Theo Sở GTVT TPHCM, thời gian qua, tình hình ô nhiễm môi trường không khí trong cả nước nói chung và trên địa bàn các thành phố lớn nói riêng diễn biến phức tạp, nồng độ các chất gây ô nhiễm không khí có xu hướng tăng. Trong đó, hoạt động của các loại xe cơ giới nói chung và mô tô, xe gắn máy nói riêng là một trong những nguồn phát thải trực tiếp một số chất có ảnh hưởng nguy hại đến sức khỏe con người.

Theo kết quả chương trình thí điểm, tính đến tháng 9-2020, trên địa bàn thành phố có khoảng 7,4 triệu xe máy, trong đó số xe sử dụng trên 10 năm chiếm tới 67,89%. Đây là loại xe thường có lượng phát thải vượt tiêu chuẩn hiện hành. Do đó, nếu kiểm soát khí thải xe máy, lượng khí thải độc hại thải ra môi trường sẽ giảm đi rất nhiều. Chất lượng môi trường không khí thành phố sẽ được cải thiện mạnh mẽ.

Trước tính cấp bách trên, đơn vị nghiên cứu đề xuất phương án kiểm soát hỗn hợp theo khu vực và năm sử dụng của xe. Cụ thể, kiểm soát kết hợp theo khu vực, trước tiên là trung tâm rồi tiến tới toàn thành phố; áp dụng với xe từ 5 năm sử dụng trở lên rồi mới tiến tới kiểm soát tất cả các xe. Trong giai đoạn đến 2025, thành phố sẽ kiểm soát các xe từ 5 năm sử dụng trở lên. Sau đó giai đoạn sau 2025 sẽ kiểm soát khí thải tất cả các xe.

Mục tiêu cụ thể đến giai đoạn 2026-2030 là tiếp tục nâng mức giới hạn tiêu chuẩn khí thải, mở rộng phân vùng cần bảo vệ nghiêm ngặt về môi trường nhằm kiểm soát việc lưu thông của xe máy, tiến tới ngưng hoàn toàn hoạt động của phương tiện cá nhân ở các quận trung tâm khi hệ thống vận tải hành khách công cộng và các điều kiện tiếp cận đã đáp ứng.

Tổng kinh phí thực hiện đề án là 553,06 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo đề án nghiên cứu, chính sách này không làm phát sinh chi phí cho người dân và doanh nghiệp trừ việc phát sinh chi phí bảo dưỡng kỹ thuật hoặc sửa chữa phương tiện.

Theo khảo sát, có tới hơn 76% người dân ủng hộ TPHCM thực hiện đề án kiểm soát mô tô, xe gắn máy để giảm ô nhiễm môi trường.

QUỐC HÙNG