Tháng 11-2025, trong Thông báo số 611/TB-VPCP về kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW (về phát triển kinh tế tư nhân) tại phiên họp lần thứ hai của ban chỉ đạo, Ngân hàng Nhà nước được giao trình Chính phủ nghị định hướng dẫn chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho DN vay vốn để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng khung tiêu chuẩn ESG, thông qua các ngân hàng thương mại; Bộ Tài chính được giao trình Chính phủ nghị định hướng dẫn chính sách hỗ trợ lãi suất 2% thông qua các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách…
Những chỉ đạo này phản ánh thực tế, DN Việt Nam đang chịu áp lực: tăng trưởng nhưng dễ bị tổn thương trước thiên tai và biến động kinh tế. Nếu không có chính sách đồng hành kịp thời thì có thể làm gia tăng số DN rút lui, ảnh hưởng đến tăng trưởng chung.
10 tháng đầu năm 2025, cả nước có 255.900 DN thành lập mới và quay lại hoạt động, tăng 26,5% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là tín hiệu lạc quan về sức bật của nền kinh tế, khi DN tiếp tục đóng góp lực lượng sản xuất quan trọng. Tuy nhiên, số DN rút lui khỏi thị trường vẫn lên tới 190.600 DN, cho thấy, thị trường đang trải qua giai đoạn tái cấu trúc và thanh lọc.
Đáng lo ngại là, tháng 11, miền Trung đã phải hứng chịu thiên tai, bão lũ nghiêm trọng, khiến nhiều nhà xưởng, kho hàng, chuỗi cung ứng, logistics, nông nghiệp… của DN bị đứt gãy (trước đó là ngập lụt lịch sử tại một số tỉnh ở miền Bắc và Hà Nội). Thiên tai khiến nhiều DN nhỏ và vừa mới thành lập, chưa đủ dự phòng tài chính hoặc năng lực phục hồi có thể phá sản hoặc rút lui khỏi thị trường, nhất là các DN tại miền Trung.
Về giải pháp chính sách hỗ trợ, theo các chuyên gia, giảm, giãn, khoanh nợ, cấp tín dụng ưu đãi là biện pháp cần mở rộng, không chỉ cứu DN trong ngắn hạn mà còn bảo vệ chuỗi cung ứng, việc làm và ổn định sản xuất. Quy trình hỗ trợ phải minh bạch, trách nhiệm rõ ràng, nhanh chóng, dễ tiếp cận, tránh thủ tục rườm rà.
Bên cạnh đó, chính sách không nên chỉ mang tính thời điểm, mà cần tăng sức chống chịu lâu dài: lãi suất ưu đãi cho dự án xanh, tuần hoàn; hỗ trợ bảo hiểm thiên tai, rủi ro… Ví dụ, hỗ trợ lãi suất 2% cho DN thực hiện dự án xanh là bước đi quan trọng vừa hỗ trợ phục hồi, vừa phát triển bền vững. Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương phải cắt giảm thời gian xử lý, thủ tục không cần thiết để DN, đặc biệt DN nhỏ và vừa khởi động nhanh quá trình phục hồi.
Cuối cùng, bài học từ bão lũ miền Trung vừa qua cho thấy, các nhà hoạch định chính sách cần phối hợp với DN, cộng đồng để xây dựng giải pháp phòng chống, thích ứng thiên tai; phát triển hạ tầng chống lũ… Đây là một phần của chiến lược phát triển bền vững.
