Theo ghi nhận tại các bệnh viện nhi ở TPHCM, hiện đang có xu hướng gia tăng các ca mắc bệnh thủy đậu (trái rạ). Hiện cũng đang là thời điểm mà theo các chuyên gia y tế đang “vào mùa” bệnh dịch này.
Bệnh thủy đậu do một loại siêu vi mang tên Varicella Zoster virus (VZV) gây nên, thủy đậu là bệnh rất dễ lây truyền. Khi một người mang siêu vi thủy đậu nói, hắt hơi (nhảy mũi) hoặc ho... thì các siêu vi đó theo nước bọt, nước mũi bắn ra ngoài tan thành bụi. Người khác hít phải bụi đó sẽ lây bệnh. Bệnh xảy ra phần nhiều ở trẻ em, nhưng cũng không ít người lớn mắc bệnh này. Thông thường, từ lúc nhiễm phải siêu vi đến lúc phát bệnh - được gọi là thời gian nung bệnh hoặc ủ bệnh khoảng 2 - 3 tuần.
Về triệu chứng, thoạt đầu người bệnh thường sốt nhẹ một vài ngày. Sau đó thấy nổi trên da những vết dát đỏ; chỉ sau đó 1-2 ngày sẽ xuất hiện các mụn bóng nước giữa các nến đỏ đó. Những mụn bóng nước này thường mọc ở thân mình, sau đó lan lên mặt và tay chân. Mụn bóng nước lúc đầu chứa một chất dịch trong, nhưng sau khoảng 1 ngày dịch đó trở nên đục như mủ. Sau 2-3 ngày nữa, các mụn sẽ đóng vẩy. Các vẩy đó sẽ rụng dần và nếu không có biến chứng gì thì sẽ không để lại sẹo.
Đặc điểm của các mụn nước đó là chúng mọc làm nhiều đợt khác nhau. Do đó, cùng trên một vùng da có thể thấy nhiều dạng khác nhau: hoặc dát đỏ, hoặc mụn nước trong, mụn nước đục, mụn đóng vẩy... trong cùng thời gian. Nếu không có biến chứng, bệnh có thể khỏi sau 1-2 tuần. Cũng do thời gian tiến triển của bệnh tương đối ngắn nên một số người đã cho thủy đậu là một bệnh nhẹ, hoàn toàn không nguy hiểm.
Đối với trẻ em, thủy đậu thường không có triệu chứng ban đầu đặc hiệu. Những ngày mới mắc, trẻ có thể mệt mỏi, nhức đầu, sốt nhẹ, chảy nước mũi, đau họng và ngứa. Sau đó, trên da trẻ xuất hiện các nốt ban đỏ, bắt đầu ở vùng đầu, mắt rồi lan ra toàn thân. Một vài ngày sau, các nốt ban này phát triển thành các nốt phỏng có dịch trong và nhanh chóng lan ra toàn thân. Bệnh kéo dài từ 7 đến 10 ngày. Nếu không có biến chứng, các mụn nước sẽ vỡ, khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo. Nhưng nếu bị nhiễm trùng thì có thể có dịch mủ đục sau đó để lại sẹo. Bệnh có thể gây các biến chứng như nhiễm trùng da, nhiễm trùng huyết, viêm não, viêm phổi...
Những trẻ đang bị bệnh, mắc chứng suy giảm miễn dịch hoặc dùng corticoid kéo dài, trẻ nhỏ dưới 6 tháng... dễ diễn biến bệnh nặng và biến chứng. Tuy không nguy kịch như một số bệnh nặng khác, nhưng bệnh thủy đậu cũng đã không ít lần gây biến chứng nguy hiểm cho người bệnh, nhất là các trẻ nhỏ. Một số biến chứng đã được ghi nhận được trên các trẻ bị thủy đậu đã tới khám bệnh và điều trị tại các cơ sở y tế là xuất huyết ở các mụn thủy đậu, bội nhiễm thêm các vi khuẩn khác. Chứng viêm phổi do thủy đậu ít khi xảy ra hơn, nhưng rất nặng và khó điều trị.
Khi có người mắc bệnh thủy đậu hãy đưa người bệnh đi khám ngay. Nếu người bệnh được bác sĩ cho điều trị ngoại trú tại nhà, hãy cho nằm nghỉ trong phòng thoáng mát, sạch sẽ, ăn các chất dễ tiêu. Có thể dùng một số thuốc chống ngứa và an thần (như sirô Phenergan), tránh gãi. Cắt ngắn móng tay, mặc quần áo dài để che kín các nốt thủy đậu, tránh để ruồi muỗi đậu vào. Với bệnh này, chủ yếu là điều trị triệu chứng và chăm sóc tại chỗ. Cần cho trẻ nghỉ ngơi, uống nhiều nước và vitamin nhóm C, nhóm B.
Nhiều phụ huynh sai lầm khi kiêng tắm cho con bị thủy đậu. Nên vệ sinh cho trẻ sạch sẽ, có thể tắm nước sạch nhưng cần tránh chà xát da làm vỡ mụn nước. Nếu kiêng nước hoàn toàn, da bẩn có thể gây bội nhiễm. Nên bôi các vùng da tổn thương bằng dung dịch sát khuẩn nhẹ như Xanh Methylene hoặc mỡ Acyclovir... Nếu trẻ sốt cao, có thể cho dùng thuốc hạ sốt. Cần cho bé ăn thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu, mềm... Trẻ bị bệnh cần cách ly và sử dụng các vật dụng cá nhân riêng để tránh lây lan cho người khác. Nên vệ sinh mũi họng hàng ngày cho trẻ bằng nước muối sinh lý.
Khi thấy trẻ có các biểu hiện bất thường như sốt cao liên tục, lơ mơ, co giật... cần đưa ngay tới cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời… Các chuyên gia y tế khuyến cáo cần tiêm ngừa vaccine phòng thủy đậu đầy đủ cho trẻ.
BS THỦY TÂM
