Nếu chọn một quyển sách tiêu biểu và gắn bó của thời thơ ấu, tôi sẽ không ngần ngại chọn quyển Tâm hồn cao thượng của nhà văn Ý Edmond De Amicis. Hồi nhỏ tôi rất thích đọc sách, nhưng chưa có cuốn nào làm tôi say mê và đã cho tôi nhiều bài học bổ ích như cuốn “Tâm hồn cao thượng”.
Mẹ tôi cho tôi cuốn sách ấy khi tôi tròn 8 tuổi, sách đã ố vàng, nhiều trang không còn nguyên vẹn, mẹ tôi bảo cuốn sách này đã theo mẹ suốt thời đi học, nay mẹ trao lại cho tôi như trao những lời dặn dò, những bài học hữu ích không bao giờ xưa cũ của thế hệ đi trước. Càng đọc, tôi càng bị lôi cuốn vào những bài học giàu tính nhân văn từ cuốn sách nhỏ ấy. Đó là những bài học về lòng yêu nước, công cha nghĩa mẹ, đạo thầy trò, tình bè bạn, lòng nhân ái, khoan dung mà tôi cố gắng ghi nhớ để phấn đấu, vươn lên trên con đường học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức.
"Cố lên! Con ơi! Hãy lấy sách vở làm khí giới, lớp học làm quân đội, lấy thế giới làm bãi chiến trường, coi sự ngu dốt là cừu địch và lấy sự văn minh của nhân loại làm cuộc khải hoàn, con phải phấn đấu luôn luôn và chớ làm một tên lính hèn nhát".- Những lời đầy khích lệ ấy như chất xúc tác tinh thần, bầu nhiệt huyết của bao thế hệ con người nỗ lực vươn tới tầm cao của tri thức, văn minh loài người.
Từng câu chuyện trong sách là những bài học mang tính giáo dục sâu sắc, là một cậu bé hào hiệp đứng ra nhận lỗi thay cho người bạn tật nguyền; là cậu bé đêm đêm viết mướn giúp cha; là lớp học đêm với những người lao động lam lũ, đến lớp khi trên áo vẫn còn lấm lem vết dầu mỡ. Từ sách, tôi học được những ý niệm đầu tiên về lòng yêu nước, yêu quê hương... "Tôi yêu xứ sở tôi vì mẹ tôi sinh trưởng ở đây, vì máu trong huyết quản tôi là của Người, vì cái đất tôi sinh ra, thứ tiếng tôi nói, quyển sách tôi học...".
Sau này, tôi cho một người bạn mượn nên quyển sách bị thất lạc. Năm 1990, tôi mua lại cuốn khác của NXB Thanh Niên và luôn trân trọng gìn giữ nó. Với tôi, thời gian dù có trôi đi, cuộc sống có bước vào những kỷ nguyên hiện đại nào đi chăng nữa thì những bài học quí giá từ Tâm hồn cao thượng luôn là bài học đầu đời luôn là kim chỉ nam cho chặng đường học tập và thử thách trong đời mình.
DIỄM CHÂU
(9/1 Phan Tôn, quận 1)
