Như nhiều cuộc bầu cử tổng thống trước đây, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016 cũng mang đậm dấu ấn của đồng tiền và sức mạnh của truyền thông. Ứng viên nào vận động được nhiều tiền nhất và được truyền thông ủng hộ nhiều nhất sẽ có khả năng chiến thắng.
Truyền thông nghiêng về ai?
Những tưởng là tỷ phú, ông Donald Trump dễ dàng chi tiêu hào phóng cho các phương tiện truyền thông để mang lại lợi thế cho mình. Tuy nhiên, một cuộc thăm dò cho thấy gần 9 trong số 10 người tin rằng các phương tiện truyền thông Mỹ muốn bà Hillary Clinton giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống. Điều này có thể giải thích lý do tại sao ông Trump đã tăng cường các cuộc tấn công nhắm vào các phương tiện truyền thông đến mức giận dữ.
Donald Trump và Hillary Clinton, ai sẽ là Tổng thống tiếp theo của Mỹ?
Tại mỗi cuộc tập hợp, ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump lặp đi lặp lại những cáo buộc rằng các nhà báo “không trung thực”, “bệnh hoạn” và “tiêu cực”. Trường Đại học Suffolk (Mỹ) thăm dò với câu hỏi: “Bạn nghĩ giới truyền thông, bao gồm cả các tờ báo lớn và các đài truyền hình, muốn bầu cho ai: Hillary Clinton hay Donald Trump?”. Có 75,9 % trả lời là bà Clinton, trong khi chỉ có 7,9 % nói truyền thông ủng hộ ông Trump. Cuộc thăm dò của AP/GkF cho thấy 87% những người ủng hộ ông Trump tin rằng các phương tiện truyền thông có thành kiến đối với tỷ phú này. Carl Cannon, biên tập viên điều hành của trang web chính trị có tầm ảnh hưởng của Mỹ RealClearPolitics, cho biết cuộc bầu cử năm 2016 sẽ được nhớ đến với việc phần lớn các phương tiện truyền thông thừa nhận việc ủng hộ ứng viên đảng Dân chủ.
Mới đây, phóng viên chính trị kỳ cựu của CNN Wolf Blitzer hỏi quản lý chiến dịch của ông Trump là Kellyanne Conway rằng tại sao Trump giận dữ tấn công các phương tiện truyền thông, bà Conway cho rằng phần lớn là vì những gì họ viết trên phương tiện truyền thông xã hội. Theo bà này: “Qua phân tích của chúng tôi, 85% - 95% Twitter của các nhà báo đều tiêu cực đối với Donald Trump. Họ không thấy bất cứ điều gì tốt để nói về ông ấy à?”. Khi ông Trump gay gắt chống lại các nhà báo, các phương tiện truyền thông lại chống ông mạnh hơn. Hầu hết các tờ báo lớn của Mỹ đều đăng bài xã luận ủng hộ bà Clinton.
Cử tri Mỹ đi bầu cử sớm ở bang Ohio
Trong suốt hai tuần đầu của tháng 10, các quảng cáo của ông Trump xuất hiện trên màn hình TV 491 triệu lần trên toàn nước Mỹ và tỷ lệ xem trung bình 91,8%. Quảng cáo của bà Clinton xuất hiện trên màn hình TV 620,6 triệu lần trên cả nước Mỹ với mức trung bình người xem là 85,8%. Theo iSpot.tv, quảng cáo của ông Trump phát sóng thường xuyên nhất trên Fox, CBS, NBC, ESPN và CNN. Trong khi đó, bà Clinton tập trung trên các kênh CBS, TNT, NBC, FX và A & E.
2/3 số cử tri Mỹ trong cuộc thăm dò ý kiến do Rasmussen Reports tiến hành cho biết họ nghĩ rằng các phương tiện thông tin truyền thông đã có quá nhiều quyền lực và ảnh hưởng đối với cuộc bầu cử lần này.
Ai chi tiêu mạnh hơn?
Theo Time, Ủy ban vận động của bà Clinton đã quyên góp được nhiều hơn gấp hai lần số tiền so với ủy ban của ông Trump: 513 triệu USD so với 255 triệu USD. Tổng số tiền tài trợ của ông Trump khoảng 312 triệu USD, trong khi con số này của bà Clinton là 702 triệu USD tính đến ngày 19-10. Tòa án Tối cao của Mỹ không cho phép ông Trump chi 600 triệu USD tiền riêng của ông trong chiến dịch tranh cử.
Trong tháng 10, ông Trump và bà Clinton đã chi hết trên 80% số tiền vận động của mình. Trong chiến dịch của bà Clinton, khoản chi cho phương tiện truyền thông đầu tháng 10 chiếm phần lớn chi tiêu trong tranh cử tổng thống năm 2016 của đảng Dân chủ. Tiền chi cho phương tiện truyền thông, bà Clinton chi 158 triệu USD, đa số từ Công ty Beltway. Chi tiêu của ông Trump cho vé máy bay và chỗ ở là 26 triệu USD, bà Clinton chỉ tốn khoảng 19 triệu USD cho việc này.
Bà Clinton dành 62 triệu USD trả lương cho đội ngũ nhân viên vận động chiến dịch, trong khi số tiền này của ông Trump là 38 triệu USD.
Bà Clinton còn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ đương kim Tổng thống Barack Obama, người đã dành rất nhiều thời gian và sức lực để vận động cho bà. Vào đêm trước ngày bầu cử, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ Hillary Clinton và gia đình cùng vợ chồng Tổng thống Obama sẽ tới Philadelphia với hàng ngàn ủng hộ viên. Bang Pennsylvania là chiến trường quan trọng đối với cả hai ứng cử viên tổng thống. Các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy bà Clinton dẫn trước ông Trump ở bang Pennsylvania, mặc dù đã thu hẹp hơn so với đầu tháng 10, khoảng 3,4 điểm phần trăm so với Trump.
“Đặc sản” phiếu đại cử tri
Cử tri Mỹ không trực tiếp bầu tổng thống mà họ dùng phiếu phổ thông để chọn các đại cử tri trong bang, những người ủng hộ ứng cử viên mà họ muốn trở thành tổng thống. Đây là quy trình bầu cử tri đoàn. Nước Mỹ có 50 tiểu bang và thủ đô Washington D.C. Mỗi nơi có một cử tri đoàn với số lượng thành viên được phân bổ dựa trên dân số địa phương. Tổng số có 538 đại cử tri. Một tháng sau khi bỏ phiếu đại cử tri, Quốc hội Mỹ nhóm họp hai viện để tuyên bố người đắc cử. Nếu một ứng cử viên tổng thống nhận được ít nhất 270 số phiếu đại cử tri tổng thống, người chủ tọa (thường là phó tổng thống đương nhiệm) tuyên bố ứng cử viên đó là tổng thống đắc cử.
Vấn đề lá phiếu đại cử tri luôn là đề tài gây nhiều tranh cãi trong nền chính trị Mỹ và nhiều chính khách (trong đó có bà Clinton hồi làm thượng nghị sĩ) từng đề nghị hủy bỏ cơ chế phiếu đại cử tri, bởi nó làm mất giá trị sự tồn tại lá phiếu phổ thông. Trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2000, ứng cử viên đảng Dân chủ là Al Gore giành đa số phiếu phổ thông (nhiều hơn ông Bush khoảng 5.000 phiếu) nhưng lại thua về phiếu đại cử tri. Kết quả là ông Bush đắc cử tổng thống. Tuy nhiên, việc bầu tổng thống qua lá phiếu đại cử tri cũng có rất nhiều ưu điểm giúp nó đứng vững hơn 200 năm qua và được xem là một phần quan trọng của nền dân chủ Mỹ.
| |
Huy Quốc (tổng hợp)
