Kazakhstan - Vùng đất kỳ diệu

Kazakhstan là quốc gia cuối cùng tách khỏi Liên bang Xô Viết trở thành quốc gia độc lập vào cuối năm 1991, phát triển kinh tế theo hướng thị trường và quyết định chuyển thủ đô từ Almaty về Astana vào năm 1997. Sau 15 năm xây dựng thủ đô mới trên vùng thảo nguyên rộng lớn, Astana đã trở thành thành phố phát triển vào hàng nhanh nhất thế giới với những công trình kiến trúc độc đáo và hiện đại.

Công trình kiến trúc đồ sộ

Với hơn 2,7 triệu km², diện tích lãnh thổ Kazakhstan tương đương với cả khu vực Tây Âu, đứng thứ 9 thế giới, Kazakhstan được biết đến là đất nước giàu có nhất vùng Trung Á khi sở hữu nguồn dự trữ nhiên liệu hóa thạch khổng lồ và kim loại dồi dào. Mặt hàng xuất khẩu chính của Kazakhstan là dầu mỏ (trữ lượng dầu đứng thứ 8 thế giới), uranium, kim loại màu và không màu, máy móc, hóa chất, ngũ cốc…

Theo ước tính, Kazakhstan có trữ lượng uranium, chromium, chì và kẽm đứng hàng thứ hai thế giới, thứ năm về trữ lượng đồng, đứng tốp đầu thế giới về than, sắt, vàng. Kazakhstan cũng là nước xuất khẩu kim cương. Nhờ vậy, năm 2000 Kazakhstan trở thành nước cộng hòa đầu tiên của Liên Xô trả lại toàn bộ khoản vay của mình cho Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) trước thời hạn 7 năm.

Chuyến thăm cấp nhà nước tới Cộng hòa Kazakhstan của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang vào giữa tháng 9-2012 vừa qua đã tạo động lực mới trong quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam - Kazakhstan. Từ đây, một đất nước Kazakhstan còn mới mẻ với người dân, doanh nghiệp Việt Nam sẽ được biết đến nhiều hơn với những cơ hội hợp tác, giao lưu thương mại rất tiềm năng tại thị trường có hơn 16,5 triệu dân này.

Ngay sau chuyến thăm và làm việc của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tại Kazakhstan, đoàn famtrip báo chí Việt Nam do Hãng hàng không Air Astana (Kazakhstan) và Công ty Vietway Aviation tổ chức đã có chuyến thăm và khảo sát tại 2 thành phố lớn nhất Kazakhstan là Almaty và Astana.

Almaty, thủ đô cũ của Kazakhstan, yên bình, xanh sạch, được mệnh danh là “Thành phố vườn” với hạ tầng kiến trúc chủ yếu được xây dựng từ thời Liên Xô. Almaty được xem là trung tâm kinh tế lớn nhất của Kazakhstan, với hoạt động thương mại nhộn nhịp, sầm uất và là nơi thu hút dân cư sinh sống đông nhất ở Kazakhstan, với gần 1,5 triệu dân.

Một trong những nguyên nhân làm Almaty có sức hút lớn là do khí hậu ở đây ấm áp hơn thủ đô Astana. Almaty cách Astana khoảng 1 giờ 30 phút bay bằng đường hàng không.

Chính nguồn tài nguyên đa dạng, có giá trị lớn đã tạo nên bước nhảy vọt, tạo ra điều kỳ diệu về phát triển hạ tầng của Kazakhstan chỉ sau 15 năm xây dựng, từ năm 1997. Và điều này đã được khẳng định qua quy hoạch kiến trúc, những công trình đồ sộ, độc đáo, hiện đại bậc nhất ở thủ đô mới Astana. Một thành phố hoàn toàn được xây dựng mới bên trái sông Ishim, với các văn phòng chính phủ, tòa nhà thượng viện, hạ viện, khu vui chơi giải trí, khu dân cư…

Với trục kiến trúc xuyên suốt nằm trên một đường thẳng từ Đông sang Tây, có cung điện Hòa Bình - Kim tự tháp đến Dinh Tổng thống, rồi đến các cơ quan của chính phủ dài hơn 1 km trước Dinh Tổng thống, 2 tòa nhà màu vàng nổi bật của Công ty Dầu khí quốc gia Kazakhstan, tháp Baiterek (biểu tượng tâm linh và là nơi để du khách có thể nhìn ngắm toàn thành phố), trung tâm thương mại giải trí Khan Shatyr hình chiếc lều lớn nhất thế giới có cả biển nhân tạo,… và ngay cả nhà hàng của các nước cũng được quy hoạch, xây dựng vào một khu riêng trên trục đường này.

Với trên 130 dân tộc sinh sống trên lãnh thổ Kazakhstan, kiến trúc xây dựng ở đây cũng thể hiện rõ sự đa văn hóa này. Tất cả đã tạo nên sự thịnh vượng cho Astana, đúng như phát kiến mà Tổng thống N.A. Nazarbayev của Kazakhstan đề ra: “Một Astana hưng thịnh - Một Kazakhstan hưng thịnh”. Tất cả trục kiến trúc này được thiết kế xây dựng bởi nhóm Foster & Partners, do kiến trúc sư người Anh Norman Foster đảm nhiệm chính. Màu vàng và màu xanh ngọc bích (màu quốc kỳ của Kazakhstan) được dùng chủ đạo cho những công trình này.

Với những gì đang có, Astana đã trở nên rộng lớn, dư thừa cho cuộc sống, sinh hoạt của gần 700.000 dân ở đây. Thế nhưng, không dừng lại ở đó, Astana đang tiếp tục phát triển về phía phải của sông Ishim.

Việt Nam rất gần!

Theo hướng dẫn viên địa phương, đoàn chúng tôi là những người Việt Nam đầu tiên mà họ đón tiếp. Trong những ngày ở Kazakhstan vào cuối tháng 9-2012, tại sân bay, khách sạn hay các điểm du lịch, khi biết chúng tôi đến từ Việt Nam, nhiều người dân Kazakhstan khá cởi mở, từ họ chúng tôi cảm nhận rằng cái tên Việt Nam không quá xa lạ với người dân ở đây. Một cảm giác hạnh phúc và thiêng liêng khi bạn đang ở một nơi không phải đất nước mình, dù không thể nghe và hiểu được nhiều hơn câu chuyện bằng một ngôn ngữ xa lạ, nhưng nổi lên trong đó là câu nói “Hồ Chí Minh - Việt Nam” từ người bản địa… Chỉ nghe bấy nhiêu đó thôi, chúng tôi bỗng thấy Việt Nam quá gần với những người nước ngoài mới gặp.

Sự tình cờ gặp gỡ, trò chuyện với đoàn cựu chiến binh Kazakhstan ngay tại quảng trường cung điện Hòa Bình - Kim tự tháp ở thủ đô Astana đã làm chúng tôi ấm lòng khi đang tác nghiệp ngoài trời trước những cơn gió thốc lạnh ở nhiệt độ 17°C. Cuộc hội ngộ này là một trong những điều thú vị nhất của chúng tôi trong hành trình khám phá đất nước và con người Kazakhstan. Qua trò chuyện, một cựu chiến binh chia sẻ, ngay từ khi còn nhỏ ông và các bạn đã được biết đến Việt Nam về tinh thần chiến đấu và xây dựng đất nước sau chiến tranh, ông rất ngưỡng mộ Việt Nam về điều này.

Không chỉ có khu hành chính ở Kazakhstan được thiết kế, xây dựng hoành tráng, đồ sộ theo trục kiến trúc kể trên, các trung tâm văn hóa quốc gia, bảo tàng cũng được xây dựng với quy mô rất rộng lớn. Ở Astana có hẳn một bản đồ đất nước Kazakhstan thu nhỏ theo mô hình trưng bày ở ngoài trời. Khi đến thăm bảo tàng tổng thống đầu tiên của Kazakhstan, chúng tôi hạnh phúc khi nhìn thấy được một tặng phẩm của Việt Nam, bức tranh thêu khung cảnh hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) được trưng bày ở đây, minh chứng cho mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước Việt Nam - Kazakhstan.

Với những tuyên bố, ký kết hợp tác trong nhiều lĩnh vực giữa chính phủ 2 nước trong chuyến thăm và làm việc của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang vừa qua đã đưa mối quan hệ Việt Nam - Kazakhstan lên tầm cao mới.

Tiếp xúc ngoại giao và quan hệ kinh tế, giao lưu giữa 2 nước sẽ được đẩy mạnh hơn trong thời gian tới khi Kazakhstan mở Đại sứ quán Cộng hòa Kazakhstan tại Hà Nội vào năm 2013 và Hãng Hàng không Air Astana của Kazakhstan cũng dự kiến sẽ mở đường bay trực tiếp giữa Almaty - TPHCM vào cuối tháng 12 tới.

Đây sẽ là tiền đề vững chắc, đẩy mạnh quan hệ thương mại song phương 2 nước lên tầm cao hơn so với con số thương mại khiêm tốn 49 triệu USD đạt được trong năm 2011. Từ đây, những mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam như dệt may, giày dép, chế biến cao su, rau quả, thủy hải sản, chè, cà phê… sẽ có cơ hội tiếp cận mạnh mẽ hơn vào thị trường Kazakhstan.

Mỹ Hạnh