TPHCM hiện có 24 quận, huyện nhưng mới chỉ có 18 Phòng Cảnh sát PC&CC quận, huyện thành lập. Nhiều Phòng phải quản lý địa bàn từ 1-2 quận huyện; bán kính hoạt động của xe chữa cháy lớn (có nơi lên đến 30km), mất nhiều thời gian lưu thông trên đường, làm cho thời gian cháy tự do tăng lên dẫn đến đám cháy phát triển lớn, tạo ra cháy lan, cháy lớn gây khó khăn cho công tác cứu chữa.
Các Đội Chữa cháy chuyên nghiệp khu vực được thành lập và được bố trí hợp lý, tập trung những nơi có nguy cơ cháy, nổ cao, các khu vui chơi giải trí tập trung đông người… sẽ góp phần rất lớn cho công tác quản lý về an toàn PCCC, bảo vệ tính mạng và tài sản cho người dân.
Theo nghiên cứu, phân tích đánh giá kết quả của công tác chữa cháy chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố sau:
+ Thời gian báo cháy;
+ Thời gian đến đám cháy của đội chữa cháy đầu tiên;
+ Thời gian đến đám cháy của lực lượng phương tiện chi viện;
+ Chất lượng chỉ huy, chỉ đạo chữa cháy và mức độ đào tạo của các chiến sĩ chữa cháy.
Yếu tố thời gian trong công tác PCCC có một ý nghĩa quan trọng. Còn trong công tác chữa cháy ở các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội ở thời kỳ công nghiêp hóa, hiện đại hóa hiện nay càng có ý nghĩa hơn, đến đám cháy chậm 1 hay 2 phút thì tình hình diễn biến đám cháy có thể khác hẳn, thiệt hại do cháy gây ra sẽ tăng lên gấp bội.
Đội chữa cháy chuyên nghiệp khu vực thuộc các Phòng Cảnh sát PC&CC quận, huyện ra đời giúp giải quyết hàng loạt những vấn đề thiết yếu về công tác phòng cháy chữa cháy trong điều kiện kinh tế, xã hội đang phát triển hiện nay như: rút ngắn bán kính hoạt động của Đội Chữa cháy chuyên nghiệp, giải quyết vấn đề giao thông khó khăn tại một số tuyến đường thường xuyên xảy ra kẹt xe vào các giờ cao điểm, đảm bảo công tác nắm tình hình điều tra cơ bản đối với cơ sở…
Điển hình như 2 vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn huyện Củ Chi trong năm 2015 - 2016, tổng thiệt hại thành tiền lên đến gần 400 tỷ đồng. Vụ cháy tại Công ty TNHH Việt Nam SamHo, chuyên sản xuất giày thể thao (đóng trên tỉnh lộ 8, xã Trung An, huyện Củ Chi, TPHCM), xảy ra vào đêm 6/3/2015; thiệt hại gần 315 tỷ đồng. Ngày 27/5/2016, đám cháy ở Nhà máy nệm Vạn Thành nằm trên quốc lộ 22 (xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, TPHCM) vụ cháy đã thiêu rụi khoảng 12.000m2 kho chứa nệm thành phẩm, thiệt hại ước tính thành tiền khoảng 85 tỷ đồng.
Phòng Cảnh sát PC&CC huyện Củ Chi là đơn vị hiện nay chưa triển khai thành lập Đội Chữa cháy chuyên nghiệp khu vực. Theo tính toán đối với 2 vụ cháy trên, khoảng cách từ Phòng Cảnh sát PC&CC huyện Củ Chi cách Công ty TNHH Việt Nam SamHo khoảng 12,5km và cách Công ty Nệm Vạn Thành khoảng 11,5km. Với vận tốc trung bình của xe chữa cháy là 40km/h thì thời gian đến đám cháy đối với 2 vụ cháy trên mất gần 20 phút. Như vậy có thể thấy tại những khu vực trọng điểm tập trung những cơ sở sản xuất có nguy cơ cháy, nổ cao thì việc bố trí các Đội Chữa cháy chuyên nghiệp khu vực nhằm rút ngắn bán kính hoạt động, hạn chế thời gian cháy tự do của đám cháy góp phần trực tiếp kéo giảm thiệt hại do cháy gây ra.
Theo thống kê, khảo sát công tác phòng cháy chữa cháy tại 4 đơn vị thuộc Phòng Cảnh sát PC&CC quận, huyện đã triển khai thành lập Đội Chữa cháy chuyên nghiệp khu vực gồm: Phòng Cảnh sát PC&CC quận 2, quận 8, quận Bình Thạnh và huyện Bình Chánh cho thấy kết quả:
Đội chữa cháy chuyên nghiệp khu vực 1 - Phòng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy quận 2 được thành lập từ tháng 7 năm 2015 đến nay, đơn vị đã trực tiếp cứu chữa 15 vụ cháy (trong đó: 2 vụ về cứu nạn, cứu hộ), tham gia chữa cháy cùng đội Chữa cháy chuyên nghiệp các vụ cháy khác trên địa bàn quận và 1 vụ phối hợp địa bàn lân cận.
Đội chữa cháy chuyên nghiệp khu vực 1 - Phòng Cảnh sát Phòng cháy và chữa cháy Quận 8 được thành lập từ tháng 8 năm 2014 đến nay, đơn vị đã trực tiếp cứu chữa 16 vụ cháy, tham gia chữa cháy cùng Đội Chữa cháy chuyên nghiệp các vụ cháy khác trên địa bàn quận.
Đội chữa cháy chuyên nghiệp khu vực 1 - Phòng Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy quận Bình Thạnh được thành lập từ tháng 8 năm 2014 đến nay, đơn vị đã trực tiếp cứu chữa 25 vụ cháy, tham gia chữa cháy cùng đội chữa cháy chuyên nghiệp các vụ cháy khác trên địa bàn quận.
Đội Chữa cháy khu vực 1 - Phòng Cảnh sát PC&CC huyện Bình Chánh thành lập vào tháng 5/2014, đã tổ chức chữa cháy - cứu nạn, cứu hộ 18 vụ và thực hiện 40 đợt chi viện chữa cháy cho các đơn vị khác.
Qua thống kê trên, tính từ thời điểm Đội Chữa cháy chuyên nghiệp khu vực được thành lập, tuy số vụ cháy của 4 đơn vị còn biến động tăng hoặc giảm nhưng kết quả cứu chữa cho thấy đã có phần kéo giảm được thiệt hại do cháy gây ra. Nguyên nhân chủ yếu là do phát huy được hiệu quả của Đội Chữa cháy chuyên nghiệp khu vực, rút ngắn được bán kính hoạt động, rút ngắn thời gian tiếp cận đám cháy của lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp.
Việc có thêm Đội chữa cháy chuyên nghiệp khu vực sẽ rút ngắn cự ly giữa các địa bàn, nhằm giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản khi xảy ra hỏa hoạn; Đồng thời giúp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực PCCC & CHCN, tiếp tục kiện toàn bộ máy tổ chức của các đơn vị thuộc Cảnh sát PC&CC TP.
Thanh Đồng