Kinh doanh thịt chó - Cấm cho có?

Mặc dù Hà Nội đã có chủ trương cấm kinh doanh mặt hàng thịt chó nhằm ngăn chặn dịch tiêu chảy cấp đang lây lan rộng nhưng mỗi đêm, hàng ngàn con chó vẫn bị giết thịt và các quán xá kinh doanh thịt chó vẫn vô tư “đỏ đèn”…

Cấm… thì cấm

Ở phía Tây thủ đô Hà Nội, có 2 làng nổi tiếng về buôn bán, thu gom và giết mổ chó là làng Cao Hạ, thuộc thị trấn Trôi, huyện Hoài Đức và làng La Cả thuộc xã Dương Nội (TP Hà Đông-Hà Tây). Nhiều năm qua, có đến 60% lượng thịt chó “tiếp tế” cho thị trường Hà Nội được lấy từ 2 nguồn này và đây là 2 làng giết mổ chó quy mô lớn nhất miền Bắc hiện nay.

Trong mỗi làng có từ 20-30 cơ sở thu gom, giết mổ chó. Chó được thu gom về từ khắp nơi trong cả nước và thậm chí có một phần được “nhập” từ Lào về qua các đầu mối thu gom ở Hà Tĩnh và Thanh Hóa với số lượng lên tới hàng trăm con/ngày. Khi Sở Y tế Hà Nội có lệnh cấm kinh doanh thịt chó và khuyến cáo người dân không nên ăn thịt chó thì nhiều lò giết mổ chó ở Cao Hạ và La Cả bắt đầu “tắt lửa”.

Song vì lợi nhuận, không ít chủ lò vẫn cố tình vượt lệnh cấm, lén lút giết mổ chó rồi tìm cách tuồn vào Hà Nội. Ông Nguyễn Sinh, gần 50 tuổi, chủ một lò mổ quy mô lớn ở làng Cao Hạ, chỉ vào khu trại nuôi nhốt chó, vẻ mặt rầu rĩ: “Tháng trước tôi vừa nhập về gần 300 con chó. Mới làm thịt được vài chục con thì có lệnh cấm. Giờ trong chuồng tôi vẫn còn “ôm” hơn 200 con, nếu cứ để nuôi thì lỗ tận xương, nên buổi tối tôi vẫn phải liều cho anh em mổ để bán bớt”.

Ở làng La Cả cũng vậy, mặc dù cảnh giết mổ không rầm rộ như 1-2 tháng trước nhưng cứ tầm 2-3g sáng, tiếng chó lại vang lên khắp các lò mổ.

Anh Dương Văn Hiến, ngoài 40 tuổi, đang cùng 4-5 người gồm cả đàn ông, đàn bà “đánh vật” với hơn 20 con chó, ngại ngùng cho hay: “Thịt chó nhà em rất đảm bảo vệ sinh, làm sao lây bệnh tả được? Với lại, mỗi đêm chúng em cũng chỉ giết 10-15 con chứ có muốn giết nhiều hơn cũng không bán được. Từ hồi dịch tả lây lan đến giờ, “ngành” thịt chó làm ăn chán… lắm”.

Dù nói vậy, nhưng trên khoảng sân nhỏ trước gian bếp, nơi rác rưởi, lông chó bập bềnh, nhớp nháp cùng nước thải, hơn chục con chó đã trụi lông, nằm phơi nhăn răng trắng bụng. Trong bếp, một người đàn ông mồ hôi nhễ nhại đang xách từng con chó đã cạo lông đặt lên lò than tổ ong để thui. Thui xong con nào lại quăng ra cái sân gạch.

Ở lò này, sợ nhất là món lòng dồi. Cả một đống lòng được “thả” ra cạnh bể nước. Một người đứng ra “giặt” mớ lòng hỗn độn này nhưng vì quá nhiều nên anh ta chỉ xúc vào chậu rửa qua loa rồi đem ra nhồi mớ tiết trộn rau răm, đậu phộng được giã nát. Đến 5g sáng thì toàn bộ số chó thui, lòng dồi được đóng vào cái thúng, che đậy qua loa rồi đóng lên sau xe máy để một người đàn bà chở vào chợ Âm Phủ của Hà Nội.

Những con chó thui vàng này sau khi được các chủ quán thịt chó mua về, thường cho rằng chủ lò mổ đã làm vệ sinh sạch sẽ, nên ít khi muốn rửa qua nước một lần nữa (vì không có thời gian và vì sợ làm bở thịt) nên cứ để vậy đưa lên nồi hấp. Hấp chỉ một loáng là chín. Hấp kỹ quá thì thịt không ngon.

Cơ sở giết mổ thịt chó của vợ chồng chị Nguyễn Thị Hải ở gần chợ La Cả thì không cần len lén giết mổ vào ban đêm như nhiều nhà khác mà thản nhiên cạo lông chó ngay giữa ban ngày, ngay trên vệ đường làng. Khi được hỏi tại sao không sợ lệnh cấm, chị bảo: “Nhà hàng người ta vẫn đặt thì vẫn phải giết. Khi nào có đoàn kiểm tra đến thì cất vào nhà, xong lại đem ra giết mổ. Mỗi ngày chỉ giết tầm 5-7 con thôi mà”. 

Kiểm dịch theo tiêu chuẩn nào?

Chủ trương của TP Hà Nội là cấm kinh doanh mặt hàng thịt chó không rõ nguồn gốc và không có giấy chứng nhận kiểm dịch của cơ quan thú y. Thế nhưng, theo Chi cục Thú y Hà Nội thì cho đến nay, hầu như thịt chó đều không xác định được nguồn gốc, vả lại các văn bản của Bộ NN-PTNT cũng chưa có nội dung hướng dẫn về quy trình, thủ tục kiểm dịch thịt chó (mà chỉ kiểm dịch các sản phẩm khác, được hướng dẫn rất kỹ càng như gà, vịt, ngan, heo, trâu, bò) nên cơ quan thú y hầu như không biết phải kiểm dịch theo tiêu chuẩn nào, cấp giấy xác nhận ra sao… Do đó, chẳng có cơ sở kinh doanh, giết mổ nào có giấy kiểm dịch và để đảm bảo an toàn nên hầu như phải cấm triệt để kinh doanh thịt chó. Nhưng thực tế, thịt chó vẫn tràn lan trên thị trường hiện nay là do việc kiểm soát mới chỉ nhắm vào phần “ngọn” (kinh doanh) mà chưa triệt được phần “gốc” (cơ sở giết mổ).

Bởi vậy, không chỉ ở 2 làng chuyên thịt chó mà ngay tại thủ đô Hà Nội, hàng trăm cơ sở giết mổ quy mô nhỏ cũng đang thậm thụt, lén lút “hóa kiếp” chó, bất chấp các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Điều này được thể hiện khá rõ, vào các buổi sáng, dọc tuyến đường 32 đi vào Cầu Giấy và đường Nguyễn Trãi đi vào Ngã Tư Sở - Thanh Xuân, cảnh tượng từng xe thồ chở 2-3 sọt chó đã được cạo lông, thui chín phía sau, phóng như bay vào các chợ ở nội thành Hà Nội, vẫn cứ thản nhiên diễn ra.

Ông Đặng Xuân Tạc, Trưởng phòng Vệ sinh an toàn thực phẩm- Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Hà Tây thì cho rằng, những người buôn bán, giết mổ thường vận chuyển thịt chó (cả thịt sống lẫn thịt chín) về Hà Nội vào ban đêm và sáng sớm, lại mang với số lượng nhỏ lẻ, nên rất khó kiểm soát.

Một lẽ khác, vì lợi nhuận, các nhà hàng cũng bất chấp tính mạng của thực khách. Cụ thể nhất là ở “khu liên hợp” thịt chó mới La Dương (ngoại ô TP Hà Đông-Hà Tây, nơi dịch tả hoành hành rất dữ dội trong thời gian qua) - mặc dù vào ngày 21-4 đã có 23 nhà hàng thịt chó bị Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm bắt phải đóng cửa, thế nhưng hiện tại “đỏ đèn” trở lại. Thực khách vẫn ra vào nườm nượp. Do vậy, chiều 3-5 vừa qua, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã phải quay lại khu La Dương cũng như nhiều “khu liên hợp” khác trên địa bàn Hà Nội để phúc tra.

Còn ở khu Nhật Tân, quán thịt chó Anh Tú xịn (đường Âu Cơ) lại có biểu hiện chống đối, đóng cửa không cho đoàn vào kiểm tra. Xem ra tình hình kinh doanh thịt chó ngày càng phức tạp, bất chấp lệnh cấm, nhất là khi quy định của pháp luật chưa có hướng dẫn kiểm dịch cụ thể.

Văn Phúc Hậu