Bán lẻ Việt trên “đường đua” mới: Tiêu dùng trải nghiệm thành lợi thế cạnh tranh

Sau giai đoạn mở rộng ồ ạt, thị trường bán lẻ Việt Nam đang chuyển sang cuộc đua nâng tầm trải nghiệm. Không còn chỉ là việc mở thêm siêu thị, cửa hàng, các nhà bán lẻ giờ đây đang tái cấu trúc toàn bộ mô hình vận hành bằng tích hợp công nghệ, ẩm thực, dịch vụ và giải trí để biến mỗi điểm bán thành một không gian sống, nơi tiêu dùng gắn liền với trải nghiệm.

Tìm hiểu sản phẩm OCOP tại siêu thị Co.opmart ở TPHCM
Tìm hiểu sản phẩm OCOP tại siêu thị Co.opmart ở TPHCM

Định hình không gian mua sắm mới

Ngày 3-10 vừa qua, Co.opmart Pro Vũ Yên, mô hình siêu thị cao cấp đầu tiên của hệ thống Saigon Co.op đã chính thức đi vào hoạt động tại TP Hải Phòng. Nằm trong Vincom Mega Mall Vũ Yên, siêu thị rộng 3.200m2 , được đầu tư 50 tỷ đồng, trang bị robot phục vụ tự động, tủ gửi đồ thông minh, máy tính tiền tự thanh toán và khu ẩm thực theo vùng miền.

Đây không chỉ là một điểm bán mới, mà là một thử nghiệm mô hình siêu thị thế hệ mới, nơi công nghệ, tiện ích và văn hóa tiêu dùng Việt cùng hòa quyện. Không gian được thiết kế mở, thân thiện, giảm tối đa rào cản giữa khu mua sắm, ẩm thực, dịch vụ; khách hàng có thể thanh toán tự động, mua hàng qua Zalo, Facebook hoặc Co.op Online, với giao hàng miễn phí trong 6km. Đáng chú ý, có khoảng 80% diện tích kệ hàng dành cho hàng Việt chất lượng cao, sản phẩm OCOP và hàng nhãn riêng Co.op.

Theo đại diện Saigon Co.op, Co.opmart Pro Vũ Yên là phiên bản nâng cấp của mô hình Co.opmart truyền thống, hướng đến phong cách sống văn minh và cộng đồng tiêu dùng trung - cao cấp. “Không chỉ là siêu thị, đây là không gian kết nối cộng đồng, nơi người dân có thể mua sắm, ăn uống, nghỉ ngơi và tận hưởng. Từ mỗi giỏ hàng, chúng tôi muốn lan tỏa giá trị văn hóa Việt và nâng tầm hàng Việt trong kỷ nguyên mới” đại diện Saigon Co.op chia sẻ.

Thực tế, Co.opmart Pro Vũ Yên chỉ là một mắt xích trong chuỗi nâng cấp đồng bộ mà Saigon Co.op thực hiện từ giữa năm 2025 đến nay. Cụ thể, trong tháng 8-2025, Công ty CP Đầu tư phát triển Sài Gòn Co.op (SCID, trực thuộc Saigon Co.op) đã khởi công Trung tâm thương mại SenseFesti Vĩnh Long, dự án này có vốn đầu tư gần 1.000 tỷ đồng, quy mô 40.000m2 , hướng đến mô hình mua sắm kết hợp giải trí, ẩm thực, sinh hoạt cộng đồng, phục vụ người dân khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Thời gian này, hệ thống Co.op Food cũng liên tục mở mới gần chục cửa hàng tại TPHCM, Hà Nội đáp ứng nhu cầu mua nhanh - dùng liền của người tiêu dùng đô thị.

Trước đó, năm 2024, 2 đại siêu thị Co.opXtra Long Bình và Co.opXtra Tạ Quang Bửu cũng ra đời, đánh dấu bước tiến mới về ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), robot và quầy tự thanh toán trong mô hình đại siêu thị. Tất cả cho thấy Saigon Co.op không còn mở điểm bán theo chiều rộng, mà đang nâng cấp toàn bộ hệ sinh thái bán lẻ theo chiều sâu, từ cửa hàng tiện lợi, siêu thị, đến trung tâm thương mại hiện đại. “Chúng tôi định hướng mang các mô hình hiện đại như Co.op Food, Cheers, Finelife đến gần hơn người tiêu dùng vùng ven, đồng thời củng cố vị thế nhà bán lẻ thuần Việt trong giai đoạn mới. Trong quý 4-2025, Saigon Co.op sẽ khai trương ít nhất 3 siêu thị Co.opmart và hàng chục cửa hàng Co.op Food, hướng đến mục tiêu 1.000 điểm bán vào năm 2030”, ông Nguyễn Ngọc Thắng, Phó Tổng giám đốc Saigon Co.op, cho biết.

Bức tranh mới của thị trường bán lẻ

Các chuyên gia đánh giá, sự chuyển mình của Saigon Co.op không phải là hiện tượng đơn lẻ, mà nằm trong làn sóng tái định hình toàn diện của ngành bán lẻ Việt Nam. Theo dự báo của Công ty Nghiên cứu thị trường CBRE Việt Nam, giai đoạn 2024-2025 đánh dấu chu kỳ tăng tốc mới của thị trường, khi hàng loạt dự án trung tâm thương mại, siêu thị và cửa hàng tiện lợi đồng loạt mở rộng. Theo đó, từ các tập đoàn quốc tế như Aeon, Central Retail, Lotte, WinCommerce đến các chuỗi nội địa như Saigon Co.op, SATRA, Bách hóa xanh, doanh nghiệp nào cũng đang tìm cách chiếm lĩnh “thời gian tiêu dùng” của người Việt.

Ngoài ra, báo cáo của Công ty Nghiên cứu thị trường Euromonitor cũng cho thấy, tỷ lệ chi tiêu qua kênh bán lẻ hiện đại ở Việt Nam hiện chỉ khoảng 15%, nhưng tốc độ tăng doanh thu lại cao gấp 3-4 lần kênh truyền thống. Riêng nhóm hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), thực phẩm và đồ uống (F&B) và cửa hàng tiện lợi tiếp tục dẫn đầu về mức tăng chi tiêu bình quân đầu người. Điều đó minh chứng, dù quy mô thị trường còn nhiều dư địa, song áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Giới chuyên gia nhận định, cuộc đua bán lẻ hiện đã vượt qua giai đoạn mở rộng hệ thống để bước sang giai đoạn nâng cấp trải nghiệm. Giá cả hay vị trí không còn là yếu tố quyết định duy nhất, thay vào đó là trải nghiệm, dữ liệu và cảm xúc tiêu dùng. Doanh nghiệp nào hiểu khách hàng hơn, tạo ra được môi trường mua sắm tiện lợi, xanh và thông minh hơn, doanh nghiệp đó sẽ giữ được lợi thế bền vững.

Theo bà Thanh Phạm, Giám đốc nghiên cứu & tư vấn CBRE Việt Nam, người tiêu dùng Việt thông minh, thực tế và luôn kết nối. Họ thích so sánh giá, săn ưu đãi, đồng thời cũng quan tâm đến trải nghiệm tiện lợi, dịch vụ thân thiện và thương hiệu có trách nhiệm xã hội. “Các nhà bán lẻ buộc phải phát triển mô hình đa kênh, tối ưu không gian mua sắm và đầu tư vào dịch vụ hậu mãi. Khi người tiêu dùng Việt ngày càng coi trọng yếu tố bền vững, công nghệ và trải nghiệm, thị trường sẽ sàng lọc rất nhanh”, bà Thanh Phạm nhận định.

Chính những thay đổi này cũng kéo theo làn sóng điều chỉnh mạnh mẽ trong chiến lược của các nhà bán lẻ. Nếu các tập đoàn quốc tế như Toshin, CJ, Mapletree… đang đổ vốn vào các tổ hợp thương mại - giải trí quy mô lớn, hướng đến mô hình “một điểm đến - nhiều trải nghiệm”, thì doanh nghiệp nội địa lại chọn cách đi khác - tái định vị điểm bán, thu gọn quy mô nhưng tăng tiện ích, phát triển chuỗi mini-supermarket, cửa hàng thực phẩm gần nhà và trung tâm thương mại vừa, đưa không gian mua sắm đến sát khu dân cư. Điều này cũng phản ánh sự thay đổi tư duy của ngành bán lẻ Việt, từ “người bán nhiều hơn” sang “người phục vụ tốt hơn”. Ở góc độ thị trường, sự chuyển hướng này phác họa một bức tranh bán lẻ Việt Nam năng động, sáng tạo và đậm bản sắc, khi các nhà bán lẻ cùng chọn con đường “tái định hình trải nghiệm”, đưa thị trường bước sang giai đoạn của chất lượng, dữ liệu và cảm xúc tiêu dùng.

Tin cùng chuyên mục