Trước diễn biến bất thường của tỷ giá VND/USD, tối 3-11, Thường trực Chính phủ và đại diện các bộ, ngành liên quan đã họp về những vấn đề kinh tế vĩ mô cấp bách. Tại cuộc họp này, Thường trực Chính phủ đã quyết định không điều chỉnh tỷ giá và thay vào đó sẽ dùng biện pháp can thiệp mạnh là tăng cung ngoại tệ để bình ổn thị trường ngoại hối. Đến chiều 4-11, cơn sốt tỷ giá đã giảm nhiệt.
Chính phủ chỉ đạo biện pháp can thiệp kịp thời đã giúp bình ổn thị trường ngoại hối. Ảnh: Việt Dũng
Không điều chỉnh tỷ giá
Theo chỉ đạo của Thủ tướng, ngày 4-11, ông Lê Đức Thúy, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia đã có cuộc gặp mặt với báo chí tại Hà Nội để trao đổi những nội dung chính mà Thường trực Chính phủ đã kết luận.
Ông Lê Đức Thúy cho biết, vấn đề lớn nhất được đề cập chính là diễn biến bất thường của tỷ giá VND/USD trong những ngày qua. Tỷ giá thị trường tự do đã lên đến sát ngưỡng 21.000 đồng/USD, cách rất xa so với tỷ giá chính thức, ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều mặt nền kinh tế. Trong khi đó, việc kiểm soát lạm phát đang là một thách thức lớn, dự kiến CPI cả năm có thể tăng trên 8%. Trong khi đó, kỳ vọng Chính phủ sẽ điều chỉnh tỷ giá của một bộ phận dân cư, càng khiến tỷ giá trên thị trường tự do bị đẩy lên cao, tác động mạnh đến giá vàng và nhiều mặt hàng khác.
Trước tình hình đó, để ổn định kinh tế vĩ mô, bình ổn thị trường ngoại hối, Thường trực Chính phủ đã quyết định yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) can thiệp mạnh và bán ngoại tệ ra để giảm nhiệt cơn sốt tỷ giá. Trong tháng 9-2010, NHNN đã mua vào để tăng dự trữ ngoại hối 300 triệu USD, và trong tháng 10-2010 đã bán ra 200 triệu USD, nhưng theo ông Thúy lượng ngoại tệ này chưa đủ mạnh để bình ổn thị trường ngoại hối. Vì vậy, Chính phủ chủ trương dùng dự trữ ngoại hối can thiệp mạnh hơn nữa, đáp ứng đủ các nhu cầu ngoại tệ cần thiết của nền kinh tế. Dự trữ ngoại hối hiện nay đủ để can thiệp cơn sốt tỷ giá trên thị trường.
Chính phủ kết luận không đặt vấn đề điều chỉnh tỷ giá ở thời điểm hiện nay, vì như thế không có lợi cho nền kinh tế, có thể gây tác động xấu dây chuyền. Theo tính toán của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng GDP cả năm 2010 vẫn có thể đạt mức tăng trưởng 6,7% - 6,8%. Kim ngạch xuất khẩu dự kiến tăng 23% (so với kế hoạch là 18%), trong khi nhập khẩu chỉ tăng 17%.
Vì thế, dự kiến nhập siêu năm nay chỉ ở mức khoảng 12 - 12,5 tỷ USD (trước đây dự kiến nhập siêu ở mức 13,5 - 14 tỷ USD). Cán cân thanh toán năm 2009 thâm hụt gần 9 tỷ USD, nhưng dự báo năm 2010 chỉ thâm hụt khoảng 4 tỷ USD. Trên thị trường thế giới, đồng USD cũng đang có xu hướng giảm giá so với các đồng tiền khác.
Đặc biệt, với gói kích thích kinh tế mới trị giá 600 tỷ USD vừa được Cục Dự trữ liên bang Mỹ công bố ngày hôm qua, theo ông Lê Đức Thúy, dự kiến trong thời gian tới đồng USD có thể giảm giá tới 20%. Chính vì thế, việc VND tăng giá so với USD ở thời điểm này được coi là một nghịch lý cần phải giải quyết.
Sẵn sàng bán ngoại tệ
Chiều qua, NHNN cũng chính thức phát đi thông điệp về vấn đề bình ổn thị trường ngoại hối. Theo NHNN, thị trường ngoại hối có một số biểu hiện căng thẳng “chủ yếu do tâm lý lo ngại về khả năng nhu cầu ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa và lạm phát sẽ tăng vào cuối năm”. Tuy nhiên, trên cơ sở tính toán, đánh giá diễn biến xuất nhập khẩu trong thời gian gần đây, Bộ Công thương đã công bố dự báo nhập siêu của cả năm 2010 chỉ ở mức 12 tỷ USD, thay cho dự báo trước đây là 13,5 tỷ USD.
Trong khi áp lực lên cầu ngoại tệ sẽ giảm nhờ vào khả năng kiềm chế nhập siêu và nguồn cung ngoại tệ đang có xu hướng tăng trong các tháng cuối năm do nhiều khoản vay lớn bằng ngoại tệ từ nước ngoài của các tổ chức kinh tế được giải ngân, luồng vốn đầu tư và kiều hối chuyển vào trong nước đang được cải thiện đáng kể. Do đó, trong năm 2010 dự báo cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam sẽ cân bằng.
“Trên cơ sở các thông tin và đánh giá tổng thể về thị trường, NHNN sẽ tiếp tục điều hành tỷ giá ở mức ổn định như hiện nay và thực hiện bán can thiệp để hỗ trợ thanh khoản cho thị trường” - Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu cho biết và nhấn mạnh: NHNN đã sẵn sàng bán ngoại tệ để hỗ trợ thanh khoản cho thị trường, đáp ứng đủ cho các nhu cầu nhập khẩu thiết yếu, đồng thời đảm bảo mục tiêu kiềm chế nhập siêu.
Dự kiến, ngày 5-11 NHNN sẽ họp với các ngân hàng thương mại để lên kế hoạch triển khai cụ thể các giải pháp đã được Thường trực Chính phủ kết luận.
Không yêu cầu giảm lãi suất VND
Theo ông Lê Đức Thúy, tại cuộc họp tối 3-11, Thường trực Chính phủ đã phân tích về tình hình lãi suất VND. Trước đây, Chính phủ yêu cầu các ngân hàng thương mại giảm lãi suất, nhưng đến nay tình hình đã thay đổi. Theo tính toán tăng trưởng GDP năm 2010 có thể đạt và vượt kế hoạch, trong khi CPI có nguy cơ tăng. Nếu duy trì lãi suất VND càng thấp thì đồng USD lại càng có giá so với VND. Vì vậy, Thường trực Chính phủ quyết định không đặt vấn đề giảm lãi suất VND nữa, mà để các ngân hàng thương mại tự điều chỉnh lãi suất theo thị trường.
Thường trực Chính phủ cũng yêu cầu NHNN sử dụng các công cụ tiền tệ trên thị trường mở để điều chỉnh lãi suất VND, việc này đồng nghĩa với việc vừa triển khai “thắt chặt tiền tệ”, vừa sử dụng linh hoạt công cụ lãi suất phù hợp tình hình thực tế.
Minh Giang
