Tỉnh Nghệ An là một trong những địa phương nuôi tôm nhiều nhất các tỉnh ven biển miền Trung. Thời điểm này, nắng nóng liên tục và thời tiết thất thường khiến người nuôi tôm vô cùng lo lắng bởi đây là tác nhân tạo môi trường thuận lợi cho các loại virus gây bệnh trên tôm nuôi phát triển. Hàng tỷ đồng bỏ ra đầu tư cho con tôm đã bị thiệt hại và nhiều hồ tôm đang có nguy cơ mất trắng. Chính vì thế, người nuôi tôm đang tìm đủ mọi cách để chống nóng cho tôm.
Nắng nóng gây thiệt hại nặng nề
Hơn 1 tháng qua, gia đình ông Lê Văn Cư, ở xóm Phong Yên, xã Hưng Hòa (TP Vinh) như ngồi trên đống lửa. Cả 3 hồ lớn với 20 vạn tôm giống của gia đình ông mới thả đã chết gần hết. Chỉ tính riêng tiền tôm giống, gia đình ông đã mất trắng 40 triệu đồng. Theo ông Cư, gia đình đã đầu tư và chăm sóc rất cẩn thận nhưng không hiểu sao tôm vẫn chết. Cạnh nhà ông Cư, gia đình anh Hùng nuôi thả 3 hồ với gần 1ha diện tích mặt nước. Tuy nhiên, tôm mới thả được một thời gian ngắn thì bất ngờ chết hàng loạt. Theo người dân, rất có thể thời tiết mưa, nắng thất thường, con tôm lại rất nhạy cảm với thời tiết nên sinh bệnh chết. Tính sơ bộ đến cuối tháng 5, toàn xã Hưng Hòa có 74 hồ nuôi tôm bị bệnh, tương ứng với 29/152,8ha (chiếm 18,97% tổng diện tích). Thực trạng này cũng đã và đang xảy ra tại huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, thị xã Hoàng Mai,..
Mô hình chống nóng cho tôm bằng lưới che ở hồ tôm gia đình ông Hồ Ngọc Thắng (xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu)
Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Nghệ An, đến nay trên địa bàn toàn tỉnh có 58,1ha tôm bị dịch bệnh. Kết quả quan trắc những vùng tôm bị bệnh đều phát hiện mầm bệnh đốm trắng. Nắng nóng thất thường cũng đã gây thiệt hại nặng cho người nuôi trông thủy sản ở Nghệ An. Tính đến đầu tháng 7- 2015, diện tích nuôi trồng thủy, hải sản bị thiệt hại do hạn hán trên địa bàn toàn tỉnh là 2.441,1ha (trong đó thiệt hại trên 70% là 1.352,8ha, thiệt hại từ 30 - 70% là 1.088,3 ha). UBND tỉnh phải cấp ứng hỗ trợ giống thuỷ sản để khôi phục thiệt hại do hạn hán lên đến hơn 18,2 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Xuân Dinh, Trưởng phòng NN - PTNT huyện Quỳnh Lưu, cho biết vụ nuôi thả tôm chính ở địa phương này là từ tháng 4 - 8 hàng năm, nhiệt độ thích hợp cho tôm phát triển là từ 25 - 300C. Tuy nhiên, những tháng hè nhiệt độ ngoài trời ở địa phương luôn cao từ 38 - 400C, thậm chí có thời điểm còn lên quá 400C. Nhiệt độ nước tăng cao làm cho quá trình phân hủy chất hữu cơ cũng tăng, sinh ra nhiều khí độc dưới tầng đáy, làm tăng nguy cơ nhiễm độc của tôm khi di chuyển xuống đáy để tránh nắng. Nắng nóng cũng làm phân tầng nhiệt độ từ mặt nước xuống đáy, khi tôm di chuyển sẽ bị sốc nhiệt mà chết. Ánh nắng chiếu trực tiếp xuống hồ ao làm cho hàm lượng dinh dưỡng trong ao nhiều, tạo điều kiện cho các loài tảo phát triển. Khi tảo phát triển mạnh sẽ tiết ra độc tố, khi tàn lụi đồng loạt gây thiếu ôxy, ô nhiễm nước ao, làm tôm chết hàng loạt. Ngoài ra, tôm là loài giáp xác tiến hóa thấp, sinh trưởng và phát triển qua các lần lột xác. Vậy nên, sức đề kháng của tôm đối với sự thay đổi của nhiệt độ rất kém và dễ bị dịch bệnh tấn công ở giai đoạn lột xác.
Tìm giải pháp chống nóng cho tôm
Mới đây, Trạm Khuyến nông huyện Quỳnh Lưu đã thí điểm thả 24 vạn giống tôm thẻ chân trắng trong ao nuôi có lưới che ở khu vực Hói Nối (xã Quỳnh Đôi). Mô hình thí điểm được thực hiện tại hộ gia đình ông Hồ Ngọc Thắng, với diện tích hồ rộng 3.000m2, sử dụng lưới che một nửa diện tích mặt nước. Dự kiến thời gian thả nuôi đến lúc thu hoạch tôm kéo dài 3 tháng, tôm đạt kích cỡ 60 - 70 con/kg. Hiện tôm đã thả được hơn 1 tháng, sức khoẻ sinh trưởng tôm rất tốt. “Trên địa bàn Quỳnh Lưu và Diễn Châu đã xuất hiện tôm chết hàng loạt nhưng tôm ở đầm của gia đình tôi vẫn phát triển sinh trưởng tốt. Theo quan sát, tìm hiểu tôm khỏe mạnh là nhờ những tấm lưới che này”, ông Hồ Ngọc Thắng phấn khởi cho biết.
Ông Nguyễn Xuân Dinh cho hay, sử dụng lưới che sẽ giảm tác động trực tiếp từ nhiệt độ cao ngoài trời, điều hòa nhiệt độ nước phù hợp hơn, hạn chế việc phân tầng nhiệt độ trong hồ nuôi, hạn chế sự sinh sôi và phát triển của các loại tảo. Bên cạnh đó, lưới che sẽ giảm thiểu các nguồn gây bệnh từ bên ngoài như chim trời. Ngoài ra, theo kinh nghiệm của những hộ dân nuôi tôm lâu năm thì vào những ngày nắng nóng, tôm sẽ giảm ăn, do vậy chỉ cho tôm ăn lượng thức ăn bằng 70 - 80% lượng thức ăn hàng ngày, tăng lượng thức ăn vào cữ ăn trời mát. Chủ động nguồn nước bảo đảm để bổ sung nước mát (đặc biệt là tầng đáy) nhằm duy trì độ sâu, độ mặn nước trong ao hồ, đồng thời tăng cường sục khí trong ao để hàm lượng ôxy được cung cấp đủ ở mọi tầng nước.
HÒA CHÂU - DUY CƯỜNG
