Hưởng ứng ngày sức khỏe răng miệng thế giới

Hưởng ứng ngày Sức khỏe răng miệng thế giới 20-3-2013, ngành Răng Hàm Mặt Việt Nam tổ chức sự kiện “Hưởng ứng Ngày Sức khỏe răng miệng thế giới” tại thủ đô Hà Nội để phát động chiến dịch chăm sóc răng miệng và tăng cường sức khỏe răng miệng cho trẻ em và cộng đồng.

Cũng trong tuần lễ này, hàng trăm cơ sở răng hàm mặt trong cả nước cùng hưởng ứng khám tư vấn và chăm sóc răng miệng cho cộng đồng với khẩu hiệu “Răng tốt cho cuộc sống tươi đẹp” để hòa nhịp với chiến dịch của ngành Nha khoa toàn thế giới do Liên đoàn Nha khoa Thế giới FDI phát động. Nhân sự kiện này, tôi không thể không nhắc tới tên tuổi và sự chỉ đạo sáng suốt của hai lãnh tụ cao cấp của Đảng và Chính phủ về công tác dự phòng các bệnh răng miệng cho trẻ em và cộng đồng ở nước ta.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất về một mối, với sự nỗ lực của ngành Răng Hàm Mặt cả nước, năm 1978 Hội nghị khoa học Răng Hàm Mặt toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức tại Hà Nội. Hội nghị đã vô cùng vinh dự được đón đồng chí Lê Duẩn, Tổng bí thư của Đảng đến dự và phát biểu. Trong lời phát biểu của mình, Tổng bí thư đã rất quan tâm tới công tác dự phòng và yêu cầu cán bộ ngành Răng Hàm Mặt “phải triển khai công tác dự phòng các bệnh răng miệng cho nhân dân”. Tổng Bí thư còn nhấn mạnh “Làm sao để đồng bào ta tránh được các bệnh răng miệng thì tốt hơn là mắc rồi mới chữa, mất răng rồi mới làm răng giả…”.

Tiếp theo ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư là sự chỉ đạo rất cụ thể của Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Tôi được cố GS.VS Phạm Song, là Bộ trưởng Bộ Y tế từ những năm cuối thập niên 1980 kể về chỉ đạo của Thủ tướng với công tác Nha học đường. Ông nhớ lại, vào khoảng năm 1987, khi đó ông là Thứ trưởng Bộ Y tế đã cùng Bộ trưởng Bộ Y tế và Bộ trưởng Bộ Giáo dục được mời đến gặp Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Ông đã bất ngờ khi Thủ tướng nhắc tới công tác chăm sóc răng miệng cho trẻ em học đường. Ông còn bất ngờ hơn khi Thủ tướng đề cập rất cụ thể đến các vấn đề liên quan đến công tác này và yêu cầu hai Bộ Y tế và Giáo dục phải chỉ đạo và triển khai ngay chương trình Nha học đường để chăm sóc dự phòng các bệnh răng miệng cho trẻ em ngay từ lứa tuổi học đường.

Với chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng, ngày 21-10-1987, hai Bộ Y tế và Giáo dục đã ban hành Thông tư Liên bộ số 23/TT-LB quy định về nhiệm vụ, tổ chức thực hiện công tác Nha học đường. Nhờ vậy, từ năm 1988, Chương trình Nha học đường đã được triển khai ở Hà Nội, Hải Dương, thành phố Hồ Chí Minh, và một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Tới thập niên 1990, hầu hết các tỉnh trong cả nước đã có chương trình Nha học đường. Tiếp sau đó, chương trình Nha học đường đã được lần lượt phủ kín ở các tỉnh Ninh Bình, Nam Định, Hải Dương, Thái Nguyên, Thừa Thiên-Huế, Lạng Sơn, Đà Nẵng và Tuyên Quang. Nhờ chương trình Nha học đường, đã có hàng chục triệu học sinh được chăm sóc răng miệng tại trường. Chương trình đã mang lại hiệu quả to lớn về phòng bệnh, kinh tế và xã hội.

Tiếp theo chương trình Nha học đường, ngành Răng Hàm Mặt còn quan tâm triển khai dự phòng sâu răng cho cộng đồng với các dự án đưa Fluor vào nguồn nước ăn và đưa Fluor vào muối ăn cho cộng đồng. Từ đầu năm nay, Lào Cai là địa phương đầu tiên của khu vực châu Á được sử dụng muối Fluor để dự phòng sâu răng cho cộng đồng. Sau giai đoạn một, dự án muối Fluor sẽ được mở rộng ra cả nước để dự phòng sâu răng là bệnh đang có xu hướng gia tăng ở nước ta.

Do các bệnh răng miệng có tỷ lệ người mắc cao tới trên 90% dân số cho nên điều trị cho cả cộng đồng là rất khó khăn, tốn kinh phí và thực tế cho thấy không nước nào có thể đáp ứng được nhu cầu điều trị cho tất cả người dân. Nếu cả cộng đồng hàng chục triệu người đều phải điều trị và làm răng giả thì chi phí sẽ rất lớn, có nước mỗi năm chi hàng chục tỷ USD chỉ để điều trị sâu răng và hậu quả của sâu răng.

Hơn thế nữa, các bệnh răng miệng còn là các ổ nhiễm khuẩn tiềm tàng trong khoang miệng, là nguyên nhân gây ra các bệnh nội khoa toàn thân như viêm cầu thận, viêm nội tâm mạc, viêm khớp, các bệnh đường tiêu hóa, v.v... Chính vì vậy, cả Tổ chức Y tế Thế giới và Liên đoàn Nha khoa Thế giới FDI đều đã kêu gọi các nước quan tâm dự phòng các bệnh răng miệng cho trẻ em và cộng đồng.

Ở nước ta, ngay từ thập niên 1970 và 1980 khi nước nhà mới thống nhất, đất nước còn gặp muôn vàn khó khăn với bộn bề công việc xây dựng đất nước, nhưng hai nhà lãnh tụ cao nhất của Đảng và Chính phủ lúc đó là Tổng Bí thư Lê Duẩn và Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã có chỉ đạo rất sâu sắc đến công tác Nha học đường và phòng bệnh cho cộng đồng. Sự quan tâm chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo còn đi trước cả thời đại.

Qua thực tiễn mấy thập niên triển khai Nha học đường và dự phòng các bệnh răng miệng ở Việt Nam, và xu thế của các nước trong khu vực và trên thế giới đã chứng minh rất thuyết phục rằng sự chỉ đạo quyết liệt của hai vị lãnh tụ nước ta từ trên 30 năm trước là vô cùng sáng suốt. Với trí tuệ lớn, với trách nhiệm cao cả và tình thương yêu đồng bào, hai ông đã có chỉ đạo và định hướng sáng suốt mang lại lợi ích sức khỏe to lớn cho hàng chục triệu trẻ em và cộng đồng, đã để lại ấn tượng sâu sắc cho đội ngũ y, bác sĩ ngành Răng Hàm Mặt cả nước.

Nhân sự kiện Ngày Sức khỏe răng miệng thế giới 2013, tôi mong muốn cộng đồng cả nước ta quan tâm chăm sóc răng miệng cho bản thân, và kêu gọi toàn thể các y bác sĩ ngành Răng Hàm Mặt hưởng ứng bằng các hành động thiết thực vì sức khỏe răng miệng cộng đồng. Răng tốt cho cuộc sống tươi đẹp.

Đ.HẢI