Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải. Ảnh: Lã Anh

(SGGPO).- Bên lề kỳ họp Quốc hội sáng nay, 12-6, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã trao đổi với báo chí về một số nội dung liên quan đến việc hợp tác kinh tế với Trung Quốc, các dự án có nhà thầu Trung Quốc tham gia…

*Phóng viên: Thưa Phó Thủ tướng, mới đây báo chí Trung Quốc có đăng tin Chính phủ Trung Quốc chỉ đạo doanh nghiệp quốc doanh của nước này không đấu thầu các dự án mới ở Việt Nam. Động thái này có đáng lo ngại không?

* Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải: Nếu các nhà thầu Trung Quốc không đấu thầu nữa thì sẽ có nhà thầu khác làm. Điều này không ảnh hưởng gì cả.

* Nhiều người nghĩ phải chăng có sự ưu ái nào đó nên các dự án do các nhà thầu Trung Quốc thực hiện ở Việt Nam khá nhiều?

* Những dự án họ làm là EPC (Hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình-PV)- là những dự án họ trúng thầu trong những lô mình vay vốn ODA của WB hay ADB. Theo quy định thì phải đấu thầu quốc tế rộng rãi. Khi đã đấu thầu quốc tế rộng rãi thì ai thắng thì người ấy làm. Trung Quốc cũng là một thành viên của các tổ chức tài chính này nên họ có quyền đấu thầu như bất kỳ quốc gia nào khác và họ có thể thắng thầu. Khi thắng thầu, nhà thầu thực hiện hợp đồng phải làm đúng theo luật, theo quy định, nếu không làm đúng thì bị phạt theo hợp đồng. Người chịu trách nhiệm việc ấy là chủ đầu tư. Khi người ta chọn thầu rồi thì chủ đầu tư phải giám sát để đảm bảo tiến độ theo đúng hợp đồng.

Đối với những hợp đồng EPC mà do các doanh nghiệp vay vốn tín dụng ưu đãi của Trung Quốc thì theo điều kiện vay vốn phải sử dụng EPC của Trung Quốc. Việt Nam có thể lựa chọn không làm EPC Trung Quốc thì không vay vốn từ đây nữa. Nếu vay thì phải theo luật của họ. Cũng như mình, có vốn vay cho các nước khác thì người ta cũng phải theo quy định của mình. Ví dụ ODA do Việt Nam cấp thì phải do nhà thầu Việt Nam thực hiện. Đấy là hình thức bình thường.Vấn đề là khi họ thực hiện thì phải làm đúng theo luật.

*Trong bối cảnh có những diễn biến phức tạp trên biển Đông, nhiều người lo ngại về tiến độ các dự án do nhà thầu Trung Quốc đảm nhiệm, thưa Phó Thủ tướng?

* Về nguyên tắc, hợp đồng mới phía Trung Quốc nói là không tham gia nữa thì không sao, chúng ta tìm đối tác khác, nguồn tín dụng khác. Còn các hợp đồng nhà thầu Trung Quốc đang thực hiện với mình thì người ta phải thực hiện theo đúng Luật. Nếu không thì họ đã vi phạm hợp đồng. Vi phạm thì xử lý theo điều khoản thương mại quốc tế. Chúng ta cứ theo đúng quy định để xử lý. Nhưng cho đến nay, chưa có dấu hiệu nào cho thấy nhà thầu Trung Quốc không thực hiện các hợp đồng ấy. Một số dự án lao động Trung Quốc bỏ về thì nay họ đã quay lại, việc đó chúng ta đã xử lý bình tĩnh trên cơ sở lợi ích hai bên và luật pháp. Hai nước đều là thành viên WTO nên mình cứ theo Luật mà xử, không có gì phải lo lắng cả.

* Mới đây, trạm biến áp Hiệp Hòa (Bắc Giang) công nghệ do phía Trung Quốc cung cấp, lại xảy ra sự cố. Chúng ta sẽ xử lý vấn đề này như thế nào, thưa ông?

 * Đối với trạm Hiệp Hòa là hợp đồng giữa EVN với nhà thầu Trung Quốc. Đây là một trong những dự án vay vốn của ADB. ADB tham gia đấu thầu, trúng thầu thì phải lựa chọn người ta. Còn bây giờ dự án bị sự cố thì phải xác định nguyên nhân. Khi chưa xác định được nguyên nhân thì chưa nói được điều gì cả. Khi đã xác định được nguyên nhân thì sẽ xác định trách nhiệm. Thực ra, phía Trung Quốc đã sang xem và cùng với EVN xác định nguyên nhân, trách nhiệm như thế nào để phân xử với nhau.

Đây không phải là lần đầu nhà chế tạo Trung Quốc để xảy ra sự cố. Lỗi của nhà chế tạo thì nhà chế tạo phải đền. Theo báo cáo của EVN thì có vẻ như đây là lỗi của nhà chế tạo, do phóng điện cuộn dây. Chỗ này hai bên phải cùng nhau xác định nguyên nhân chính xác đã .

PHAN THẢO ghi

>> Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Kinh tế của nước ta không phụ thuộc vào nước nào