“Hâm nóng” chuyện đã cũ
Tại hội thảo “Thực trạng và giải pháp thu hút đoàn làm phim đến các địa phương” trong khuôn khổ Liên hoan phim (LHP) Việt Nam lần thứ 24, các nhà làm phim đã chia sẻ những câu chuyện thực tế, phản ánh cả sự hỗ trợ tích cực lẫn những khó khăn còn tồn tại trong quá trình phối hợp với địa phương.
Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho biết, bộ phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối đã nhận được sự hỗ trợ mang tính quyết định từ Bộ Quốc phòng và sự bảo đảm từ lãnh đạo TPHCM. Tuy vậy, ê kíp đã nhiều lần phải đổi lịch quay hoặc tạm hoãn chỉ vì tiếng karaoke quá to từ khu dân cư cách điểm quay khoảng 1km. Theo anh, các địa phương nên có sự tuyên truyền để người dân hiểu hơn về hoạt động làm phim, qua đó tạo môi trường sản xuất chuyên nghiệp.
Đạo diễn Võ Thanh Hòa thì chia sẻ, qua quá trình làm các phim tại nhiều địa phương như Huế, Đắk Lắk, đặc khu Phú Quốc (An Giang) hay Lâm Đồng, mỗi nơi lại có cách làm việc khác nhau. Từ kinh nghiệm thực tế đó, đạo diễn Võ Thanh Hòa đề xuất mỗi địa phương nên cử một cán bộ “đi học làm phim” cùng đoàn để hiểu quy trình sản xuất, từ đó hỗ trợ sâu sát và hiệu quả hơn.
Nhà sản xuất - đạo diễn Mai Thu Huyền nêu vấn đề liên quan đến hợp tác quốc tế. Khi giới thiệu cảnh đẹp Việt Nam với đối tác nước ngoài, chị lúng túng trước câu hỏi về chính sách ưu đãi, hoàn thuế. Có dự án gần như chắc chắn quay tại Việt Nam, nhưng khi Malaysia đưa ra mức hoàn thuế 30%, chị không còn cơ sở để thuyết phục. “Nếu không sớm triển khai một giải pháp cụ thể thì sẽ rất khó trong kêu gọi hợp tác”, nhà sản xuất - đạo diễn Mai Thu Huyền trăn trở.
Ở góc độ quốc tế, nhà sản xuất Andy Ho (Singapore) nhận định, trình độ điện ảnh Việt Nam hiện đã tương đương Thái Lan. Tuy nhiên, rào cản lớn vẫn nằm ở thủ tục cấp phép, pháp lý, chính sách hoàn thuế... Có thể thấy rõ qua con số thống kê: từ đầu năm 2025 đến nay, có 279 đoàn phim quốc tế đến Thái Lan, còn Việt Nam chỉ có 18 dự án!
Nói dễ, làm mới khó
Theo Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL Tạ Quang Đông, từ nghị quyết đến thực tiễn là cả một chặng đường với nhiều vướng mắc. Ông dẫn chứng ngay tại TPHCM, dù chính sách, nguồn lực, nhân lực, cẩm nang hay ý tưởng đều đã có, nhưng khi triển khai vẫn gặp nhiều khó khăn. Chẳng hạn, việc xin phép quay ở quảng trường hay khu vực trung tâm vẫn vướng quy trình liên quan đến giao thông, an ninh trật tự... “Các địa phương cần chủ động tìm cách cân bằng giữa cái đoàn phim cần với cái thành phố mong muốn và có”, Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh.
Bà Lưu Thị Ngọc Mai, Phó Giám đốc Trung tâm Điện ảnh Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cho rằng, từ thành công trước đây của Phú Yên với Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, hay Ninh Bình với Kong: Skull Island, bài học đặt ra là nếu không có kế hoạch dài hạn, sức hút điện ảnh sẽ trôi qua rất nhanh. Mô hình liên kết 3 nhà: nhà nước - nhà làm phim - nhà làm du lịch, cùng hỗ trợ, chia sẻ lợi ích, để mỗi bộ phim vừa là sản phẩm nghệ thuật, vừa là công cụ quảng bá du lịch.
Ở góc độ quốc tế, ông Lee JinSung, Giám đốc RUNUP Việt Nam (đơn vị chuyên về sản xuất và phát hành phim), đề xuất 2 giải pháp để chủ động thúc đẩy các dự án hợp tác nước ngoài. Đầu tiên cần thẩm định kỹ kịch bản và kế hoạch ghi hình của các đoàn phim quốc tế để hạn chế tối đa rủi ro trong quá trình sản xuất.
Tiếp đến, nếu có thêm dữ liệu chi tiết về các địa điểm và cơ sở vật chất quay phim tại Việt Nam, các nhà làm phim nước ngoài có thể tích cực quảng bá những tài liệu này, từ đó thúc đẩy thêm nhiều dự án hợp tác quốc tế. Tán đồng ý kiến này, nhiều đại biểu đề xuất thêm việc thành lập phòng điện ảnh tại các địa phương làm đầu mối hỗ trợ đoàn làm phim về thủ tục, địa điểm, hậu cần...
