Những ngày nghỉ hè ngắn ngủi bị rút bớt vì những buổi tập huấn, những giờ học thêm, rồi cũng qua đi nhanh chóng. Hai tiếng “khai trường” lại giục giã thầy trò chúng ta.
Tuy bây giờ, ở nhiều trường phổ thông, học sinh đã nhập học từ những tuần lễ trước – khi cái nắng cuối hè còn oi ả; nhưng mọi người vẫn chờ đợi tiếng trống tựu trường đầu thu như một dấu hiệu chính thức khởi hành. Trang sách đã mở ra và những dòng chữ hiện lên trên cuốn tập thơm mùi giấy mới.
Chào các em bé lần đầu đến nhà trẻ hay trường mẫu giáo, còn bám chặt vào tay mẹ vì e sợ. Rồi các bé sẽ làm quen với cô giáo và có nhiều bạn mới, sẽ làm quen với lớp học, sân chơi và những bài hát theo cùng năm tháng tuổi thơ.
Chào đón năm học mới.
Chào các em học sinh bước vào lớp đầu tiên của bậc tiểu học, sáng nay các em sắp hàng để thầy cô đưa từ sân trường vào đến tận cửa lớp. Chỗ của em đây, em hãy nhận lấy. Dù bàn ghế đóng chưa đúng quy cách, em hãy nhớ ngồi thẳng lưng và viết thật thẳng hàng nghe em.
Chào các em lớp 6, mừng các em không thuộc những lứa học sinh đầu của chương trình thí điểm. Em hãy nhớ mua bộ sách giáo khoa vừa tái bản đã bớt đi những chỗ cần đính chính. Lên trung học cơ sở, mỗi buổi học nhiều thầy, nhiều môn, em cần một cái cặp thật nhẹ chứa đủ tập sách hàng ngày. Và nhớ giữ gìn đôi mắt để không phải mang kính cận nghe em.
Chào các em lên lớp 10, buổi sáng hôm nay các em có thấy mình lớn hơn một chút? Em đừng băn khoăn gì, nếu không được vào trường “chất lượng cao” hay trường chuyên, trường điểm. Dù học trường bán công hay tư thục, em vẫn được thụ hưởng một nền giáo dục thống nhất. Các em sẽ cùng sử dụng một bộ sách giáo khoa phân ban còn gây nhiều tranh cãi. Nếu sách bị lỗi, các em hãy cùng thầy cô giúp các soạn giả nhặt sạn trong sách để lớp đàn em năm sau đỡ vất vả hơn.
Thật đáng hoan nghênh những em học sinh bản lĩnh đã chọn ban A hay ban C, thay vì chỉ một ban cơ bản, vì nhờ các em, kế hoạch phân ban còn có cơ may thực hiện.
Xin chào các anh chị sinh viên mới, chúc mừng các anh chị đã vượt qua một kỳ thi tuyển sinh cam go, đã tính toán nguyện vọng 1, nguyện vọng 2 chính xác để cầm được chiếc vé lên chuyến tàu đại học. Bây giờ chúng ta đang ở chung trên một chuyến tàu. Bốn năm sẽ qua rất nhanh, các anh chị hãy tận dụng thời gian này để cùng với nhà trường tự đào tạo mình thành những người biết làm việc cho đất nước, để khi nhận tấm bằng tốt nghiệp, không hối tiếc về ngành nghề mà hôm nay mình đã chọn.
Mùa hè vừa qua thầy trò ta nhận tin nóng hàng ngày về nền giáo dục còn trăm mối ngổn ngang của chúng ta. Có những tin gợi lên những vết nhơ làm chúng ta xấu hổ và đau xót. Để sửa cái lỗi này, không chỉ cần đến trách nhiệm của những người quản lý, mà cần cả nỗ lực của những thầy cô bình thường, những người đi học bình thường. Bao giờ và ở đâu cũng vậy, hình ảnh của một nền giáo dục được phản chiếu qua hình ảnh của người thầy trên bục giảng, người học trò trong lớp học, thư viện hay phòng thí nghiệm.
Nền giáo dục của chúng ta chưa bao giờ đứng trước những thử thách gay gắt, nhưng cũng đồng thời chưa bao giờ có được một chỗ dựa tinh thần gợi lên niềm hy vọng và tin tưởng như hiện nay. Mỗi người chúng ta chỉ có một thời đi học, chỉ có một thời đóng góp cho ngôi trường của mình. Và chúng ta sẽ đóng góp phần mình từ vị trí khiêm tốn trong ngôi trường đó.
Tiếng trống trường đã điểm. Nào các em, các chị, các anh, chúng ta bắt đầu một năm học mới.
HUỲNH NHƯ PHƯƠNG
