TPHCM kiến tạo hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo năng động

Đây là một trong những sự kiện nổi bật nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Đổi mới sáng tạo, Khoa học công nghệ và Khởi nghiệp sáng tạo TPHCM (WISE HCMC+ 2025).

Tham dự hội nghị có đồng chí Dương Anh Đức, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM; Giám đốc Sở KH-CN TPHCM Lâm Đình Thắng, đại diện sở ban ngành thành phố, cùng các chuyên gia tài chính, đại diện các tập đoàn đa quốc gia và hàng trăm doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực khoa học, công nghệ cao, đổi mới sáng tạo.

4 vấn đề cần lời giải

Phát biểu tại hội nghị, Giám đốc Sở KH-CN TPHCM Lâm Đình Thắng nhấn mạnh vai trò tiên phong của TPHCM trong hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia. Hiện thành phố thu hút gần 50% tổng số doanh nghiệp khởi nghiệp cả nước và là nơi đặt trụ sở của 3 trong số 4 kỳ lân công nghệ của Việt Nam. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo (KNST) của thành phố giữ vị trí 110 toàn cầu trong năm 2025 theo báo cáo của Startup Blink. Thành phố đặt mục tiêu phát triển bứt phá, vươn tầm quốc tế bằng cách kiến tạo Thế hệ tương lai (NextGen), một hệ sinh thái liên thế hệ kết hợp sự sáng tạo của người trẻ với kinh nghiệm của các chuyên gia. Sự hợp lực này sẽ giúp làm chủ công nghệ, tạo ra giá trị mới bền vững, nhân văn và bao trùm, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển.

Giám đốc Sở KH-CN mong muốn, các chuyên gia cùng thảo luận và đưa ra các sáng kiến đột phá cho 4 vấn đề: Thứ nhất, mô hình kiến tạo hệ sinh thái thế hệ tương lai. Làm thế nào để TPHCM có thể chuyển đổi hiệu quả từ mô hình kinh tế dựa trên gia công sang mô hình tập trung vào phát triển tài sản trí tuệ (IP) và kinh tế nghiên cứu sáng tạo, đồng thời xây dựng chính sách đủ sức mạnh để thu hút và giữ chân nguồn nhân lực NextGen tài năng trong kỷ nguyên cạnh tranh toàn cầu.

Vấn đề thứ 2 là đột phá tài sản số cho Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC). Trong bối cảnh phát triển IFC giai đoạn 2026-2030, cơ chế quản lý, giám sát và khung pháp lý nào là cần thiết để đưa Tài sản số (Digital Assets) trở thành yếu tố đột phá giúp IFC TPHCM vượt qua “vùng xám” và đạt được vị thế toàn cầu về tính minh bạch, bền vững.

Vấn đề thứ 3 là thiết lập Siêu cao tốc Fintech. Cần những bước đi chính sách, nền tảng công nghệ và hợp tác liên chính phủ (đặc biệt là giữa Việt Nam - Singapore) để xây dựng một "Siêu cao tốc Fintech" thực sự, không chỉ tạo điều kiện cho vốn mà còn cho dòng chảy công nghệ và đổi mới sáng tạo xuyên biên giới.

Vấn đề thứ 4 là quản trị và vốn cho IFC. Để xây dựng 3 trụ cột cốt lõi của IFC TPHCM (quản trị, vốn và hợp tác ngân hàng), làm thế nào để tối ưu hóa việc vận hành vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm và tăng cường quản trị rủi ro trong lĩnh vực công nghệ tài chính.

Đồng chí Lâm Đình Thắng tin tưởng, các ý kiến đóng góp sâu sắc từ các chuyên gia quốc tế sẽ là cơ sở quan trọng để TPHCM hoàn thiện chính sách, mở ra các cơ hội hợp tác mới giúp thành phố giữ vai trò động lực chiến lược, hướng tới trở thành “siêu đô thị quốc tế” của Đông Nam Á – một đô thị thông minh, xanh, sáng tạo.

Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp năng động

Trình bày tham luận tại hội nghị, bà Jade Koh, Hội đồng Phát triển Kinh tế Singapore (EDB), khẳng định Việt Nam nói chung, TPHCM nói riêng đang đứng trước cơ hội phát triển nền kinh tế số lớn mạnh. Kỳ vọng các nước thành viên Đông Nam Á sẽ ký Hiệp định khung về kinh tế số vào năm 2026, với tiềm năng tăng trưởng kinh tế số của khu vực lên 2.000 tỷ USD vào năm 2030.

Chia sẻ kinh nghiệm của Singapore trong hệ sinh thái ĐMST, bà Jade Koh nhấn mạnh, Singapore đã xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thành công bằng cách mạnh dạn chuyển đổi sang mô hình kinh tế dựa trên dịch vụ công nghệ và tri thức, thay vì phụ thuộc vào lao động và kỹ năng. Quốc gia này đầu tư mạnh vào R&D (nghiên cứu và phát triển) với 1% GDP cho nghiên cứu đổi mới sáng tạo, đồng thời xây dựng lực lượng chuyên gia công nghệ để thúc đẩy nền kinh tế số. Ngoài ra, Singapore còn khởi xướng Chương trình trao đổi tài năng đổi mới sáng tạo Singapore - Việt Nam để hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

“TPHCM cần đầu tư nguồn lực cho nghiên cứu, bởi R&D và đổi mới sáng tạo là yếu tố quan trọng trong phát triển kinh tế”, bà Jade Koh gợi mở.

Ở khía cạnh khác, chuyên gia Daniel Theobald, nhà sáng lập, Giám đốc điều hành Vecna Robotics (Mỹ), cảm ơn TPHCM đã tạo ra một diễn đàn thảo luận kịp thời về chủ đề “Đột phá công nghệ và đổi mới sáng tạo – Kiến tạo thế hệ tương lai cho TPHCM”. Chuyên gia này cho rằng mô hình khởi nghiệp của Mỹ phù hợp để TPHCM nghiên cứu, nhưng cần được điều chỉnh phù hợp với bối cảnh thực tế.

Thành phố cần tập trung vào các nguyên tắc như thúc đẩy tư duy sáng tạo và đổi mới, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, đầu tư vào R&D và tận dụng công nghệ để chuyển đổi từ gia công sang sở hữu trí tuệ. Khuyến khích tinh thần kinh doanh nhưng cần chú trọng xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp năng động, đồng thời tạo ra các chính sách hỗ trợ thiết thực và đẩy mạnh liên kết quốc tế. Tiếp đó là xây dựng cầu nối hiệu quả giữa các trường đại học và doanh nghiệp để tạo ra nguồn nhân lực và sản phẩm công nghệ phục vụ nhu cầu thị trường.

Tại hội nghị, nhiều chuyên gia nhấn mạnh TPHCM cần có chính sách đột phá mạnh mẽ hơn để thu hút đầu tư quốc tế cho hệ sinh thái khởi nghiệp. Việc thu hút nguồn lực là điều kiện tiên quyết để thành công trong mục tiêu phát triển bứt phá, vươn tầm quốc tế bằng cách kiến tạo Thế hệ tương lai.