Kênh Liên Xã, quận Bình Tân, TPHCM bị tắc nghẽn hàng chục năm qua. Sức khỏe, cuộc sống của người dân trong khu vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng do ngập lụt, ô nhiễm và dịch bệnh. Tháng 10-2005, Sở Giao thông Vận tải thẩm định, thiết kế Dự án cải tạo – lắp đặt cống hộp cho dòng kênh này, nhưng đến nay vẫn chưa thi công. Vì sao?
Kênh Liên Xã quận Bình Tân ngày càng bị ô nhiễm nặng.
Khổ vì ngập nước, ô nhiễm
Một ngày cuối tháng 3-2012, đi dọc kênh Liên Xã chúng tôi không thể chịu nổi mùi hôi thối nồng nặc từ dòng kênh bốc lên. Mặt kênh nhiều đoạn bị phủ kín bởi đủ thứ rác thải, xác động vật và lục bình. Nước kênh đen đặc, ứ đọng, không thể chảy qua hệ thống cống thông ra các sông lớn. Ban ngày, nhưng nhiều nhà dân sống trên đường Ấp Chiến Lược (dọc theo bờ kênh) phải đóng kín cửa để hạn chế mùi hôi và ruồi nhặng “tấn công” vào nhà.
Chỉ cho chúng tôi căn nhà khang trang một trệt một lầu đang khóa cửa, ông Tám Kiềng, 68 tuổi, than thở: “Có nhà nhưng không ở được. Nhiều năm qua, vợ chồng tôi đóng kín cửa để sang nhà các con ở vì không thể hít thở không khí ô nhiễm ở đây”.
Theo ông Kiềng, kênh Liên Xã trước đây là kênh thủy lợi phục vụ việc tưới tiêu trong sản xuất nông nghiệp. Từ năm 2000, tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, người dân vãng lai đến mua đất nông nghiệp xây nhà ở, kênh Liên Xã không còn được nông dân duy tu, nạo vét hàng năm. Cùng với đó, một bộ phận người dân thiếu ý thức từ nơi khác đến thường xuyên chở rác thải hữu cơ lẫn vô cơ đổ xuống kênh làm dòng kênh ngày càng ô nhiễm nặng.
Không chỉ gây ô nhiễm, kênh Liên Xã bị tắc nghẽn nhiều năm qua còn khiến người dân ở các khu phố 8, 9, 13, 15 (phường Bình Trị Đông) phải sống chung với ngập lụt mỗi khi mưa xuống hay thủy triều lên. Trần tình về nỗi khổ này, bà Đặng Thị Nguyệt Mai, nhà ở đường Ấp Chiến Lược, nói: “Trung bình mỗi tháng bà con ở đây phải 4 – 5 lần chuyển đồ đạc, vật dụng lên cao để tránh nước kênh ô nhiễm tràn vào nhà ngập sâu. Còn mùa nắng thì ruồi nhặng, muỗi mòng phát sinh, kéo theo đủ thứ dịch bệnh: sốt xuất huyết, sốt siêu vi, tiêu chảy…”.
Trước thực trạng này, người dân nhiều lần có đơn kiến nghị chính quyền, các ngành chức năng có biện pháp cải tạo dòng kênh, sớm giải quyết tình trạng ô nhiễm. Ngày 25-10-2005, Sở GTVT TPHCM đã thẩm định, thiết kế Dự án cải tạo – lắp đặt cống hộp kênh Liên Xã, nhưng đến nay dự án vẫn còn trên giấy!
Một bí thư khu phố ở phường Bình Trị Đông (xin giấu tên), cho biết cuối năm 2008, phường Bình Trị Đông, quận Bình Tân, Khu Quản lý giao thông đô thị số 1 và Trung tâm chống ngập nước TP có họp lấy ý kiến dân, bàn phương án nâng cấp kênh Liên Xã, nhưng sau đó thì im luôn. Người dân bức xúc: Bao giờ Dự án cải tạo kênh Liên Xã mới được thi công, dân hết chịu cảnh sống chung với ô nhiễm, ngập lụt?
Đầu năm 2014 thi công dự án?
Trả lời thắc mắc của người dân, ông Nguyễn Hồng Xuân, Phó Chủ tịch UBND phường Bình Trị Đông, cho biết công tác đền bù, giải tỏa để thực hiện dự án đã được phường làm xong từ tháng 7-2004. Mặt bằng cũng đã giao, song không rõ vì sao chủ đầu tư vẫn chưa thi công. Phường nhiều lần có đơn gửi quận để làm rõ việc này nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi.
Để hạn chế tình trạng ô nhiễm tại kênh Liên Xã, ngăn chặn dịch bệnh bùng phát, thời gian qua, phường có phối hợp với Quận đoàn, Trung tâm y tế dự phòng quận 8 thường xuyên vớt rác, phun xịt thuốc dưới lòng kênh. Phường cũng tiếp tục kiến nghị với quận và chủ đầu tư dự án là Trung tâm chống ngập nước TP sớm thực hiện dự án.
Trong khi đó, về phía chủ đầu tư dự án, ông Trần Như Quốc Bảo, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án Trung tâm chống ngập nước TP, cho rằng Dự án cải tạo – lắp đặt cống hộp kênh Liên Xã chưa được thi công là do quận Bình Tân chưa giải tỏa xong phần đất của hộ bà Nguyễn Thị Xẩm nằm trong khu vực hồ điều tiết.
Tuy nhiên, mới đây xét thấy việc xây dựng hồ điều tiết tại dự án cải tạo kênh Liên Xã là chưa cần thiết, do đó trung tâm đã có báo cáo trình Sở GTVT TP phương án thi công mới. Dự kiến, đầu năm 2014 dự án sẽ được triển khai thi công và sẽ hoàn công, đưa vào sử dụng trong năm 2015.
Tuấn Vũ – Anh Tuấn
