Cuộc đời và sự nghiệp của thiên tài âm nhạc Mozart luôn là nguồn cảm hứng, kích thích mạnh mẽ đối với các nhà làm phim trên thế giới. Viện Goethe tại Hà Nội đã tổ chức tuần phim kinh điển về nhà soạn nhạc thiên tài. Đây cũng là hoạt động cuối cùng đánh dấu sự kết thúc những hoạt động văn hóa tưởng niệm 250 năm ngày sinh Mozart tại Việt Nam.
Mở đầu là bộ phim “Amadeus” sản xuất năm 1979 đã đem lại cho đạo diễn Milos Forman 8 giải Oscar của Hollywood. Câu chuyện được kể từ điểm nhìn của vị nhạc công hoàng gia Antonio Salieri, một nhạc sĩ có năng khiếu và tham vọng, tuy nhiên đối diện với ánh sáng của thiên tài Mozart, ông ta luôn cảm thấy mình là kẻ thất bại.
Bi kịch của ông ta nằm ở chỗ, năng khiếu âm nhạc của ông vượt lên hầu hết tất cả các nhạc sĩ đương thời, khiến ông là người duy nhất có thể hiểu và đánh giá được Mozart. Tại sao Thượng đế lại không cho ông ta trở thành thiên tài mà lại trao khả năng này vào tay một chàng trai dễ tính, phàm tục đến từ Salzburg? Câu hỏi này đã bám rễ vào đầu Salieri từ khi gặp gỡ chàng trai trẻ Wolfgang Amadeus và ám ảnh ông ta đến nỗi, sự ghen tị đã dẫn Salieri đến việc triệt hạ Mozart. Bộ phim diễn ra với tốc độ nghẹt thở, với các pha thay đổi liên tục. Hai diễn viên thủ vai chính trong phim “Amadeus” là Tom Hulce trong vai Mozart và Fred Murray Abraham trong vai Salieri.
Bộ phim “Cây sáo thần” của đạo diễn Ingmar Bergmann. ông đã dựng lại vở opera cuối cùng và cũng là vở opera nổi tiếng nhất của Mozart, kể về cuộc tình kỳ ngộ giữa hoàng tử Tamino và nàng Pamina xinh đẹp, về cuộc đối đầu giữa ánh sáng và bóng tối, giữa Nữ hoàng bóng đêm và Thần Sarastro. “Cây sáo thần” là một kiệt tác về phim opera, một thể loại phim gây thách thức lớn với tất cả các đạo diễn tên tuổi.
Cũng là một bộ phim opera nhưng khác với “Cây sáo thần”, phim “Don Giovani” của đạo diễn Joseph Losey đã không lấy cảnh quay từ sân khấu giống vở diễn opera của Bergmann mà lấy phông nền từ các địa điểm công cộng ở Bắc Ý, Venice và ở các biệt thự vùng Palladio nổi tiếng. Với dàn diễn viên là các nghệ sĩ opera nổi tiếng, bộ phim “Don Giovani” là diễn giải độc nhất vô nhị về một trong những vở opera nổi tiếng nhất. Trước khi bộ phim khởi quay, đạo diễn Joseph Losey đã nói với các cộng sự: “Rõ ràng là xét về mọi phương diện, dự án này của chúng ta không thể so sánh với bất kỳ bộ phim opera nào đã có từ trước đến nay. Chúng ta sáng tạo ra một cách xử lý khác, để làm ra một bộ phim đích thực”.
Với việc trình chiếu ba bộ phim kinh điển về thiên tài âm nhạc Mozart, người xem có những cái nhìn toàn diện về nhà soạn nhạc thiên tài này.
VĨNH XUÂN
