Sau khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao Mỹ - Cuba, Washington cũng đang tiến hành các bước nới lỏng lệnh cấm vận vô lý chống Cuba kéo dài gần 55 năm qua. Trong nước, Cuba tiếp tục thực hiện chính sách đổi mới nền kinh tế. Tất cả điều đó đi kèm với những thành tựu, đặc biệt về giáo dục và y tế. Nhiều nhà quan sát khẳng định, Cuba đang có đủ cơ sở để phát triển mạnh hơn nữa.
Thành tựu nổi bật
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hệ thống chăm sóc y tế của Cuba là kiểu mẫu cho tất cả các nước trên thế giới. Hệ thống y tế Cuba được công nhận trên toàn thế giới về sự xuất sắc và tính hiệu quả. Mặc dù nguồn lực rất hạn chế và những tác động đáng kể do các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ trong hơn nửa thế kỷ qua, Cuba vẫn đảm bảo quyền chăm sóc y tế cho tất cả các bộ phận dân cư tương tự như các quốc gia phát triển nhất thế giới. Trong chuyến thăm Cuba gần đây nhất, vào tháng 7-2014, Tổng giám đốc WHO Margaret Chan ấn tượng trước những thành tựu y tế của Cuba. Bà Margaret Chan nói: “Cuba là quốc gia duy nhất có hệ thống y tế gắn liền giữa nghiên cứu và phát triển. Đây là con đường để đi lên, bởi vì sức khỏe của con người chỉ có thể được cải thiện thông qua sự đổi mới”. Bà ca ngợi những nỗ lực của các nhà lãnh đạo Cuba xem sức khỏe là trụ cột quan trọng của phát triển.
WHO lưu ý, Cuba đã chứng minh rằng chăm sóc sức khỏe cho người dân không liên quan nhiều đến việc thiếu nguồn lực. Thay vào đó, Cuba cho thấy ý chí chính trị của các nhà lãnh đạo trong việc bảo vệ người dân dễ bị tổn thương nhất của họ.
Với tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh là 4,2%o ca sinh, Cuba dẫn đầu châu Mỹ, đứng thứ ba trong các nước đang phát triển và đứng trong tốp đầu thế giới về tỷ lệ này. Điều này cũng là do chất lượng của hệ thống y tế và chính sách phúc lợi dành cho trẻ em và phụ nữ mang thai. Với tuổi thọ trung bình 78 tuổi, Cuba là một trong những nước có tuổi thọ cao nhất châu Mỹ và các nước đang phát triển, đạt được kết quả tương tự với hầu hết các nước phát triển. Trung bình, người Cuba sống lâu hơn so với nước láng giềng Haiti 30 năm.
Tổng giám đốc WHO Margaret Chan và Chủ tịch Cuba Raul Castro khảo sát một bệnh viện ở Cuba
Ngoài ra, Cuba còn giúp các nước đang phát triển về y tế. Kể từ năm 1963, Cuba đã cử các bác sĩ và nhân viên y tế đến các nước để điều trị cho người nghèo. Hiện nay, gần 30.000 nhân viên y tế Cuba đang làm việc tại hơn 60 quốc gia trên thế giới.
Vào tháng 7-2015, WHO công bố rằng Cuba là nước đầu tiên trên thế giới ngăn chặn thành công lây nhiễm HIV/AIDS từ mẹ sang con.
Theo ông Michel Sidibé, Giám đốc điều hành Cơ quan chống HIV/AIDS thuộc LHQ (UNAIDS), Cuba đã khôi phục lại niềm tin của thế giới trong khả năng kết thúc đại dịch AIDS. Từ khi dịch bệnh này bắt đầu bùng nổ, các quan chức y tế rất lo ngại về số lượng trẻ sơ sinh nhiễm HIV dương tính được sinh ra từ mẹ nhiễm HIV dương tính.
Ngày nay, việc dùng thuốc kháng virus HIV cho cả mẹ và đứa trẻ đã giúp các bác sĩ hạn chế nguy cơ lây truyền chỉ còn hơn 1%. Thật không may, rất nhiều những đứa trẻ sinh ra nhiễm HIV là do các bà mẹ sống ở các nước có thu nhập thấp, nơi mà phương pháp điều trị và các dịch vụ y tế cơ bản không được đáp ứng.
Trong năm 2010, Cuba đã tham gia dự án của Tổ chức y tế liên Mỹ tiến hành phối hợp với WHO và đã nỗ lực tập trung vào việc loại bỏ virus giang mai và HIV truyền từ mẹ sang con. Chính phủ Cuba thực hiện các dịch vụ này như một phần của hệ thống y tế của người dân. Vì vậy, những nỗ lực của nước này đã được đền đáp khi WHO tuyên bố rằng trong năm 2013, chỉ có hai bé sơ sinh ở nước này nhiễm HIV dương tính.
Đoàn kết và chia sẻ
Các ví dụ mang tính biểu tượng của tình đoàn kết với những người nghèo nhất của trái đất là Operation Miracle, chương trình phục hồi thị lực do Chủ tịch Fidel Castro và Tổng thống Venezuela Hugo Chávez khởi xướng từ năm 2004. Chiến dịch nhân đạo này được thực hiện ở châu Mỹ mà không tính phí đối với người nghèo bị đục thủy tinh thể và các bệnh khác về mắt. Trong một thập kỷ, gần 3,5 triệu người đã được chữa trị các bệnh về mắt.
Đoàn kết y tế Cuba cũng mở rộng sang châu Phi. Trong năm 2014, LABIOFAM, Viện Nghiên cứu hóa học và dược phẩm sinh học Cuba, đã phát động một chiến dịch tiêm chủng phòng chống bệnh sốt rét ở hơn 15 quốc gia tại phía Tây châu Phi, nơi có khoảng 1.000 trẻ em chết mỗi ngày do sốt rét.
Tương tự như vậy, các bác sĩ Cuba đào tạo bác sĩ cho nhiều nước trên thế giới tại Trường Y khoa Mỹ Latinh (Elam). Kể từ khi thành lập vào năm 1998, Elam đã đào tạo hơn 20.000 bác sĩ đến từ hơn 123 quốc gia. Theo Tổng Thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-moon, Elam là “trường học y tế tiên tiến nhất của thế giới”.
Hệ thống giáo dục phổ thông Cuba hoàn toàn miễn phí
Tổ chức Văn hóa, khoa học và giáo dục Liên hiệp quốc (UNESCO) ca ngợi thành công của Cuba trong việc đạt được các mục tiêu giáo dục của Liên hiệp quốc cho mọi người (Education for All-EFA). Các quan chức UNESCO cho biết, Cuba có chỉ số phát triển EFA cao nhất Mỹ Latinh, mặc dù thực tế Cuba là một trong những nước kém phát triển trong khu vực. Chỉ số EFA sử dụng bốn mục tiêu gồm giáo dục tiểu học, xóa mù chữ cho người lớn, chất lượng giáo dục và giới tính để đưa ra đánh giá tổng thể của hệ thống giáo dục của một quốc gia.
Tiềm năng lớn
Du lịch là trung tâm trong nền kinh tế tương lai của Cuba, là một lĩnh vực sớm giúp người dân tăng thu nhập. Theo Tổng cục Thông tin và Thống kê Cuba, số du khách đến Cuba từ năm 2008 đến nay tăng đều đặn và hiện ở mức 3 triệu người. Sắp tới, dự báo sau khi quan hệ Mỹ - Cuba bình thường hóa và lệnh cấm vận du lịch được nới lỏng, Cuba sẽ “bùng nổ” du khách từ Mỹ. Cùng phát triển với ngành du lịch sẽ là các dịch vụ đi kèm như ngành xây dựng và sửa chữa khách sạn, nhà hàng và bất động sản thương mại. Đây cũng là các ngành phát triển nhanh nhất trong nền kinh tế Cuba trong 9 năm qua, theo New York Times. Ngoài du lịch, thành phần kinh tế tư nhân cũng đang trên đà tăng trưởng. Số lượng người dân Cuba đang làm việc trong khu vực tư nhân đã tăng gấp ba lần năm 2008, với gần nửa triệu người vào năm 2014. Từ năm 2011, thực hiện chính sách cải cách kinh tế, Chính phủ Cuba liệt kê 181 công việc chính thức không còn độc quyền nhà nước kiểm soát, chẳng hạn như lái taxi, công nhân xây dựng và bán hàng. Người dân cũng được phép mua và bán nhà thay vì chỉ trao đổi như trước đã tạo ra một sự bùng nổ bất động sản. Nhiều mặt hàng như máy tính, đầu DVD và lò vi sóng… cũng được phép mua bán.
| |
THỤY VŨ (tổng hợp)
