Chỉ là một vai diễn phụ và xuất hiện cũng không nhiều trong phim, nhưng cô Tơ (Thúy Nga) đã khiến cho người xem xúc động thực sự. Người phụ nữ được Nguyễn Tuân mô tả trong “Chùa Đàn” với tiếng đàn “chết người” quả không dễ hóa thân. Giọng ca, tiếng phách thôi chưa đủ “Khi mọi người nghe hát thì thấy khó nhưng tôi nghĩ, nếu có thời gian thì ai cũng có thể học hát như tôi” - Thúy Nga tâm sự.
Bằng sự hóa thân vào cô Tơ trong “Mê Thảo - thời vang bóng”, Thúy Nga đã giành được giải thưởng Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất thể loại phim truyện nhựa ở Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 14. Tác phẩm “Mê Thảo - thời vang bóng” cũng nhận được một số giải thưởng cao ở quốc tế, hiện đang công chiếu tại Pháp và vừa được Mỹ mua bản quyền…
Thúy Nga ký tên tặng khán giả hâm mộ tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 14.
Còn nhân vật cô Tơ thì bước lên tấm áp phích quảng cáo cho bộ phim và được dán ở khắp các rạp trên toàn nước Pháp và các Liên hoan phim quốc tế…
Vẻ giản dị và dáng dấp nghệ sĩ của một người làm nghề hát cô đầu ở Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX, đã khiến cho khách lạ không thể không bước vô rạp để biết thêm về một nền văn hóa Á Đông. Chuyện “Chùa đàn” kể rằng:
“…cô Tơ một nghệ sĩ có ngón đàn “chết người”. Chồng của cô Tơ – người đánh đàn kỳ tài chết đi, cô thề không cầm đến phách, không uốn một tiếng hát nào cho thiên hạ nghe nữa, trừ phi có người đàn cho cô hát bằng cây đàn đáy của chồng cô.
Cây đàn này giống như một cây đàn ma quái đã bị hồn của chồng cô Tơ nhập vào. Những ngày trở trời thành đàn đổ mồ hôi như tắm và thùng đàn phát lên những tiếng thở dài…. Ai đụng vô đàn phải đánh đổi bằng cái chết. Để mời được cô Tơ hát, còn mình thì đàn cho chủ nghe, Bá Nhỡ đã chấp nhận đánh đổi chính sinh mạng mình…”.
Bộ phim “Mê Thảo – thời vang bóng” đã chọn xong diễn viên cho tất cả các vai trừ vai cô Tơ. Đạo diễn Việt Linh quyết định bấm máy trong lúc vẫn tiếp tục tìm kiếm cho ra cô gái tri âm của nhân vật Bá Nhỡ. Người làm nên phần tâm linh trong tác phẩm “Chùa Đàn” cũng như “Mê Thảo – thời vang bóng”…
Cuộc gặp gỡ giữa nữ đạo diễn Việt Linh với cô diễn viên của Đoàn Kịch nói của Bộ Công an giống như một thứ nhân duyên.
Hình ảnh một nghệ sĩ hát cô đầu những năm đầu thế kỷ XX trong chiếc áo dài hơi thụng, khăn đuôi gà vấn đầu, ngồi trên phản, tay nhịp phách, miệng luyến láy những bản ca trù dường như không ai hợp hơn cô gái có gương mặt cổ điển này. “Sự động viên của chị ấy khiến tôi tự tin hơn… Tôi đã nhận lời để bước vào vai diễn điện ảnh đầu tiên – một vai diễn mà tôi biết rằng sẽ rất khó”.
Thúy Nga lao đi tập hát ca trù, tập gõ nhịp phách. Thành quả một tháng trời tập luyện khiến anh em trong đoàn phim nói vui: Thúy Nga có giọng ca trù không thua gì nghệ nhân. Vai cô Tơ có hai trường đoạn miêu tả hai tâm trạng khác nhau, tất cả đều lồng trong lời ca, tiếng hát, nhịp phách và nét biểu cảm trên gương mặt.
Đoạn đầu, cô mượn lời ca để nói lên tâm sự, tình cảm của mình với người yêu. Đoạn sau, cô hát với tâm trạng bi thương của người biết lời ca của mình sẽ đưa Bá Nhỡ vào cõi vĩnh hằng…
Đây cũng là đoạn mà đạo diễn Việt Linh chăm chút nhất. Cú máy dài đã phải thực hiện đi thực hiện lại nhiều lần vì lỗi kỹ thuật. Mặc dù rất căng thẳng, nhưng Thúy Nga đã diễn thành công.
Đạo diễn Việt Linh nói với cô: “Đó không phải là sự ăn may mà chính là tố chất”, Thúy Nga cảm thấy hạnh phúc vì câu nói này…
Sau giải “Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất” tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 14, Thúy Nga nhận được nhiều lời mời từ các đạo diễn điện ảnh, truyền hình.
Ở lĩnh vực sân khấu, cô cũng gặt hái nhiều thành công: giải A Hội diễn sân khấu nhỏ năm 1996, Huy chương vàng Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 2004… Nhưng vai diễn đầu tiên của điện ảnh có lẽ sẽ là vai mà cô không bao giờ quên, một vai diễn tạo cho cô cảm giác như bị lên đồng khi nhập vai…
Đôi lúc, dường như có một cô Tơ trong Thúy Nga lại ngân nga những bản ca trù và khán giả không ai khác là cậu con trai và cô con gái nhỏ tròn mắt lắng nghe mẹ hát.
HÀ GIANG
