Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng vừa được Thanh tra Chính phủ chủ trì xây dựng, dự kiến trình kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, nhằm cụ thể hóa quyết tâm của Đảng, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu bức thiết của thực tiễn và kỳ vọng của người dân về một cơ chế phòng, chống tham nhũng chặt chẽ, ngăn chặn từ sớm, từ xa các hành vi vi phạm.
Thực tế cho thấy, dù Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 đã tạo sự chuyển biến, song vẫn còn hạn chế. Việc kiểm soát tài sản, thu nhập thiếu đồng bộ, quy định kê khai còn vướng mắc, ngưỡng kê khai chưa phù hợp với biến động thực tế... Vì vậy, dự thảo lần này được đánh giá là cần thiết, kịp thời thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, khắc phục bất cập của quy định pháp luật hiện hành, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Một trong những điểm nổi bật của dự thảo là thiết lập cơ chế kiểm soát tài sản, thu nhập toàn diện hơn. Thẩm quyền kiểm soát được phân công cụ thể cho từng cơ quan, từ Ủy ban Kiểm tra Trung ương, các ban, cơ quan Đảng, Thanh tra Chính phủ đến các bộ, ngành, địa phương. Quy định này khắc phục tình trạng chồng chéo, không để khoảng trống giám sát, giúp việc kiểm soát chặt chẽ và minh bạch hơn. Việc phân công rõ ràng, minh bạch tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập, nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của từng đơn vị. Dự thảo cũng đề xuất nâng giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng. Mức điều chỉnh này phù hợp bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay.
Đặc biệt, dự thảo còn yêu cầu kê khai bổ sung khi biến động từ 400 triệu đồng trở lên và người có tài sản, thu nhập biến động phải hoàn thành việc kê khai trước ngày 31-12 của năm có biến động. Rõ ràng, khi mọi nguồn thu nhập được theo dõi chặt, việc tích lũy tài sản bất minh sẽ khó lọt lưới.
Để dự thảo phát huy tối đa hiệu quả, cần tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, kết nối dữ liệu giữa các cơ quan kiểm soát, ngân hàng, thuế, đất đai. Việc số hóa và liên kết dữ liệu giữa các cơ quan sẽ giúp việc theo dõi, tự động phát hiện các biến động bất thường, hạn chế việc kê khai gian dối, thậm chí cán bộ không dám kê khai gian dối.
Cùng với đó, cần tăng cường trách nhiệm giải trình của cán bộ kê khai; công khai, minh bạch bản kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ. Điều này giúp người dân có thể tham gia giám sát, từ đó tạo áp lực để người có nghĩa vụ kê khai thực hiện đúng quy định. Đặc biệt, cần có chế tài xử lý mạnh mẽ, đủ sức răn đe đối với hành vi kê khai không trung thực, không giải trình được nguồn gốc tài sản hoặc cố tình che giấu, tẩu tán tài sản.
Việc sửa đổi Luật Phòng, chống tham nhũng lần này không chỉ là điều chỉnh về giải pháp mà còn khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng từ gốc, từ xa, đáp ứng mong mỏi của người dân về một nền quản trị liêm chính, minh bạch, vì nhân dân phục vụ.
