Hôm nay, 22-8 là hạn chót để Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinijad trả lời yêu cầu của 5 thành viên thường trực HĐBA LHQ và Đức về việc ngừng chương trình hạt nhân của nước này. Cho tới cuối ngày 21-8, hầu như quan điểm của Iran vẫn không đổi: không chấp nhận từ bỏ chương trình hạt nhân mà Iran cho là chương trình hạt nhân dân sự của mình nhưng cho biết sẽ trả lời đầy đủ yêu cầu trên đúng vào ngày hôm nay.
Song song với đề nghị riêng của nhóm 5+1 nói trên, còn có Nghị quyết 1696 của HĐBA LHQ với thời hạn chót vào ngày 31-8. Nghị quyết này đòi hỏi Iran phải ngưng chương trình làm giàu uranium của mình nếu không sẽ đối mặt với khả năng bị cấm vận về kinh tế và ngoại giao.
Chính vì Iran xem Nghị quyết 1696 của HĐBA LHQ về chương trình hạt nhân của Iran là “bất hợp pháp và không thể chấp nhận được” nên mới có thêm đề nghị trọn gói của nhóm 5+1. Đề nghị của nhóm 5+1 có nhiều “cà rốt hơn cây gậy” (trong đó có thêm đề xuất giúp đỡ kinh tế Iran nếu Iran từ bỏ chương trình hạt nhân) song lại bị áp lực lớn hơn về thời gian. Nhiều quan chức Iran từng phát biểu rằng đề xuất trọn gói của nhóm 5+1 về cơ bản có thể chấp nhận được nhưng cần phải bàn thêm. Điều này mở ra một tia hy vọng dù rất nhỏ.
Trong lúc này, báo chí Mỹ cho biết chính phủ Bush đang rất nóng lòng áp đặt cấm vận chống Iran nếu Iran nói “không” vào ngày 22-8. Tổng thống George W.Bush cáo buộc Iran hậu thuẫn cho các cuộc tấn công của Hezbollah vào Israel. Tuần trước, nhà báo nổi tiếng của Mỹ Seymour Hersh đã viết trên tờ The New Yorker rằng cuộc chiến tranh do Israel phát động chống Hezbollah đã được Mỹ trù tính trước để “làm nóng” cho cuộc tấn công vào Iran.
Tại Iran, người ta đang bàn về khả năng Mỹ dùng máy bay phá hủy các cơ sở hạt nhân của Iran, thậm chí là cả việc thay đổi thể chế của nước này. Nhiều quan chức Iran nghĩ rằng sau Afghanistan và Iraq, Iran được Chính phủ Bush xem như “công việc chưa hoàn tất”. Các quan chức Iran cho rằng với sự thúc giục của Israel, Mỹ như đang muốn hủy diệt một đất nước mà cả họ và Israel cho là “quả bom” trong khu vực.
Trong khi đó, bằng cuộc tập trận lớn bắt đầu từ ngày 19-8 và vụ bắn thử 10 tên lửa vào Saegheh ngày 20-8, Iran cho thấy họ cũng đang sẵn sàng đương đầu với một cuộc tấn công từ bên ngoài. Những thông tin nóng bỏng trước “giờ G” đã đẩy giá dầu thế giới tăng cao. Giá dầu thô thế giới trong phiên giao dịch đầu tuần tăng lên 73,36 USD/thùng.
Tuy vậy, vẫn còn cơ hội để đàm phán, Cao ủy Đối ngoại Liên minh châu Âu Javier Solana ngày 21-8 sau cuộc điện đàm với trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Iran Ali Larijani cho biết vẫn còn cơ hội để có thêm các cuộc tiếp xúc.
HUY QUỐC(Theo Guardian, IHT)
