Xuân Nguyệt” (Nhà Xuất bản Trẻ) phát hành năm 1989 do Hồng Giang dịch từ tiểu thuyết “Spring moon” của Bette Bao Lord.
Từng chương, từng mục trong sách dẫn dắt tôi mê man theo dòng chảy của mạch sống từ quá khứ đến hiện tại của một Xuân Nguyệt xinh đẹp, sắc sảo, một Ánh Ngọc bướng bỉnh, tài hoa, một bác Cả uy nghi, hào hoa, một Phúc Hứa trí thức, yểu mệnh...
Thấp thoáng, đó đây, tôi bắt gặp hình ảnh chính mình, tổ tiên, ông bà, chú bác ẩn hiện lung linh trong nếp nhà cổ kính, khắc thời gian êm đềm của thời thơ ấu. Quá khứ hiện về cho tôi sống lại thời con gái lẫn với dư vị ngọt ngào của tình yêu và nỗi thống khổ thầm kia về những bí mật riêng tư...
Tất cả là sự đan xen nhuần nhuyễn giữa các phạm trù tình yêu, hạnh phúc, truyền thống – hiện đại, lịch sử – thời cuộc, phong kiến – cách tân, yêu thương – thù hận, đấu tranh – khuất phục tạo nên những tình tiết trái ngang thật ấn tượng theo từng số phận mỗi nhân vật.
“Trông người mà ngẫm đến ta”, từ bối cảnh lịch sử Trung Hoa đó, tôi liên tưởng đến bối cảnh lịch sử nước ta. Ít nhiều có những điểm tương đồng về ưu, khuyết điểm ở mọi lãnh vực trong cuộc sống đã qua và sắp tới.
Sau hơn 27 năm thống nhất đất nước, quê tôi – một vùng cây trái ở đồng bằng sông Cửu Long – đã thật sự chuyển mình đi lên và lớn mạnh theo đà công nghiệp hóa, hiện đại hóa, với mạng lưới giao thông rộng mở và nhà nhà đang xây dựng từ bán kiên cố đến kiên cố với tiện nghi vật chất hiện đại.
Rốt lại, trăng mùa xuân vẫn ấm áp và nồng nhiệt xua tan bao bóng tối vẩn đục vây quanh tỏa ánh sáng vằng vặc xuống trần gian ngập tràn niềm hạnh phúc và thú đau thương của mỗi kiếp người.
HUỲNH THỊ HƯƠNG GIANG
(Số 357, tổ 12 Đông Hòa, xã Tam Bình, Cai Lậy, Tiền Giang)
