Những sự cố kỹ thuật liên tiếp, lịch thi đấu và địa điểm buộc phải điều chỉnh, hay việc thể thao Campuchia bất ngờ rút khỏi nhiều nội dung thi đấu..., tất cả cho thấy nước chủ nhà Thái Lan - dù đã quá dày dạn kinh nghiệm tổ chức - vẫn đang đối diện một bài toán khó: làm sao giữ cho ngọn lửa SEA Games tiếp tục cháy sáng.
Đây là lần thứ 7 Thái Lan đăng cai SEA Games. Trong đó, 3 kỳ gần nhất, họ chủ động đưa đại hội “rời xa” Bangkok, mang đại hội về các tỉnh như Nakhon Ratchasima hay Chiang Mai với mục tiêu phân bổ lợi ích phát triển và lan tỏa tinh thần thể thao. Nhưng sự lựa chọn ấy đồng nghĩa với những rủi ro lớn hơn: hạ tầng không đồng bộ, chi phí vận hành đắt đỏ, nguồn tài trợ hạn chế.
Thế nên, việc SEA Games 33 phải hủy địa điểm tổ chức tại Songkhla do lũ lụt càng đẩy Thái Lan vào thế bị động khi nơi tổ chức chính là Bangkok không có các công trình xây mới cho đại hội lần này, nay phải “gánh” thêm khối lượng tổ chức phát sinh. SEA Games 33, từ đó, trở thành cuộc đua giữa kỳ vọng và giới hạn thực tế.
Thách thức tài chính là điều Thái Lan không thể giấu được, khi ngân sách bị cắt giảm trong lúc doanh thu từ bản quyền truyền hình và quảng cáo gần như bằng không. Nhưng đây không chỉ là câu chuyện của riêng nước chủ nhà. Nó phản ánh một nghịch lý đang lớn dần: SEA Games ngày càng mở rộng quy mô, cố gắng tiệm cận chuẩn quốc tế, nhưng sức hút công chúng và lợi ích kinh tế lại giảm sút rõ rệt.
Đại hội thể thao từng là niềm tự hào của khu vực giờ phải gồng mình để duy trì, vừa là thử thách năng lực tổ chức, vừa là phép đo ý nghĩa tồn tại của chính nó. Điều đó vô tình trở thành áp lực, hay thậm chí là gánh nặng đối với các quốc gia đăng cai theo cơ chế luân phiên trách nhiệm.
Cũng chính trong thời điểm khó khăn này, tinh thần “Một Đông Nam Á” cần được thắp sáng hơn bao giờ hết. Điều này càng có ý nghĩa sâu sắc hơn khi SEA Games 33 là kỳ đại hội lịch sử, lần đầu tiên có đầy đủ 11 quốc gia ASEAN sau khi Timor Leste chính thức gia nhập cộng đồng chung. “Vòng tròn ASEAN” được hoàn thiện trên bản đồ thể thao, mở ra chương mới cho hành trình gắn kết khu vực.
Lần đầu tiên, SEA Games thực sự là sân chơi của toàn ASEAN, phản ánh tầm nhìn liên kết toàn diện mà các nhà lãnh đạo khu vực theo đuổi suốt hai thập niên qua. Bởi vậy, SEA Games 33 không chỉ là cuộc sát hạch cho riêng Thái Lan, mà là phép thử cho toàn bộ Đông Nam Á.
Với chủ đề của năm ASEAN 2025 là "Bao trùm và bền vững", SEA Games 33 cần trở thành biểu tượng của sự sẻ chia, sự đồng hành trong toàn khối ASEAN thông qua thể thao. Các quốc gia thành viên không thể chỉ nín thở chờ đợi Thái Lan đưa con tàu về đích an toàn. Điều cần lúc này là một sự chủ động, một hành động sẻ chia gánh nặng thay vì chỉ là sự thông cảm.
SEA Games 33 vì thế nên được nhìn nhận như một bài học thực tiễn, nơi cả Đông Nam Á cùng soi chiếu lại cách làm thể thao của mình: từ quản trị, tài chính, hạ tầng, đến cách định nghĩa thành công. Thay vì chỉ tính bằng huy chương, giá trị của SEA Games cần được đo bằng mức độ lan tỏa tinh thần ASEAN, bằng những khoảnh khắc vận động viên hỗ trợ nhau, bằng năng lực kết nối cộng đồng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thể thao khu vực.
Khi ngọn đuốc SEA Games 33 được thắp lên trong lễ khai mạc, nó không chỉ đại diện cho thể thao Thái Lan, mà còn là lời nhắc nhở về tinh thần ASEAN sau hơn nửa thế kỷ hình thành. Nỗ lực vượt khó của Thái Lan sẽ mang lại những bài học quý giá.
Nhưng quan trọng hơn, nếu các quốc gia thành viên nhận ra rằng cứu vãn SEA Games không chỉ là trách nhiệm của một nước chủ nhà, mà là trách nhiệm chung để bảo vệ một thương hiệu khu vực, thì SEA Games 33 - dù bắt đầu với nhiều chông gai, hoàn toàn có thể trở thành điểm khởi đầu cho một chương mới: chuyên nghiệp hơn, bền vững hơn, và nơi tinh thần “Một Đông Nam Á” được củng cố bằng hành động.
