Cũng như các quận vùng ven Thủ Đức, 9, 2, 7, sau gần 10 năm được nâng cấp từ huyện lên quận, hệ thống đường giao thông ở quận 12 chủ yếu vẫn là đường đất đỏ. Nếu cứ theo tốc độ đầu tư như thời gian qua, thì 10 năm hay 20 năm nữa đường phố vẫn là... đường đất. 2 năm trở lại đây, người dân quận 12 đã tìm ra cách làm mới: dân đóng 100% kinh phí làm đường.

• 274 tuyến đường được mở mới, nâng cấp, duy tu

Tháng 4-1997, quận 12 được thành lập. 8 năm trôi qua, hệ thống đường giao thông vẫn chủ yếu là đường đất. Quận 12 có 446 tuyến đường, trong đó 72 tuyến do quận quản lý thì có đến 66 tuyến là đường cấp phối sỏi đỏ, đường đá; phường quản lý 361 tuyến đường nhưng chỉ có 49 tuyến đường, được trải nhựa nóng, (chỉ chiếm 13,57%), còn hầu hết là đường đất, sỏi đỏ.

Ông Nguyễn Văn Của - Phó Chủ tịch UBND quận 12 cho biết: “Tốc độ đô thị hóa nhanh nên số lượng đường ngày một nhiều, mặt khác do đường đất, cấp phối sỏi đỏ, không có vỉa hè, không có hệ thống nước nên mau hư hỏng. Trong khi đó, nguồn kinh phí của thành phố cấp không đủ duy tu thì khó nói đến việc xóa đường đất. Thế nhưng, người dân quận 12 đã chủ động tìm lối đi mới”.

Sau gần 2 năm thực hiện chương trình “dân đóng 100% kinh phí” để nhựa hóa đường đất đỏ, số lượng đường bê tông hóa trên địa bàn quận 12 tăng lên đáng kể. Năm 2004, người dân đã đóng góp kinh phí để mở mới, nâng cấp và duy tu được 274 tuyến đường, với chiều dài 39.543m.

Trong số đó có 101 tuyến đường được trải nhựa nóng, xi măng, với chiều dài 15.337m, diện tích 65.456m2. Tất cả kinh phí làm đường đều do người dân đóng góp, cụ thể là 1.306 gia đình góp đất làm đường, diện tích 30.106m2; giá trị đất, hoa màu, nhà cửa trên 43 tỷ đồng và gần 10 tỷ đồng tiền mặt.

Có thể nói, kết quả xóa đường đất đỏ của quận 12 trong 2 năm qua bằng 10 năm cộng lại. Được biết, năm 2005 này, các phường chủ động đóng góp, nâng cấp đường, mà chủ yếu là nhựa hóa 132 tuyến đường, chiều dài 42.531m, diện tích 215.919m2, tổng kinh phí người dân đóng góp lên trên 28 tỷ đồng. Theo kế hoạch của UBND quận 12, trong vòng 5 năm tới, sẽ nâng cấp trải nhựa nóng, xi măng đạt 60% diện tích mặt đường, kể cả đường nhỏ, hẻm.

• Mô hình mới - dân đóng góp 100%

“Dân đóng góp 100% kinh phí để làm đường đang phát huy hiệu quả cao, bởi lẽ cách làm mới đã phát huy được tính chủ động của người dân”- ông Nguyễn Ngọc Doanh - Bí thư chi bộ khu phố 6 phường Đông Hưng Thuận cho biết. Khu phố 6 có 1.125 hộ gia đình, trong đó có đến 88 hộ thuộc gia đình chính sách.

Đây là khu phố nghèo nhưng công trình sớm hoàn thành là do cán bộ cùng người dân chủ động trong công việc, từø khâu thiết kế, tổ chức đấu thầu, đến nộp tiền. Các ý kiến thống nhất, giá thành trải bê tông nhựa nóng là 120.000 đồng/m2, đường xi măng 80.000đồng/m2 và trung bình mỗi gia đình nộp 2,5 triệu đồng. Đối với những gia đình khó khăn thì được chia nhỏ số tiền để đóng nhiều lần.

Chị Trương Thị Thu Hồng ở tổ 16, nói: “Người dân ở đây còn nghèo. Để có tiền đóng góp mọi người phải tiết kiệm, rồi mượn thêm để nộp đầy đủ, bởi ai cũng nghĩ làm đường cho mình đi”. Anh Vũ Văn Hùng ở tổ 9, bộc bạch: “Người dân sống chung với con đường mưa lầy, nắng bụi lâu quá rồi.

Lần đầu tiên chúng tôi thấy hạnh phúc khi dắt xe vào nhà màø không cần phải rửa”. Ông Phạm Văn Long – Chủ tịch UBND phường Đông Hưng Thuận cho biết, riêng khu phố 2, 6 người dân đã đóng góp 1,435 tỷ đồng, chủ động nâng cấp trải nhựa nóng 1.189m đường, diện tích 6.891m2; bê tông hóa 2.210m đường với diện tích 7.640m2. Trong 5 năm tới, phường sẽ nâng cấp 20 tuyến đường, trong đó bê tông hóa 14 tuyến, trải nhựa nóng 8 tuyến và 2 tuyến trải đá.

Ông Trần Văn Tấn – Chủ tịch UBND phường An Phú Đông, tâm sự: “Lâu nay, nguồn kinh phí làm đường từ thành phố cấp xuống quận rồi phường. Bây giờ quận 12 có cách làm mới, đó là nguồn kinh phí không phải từ trên đưa xuống mà từ dân đến khu phố rồi lên phường”.

Ông Nguyễn Văn Của – Phó Chủ tịch UBND quận 12 cho biết thêm, đến nay cả 10 phường của quận đều đã lên chương trình xóa đường đất đỏ. Trong khi nguồn kinh phí của nhà nước đầu tư xây dựng đường sá còn hạn hẹp thì mô hình dân đóng tiền 100% để nhựa hóa đường là hướng đi đúng, có hiệu quả cao. 

TRẦN YÊN