Nỗi lo tại Yemen

Ngày 30-12, Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Yemen, ông Rashad Al-Alimi, tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong thời hạn 90 ngày với lý do cần bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự công cộng.

Ảnh chụp màn hình video cuộc không kích vào cảng Mukalla. Ảnh: THX
Ảnh chụp màn hình video cuộc không kích vào cảng Mukalla. Ảnh: THX

Bùng nổ giao tranh

Theo thông báo, Yemen đồng thời hủy bỏ Thỏa thuận Phòng thủ chung với Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), trong khi sắc lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp bao gồm lệnh phong tỏa đường bộ, đường biển và đường không trong vòng 72 giờ. Động thái trên được đưa ra sau khi các lực lượng ly khai Hội đồng Chuyển tiếp miền Nam (STC), được UAE ủng hộ, giành kiểm soát một số khu vực lãnh thổ tại Yemen. Theo các nguồn tin, Mukalla, thủ phủ tỉnh Hadramout, đã rơi vào kiểm soát của lực lượng ly khai trong những ngày gần đây. Thành phố cảng này nằm cách Aden, nơi đặt trụ sở của chính quyền Yemen được Saudi Arabia hậu thuẫn, khoảng 480km về phía Đông Bắc.

Trong khi đó, các lực lượng chống Houthi tại Yemen cũng tuyên bố tình trạng khẩn cấp sau khi Saudi Arabia tiến hành các cuộc không kích nhằm vào một lô vũ khí được cho là dành cho STC và được vận chuyển từ UAE, đồng thời áp đặt lệnh hạn chế trong 72 giờ đối với hoạt động qua lại biên giới, sân bay và cảng biển tại những khu vực do họ kiểm soát, ngoại trừ các trường hợp được Saudi Arabia cho phép.

Theo tuyên bố quân sự của Saudi Arabia, các cuộc không kích nhằm vào cảng Mukalla đã đánh trúng các phương tiện bọc thép và vũ khí được dỡ xuống từ 2 tàu cập cảng, xuất phát từ Fujairah - một thành phố cảng ở bờ Đông UAE. Riyadh cho rằng số vũ khí này gây ra mối đe dọa an ninh trực tiếp và làm gia tăng căng thẳng, buộc liên quân phải tiến hành các cuộc không kích có giới hạn nhằm tránh thiệt hại ngoài ý muốn. Hiện chưa có thông tin về thương vong.

Căng thẳng giữa hai cường quốc vùng Vịnh

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Saudi Arabia bày tỏ hy vọng UAE sẽ có các bước đi cần thiết nhằm duy trì quan hệ song phương, trong bối cảnh tình hình an ninh tại Yemen tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong khi đó, UAE đã bày tỏ sự thất vọng trước việc Saudi Arabia ủng hộ lời kêu gọi yêu cầu các lực lượng của UAE rời khỏi Yemen trong vòng 24 giờ.

Các nhà phân tích nhận định các diễn biến trên có thể làm gia tăng căng thẳng giữa Saudi Arabia và UAE, trong bối cảnh hai nước từng ủng hộ các lực lượng khác nhau trong cuộc xung đột kéo dài nhiều năm tại Yemen. Từng là hai trụ cột song song của an ninh khu vực, hai quốc gia vùng Vịnh này ngày càng có nhiều khác biệt trong mọi vấn đề, từ hạn ngạch dầu mỏ đến ảnh hưởng địa chính trị. Căng thẳng gia tăng khi Abu Dhabi ủng hộ STC kiếm quyền tự trị, trong khi Riyadh tiếp tục hậu thuẫn chính phủ Yemen được quốc tế công nhận, dẫn tới sự rạn nứt công khai giữa các đồng minh vùng Vịnh.

UAE là thành viên của liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu chiến đấu chống lại phong trào Houthi tại Yemen từ năm 2015. Năm 2019, UAE bắt đầu rút bớt binh sĩ khỏi nước này nhưng vẫn cam kết ủng hộ chính phủ được quốc tế công nhận do Saudi Arabia hậu thuẫn. Sau đó, STC quyết định theo đuổi quyền tự trị ở miền Nam, và trong tháng này đã phát động một chiến dịch tấn công chống lại các lực lượng Yemen được Saudi Arabia ủng hộ. Điều này đưa UAE và Saudi Arabia đến gần thế đối đầu hơn bao giờ hết tại Yemen và làm dấy lên nguy cơ tái bùng phát một cuộc nội chiến kéo dài.

Tin cùng chuyên mục