Nâng tầm báo cáo phát triển bền vững và chuẩn hóa ESG theo thông lệ quốc tế
Giải Báo cáo Phát triển bền vững (SRA) thuộc VLCA, do HOSE khởi xướng từ năm 2013, đến nay đã trở thành một trong những giải thưởng uy tín nhất về phát triển bền vững tại Việt Nam. Giải hướng đến ba mục tiêu: thúc đẩy công bố thông tin theo chuẩn quốc tế, nâng cao nhận thức ESG và khuyến khích doanh nghiệp thực hiện các hành động bền vững thực chất.
SRA tạo nền tảng để doanh nghiệp minh bạch hóa thông tin môi trường – xã hội – quản trị, giúp nhà đầu tư đánh giá rủi ro cũng như cơ hội dài hạn. Việc tuân thủ thông lệ tốt hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện quản trị, nâng sức cạnh tranh, đồng thời thúc đẩy triển khai các sáng kiến bền vững như giảm phát thải, tối ưu chuỗi cung ứng hay tăng cường trách nhiệm xã hội.
Từ những ngày đầu, SRA nhận được hỗ trợ chuyên môn của UBCKNN, HOSE, Báo Đầu tư Tài chính, Dragon Capital Việt Nam, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) và Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA). Chương trình dành cho doanh nghiệp niêm yết trên cả hai sàn HOSE và HNX, góp phần thúc đẩy chuẩn hóa báo cáo bền vững trên toàn thị trường.
Trong bối cảnh toàn cầu, báo cáo phát triển bền vững trở thành xu hướng chủ đạo, gắn liền hiệu quả kinh doanh và dòng vốn dài hạn. Nhu cầu đầu tư xanh tại Việt Nam tăng mạnh, khiến doanh nghiệp chủ động hơn trong công bố ESG. Theo báo cáo 2025 của ACCA, ASEAN có thể trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2030 nhưng 35% GDP đối mặt rủi ro từ biến đổi khí hậu. Điều này khiến yêu cầu chuẩn hóa báo cáo bền vững ngày càng cấp thiết. Năm quốc gia ASEAN gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan – đại diện 85% GDP khu vực – đã cam kết áp dụng Chuẩn mực phát triển bền vững IFRS của Hội đồng Chuẩn mực Bền vững Quốc tế (ISSB), mở đường để Việt Nam hội nhập.
Bộ tiêu chí SRA đã được cập nhật liên tục trong 12 năm, phù hợp thực tiễn Việt Nam và tiệm cận thông lệ quốc tế. Từ 2023, ACCA thành lập Ban cố vấn khu vực Châu Á – Thái Bình Dương để đảm bảo tiêu chí Việt Nam bắt nhịp chuẩn khu vực và quốc tế.
Từ năm 2025, SRA sẽ phân nhóm doanh nghiệp tài chính và phi tài chính, nhằm đánh giá sát hơn đặc thù hoạt động, rủi ro và tác động ESG của từng khối ngành. Việc phân nhóm không chỉ giúp chấm điểm công bằng mà còn khuyến khích doanh nghiệp công bố thông tin trọng yếu, tạo điều kiện cho nhà đầu tư so sánh mức độ thực hành ESG trong cùng ngành.
Điểm mới quan trọng khác là SRA 2025 cập nhật yêu cầu của IFRS S1 (công bố bền vững) và IFRS S2 (công bố khí hậu) do Hội đồng Tiêu chuẩn Bền vững Quốc tế (ISSB) ban hành. Việc hướng đến chuẩn mực quốc tế giúp doanh nghiệp đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư toàn cầu, đồng thời nâng chất lượng và tính nhất quán của báo cáo ESG. Những cải tiến tại VLCA 2025 được kỳ vọng tiếp tục tạo động lực để doanh nghiệp tiến xa hơn trong hành trình phát triển bền vững.
Quản trị công ty: tấm “hộ chiếu vàng” giúp doanh nghiệp mở rộng huy động vốn
Song hành với báo cáo bền vững, quản trị công ty (QTCT) tiếp tục là trọng tâm chiến lược của VLCA. Với việc bổ sung hạng mục QTCT từ năm 2014 và xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá QTCT Việt Nam (VCGS) năm 2018, dựa trên Nguyên tắc QTCT của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), VLCA đã đưa QTCT trở thành tiêu chuẩn đánh giá toàn diện đối với doanh nghiệp niêm yết. Bộ tiêu chí được điều chỉnh theo luật pháp Việt Nam và tình hình thực tế, giúp doanh nghiệp có công cụ tự đánh giá và cải thiện hiệu quả.
VCGS chú trọng thực hành minh bạch và bền vững, với tỷ trọng tiêu chí thông lệ tốt tăng từ 30% lên 40%. Đây là bước chuyển quan trọng từ tư duy “tuân thủ quy định” sang “quản trị kiến tạo giá trị”. Những cập nhật mới cũng bám sát Luật Chứng khoán 2019, Luật Doanh nghiệp 2020 và Nguyên tắc QTCT G20/OECD 2023.
VLCA – VCGS không chỉ là sân chơi tôn vinh doanh nghiệp mà là “thước đo” của toàn thị trường. Doanh nghiệp dựa vào đó để chuẩn hóa quản trị, còn cơ quan quản lý sử dụng như công cụ định hướng nâng hạng thị trường.
Trong bối cảnh các quỹ đầu tư toàn cầu ngày càng ưu tiên doanh nghiệp có QTCT tốt, lộ trình này đóng vai trò như “hộ chiếu vàng” giúp doanh nghiệp mở rộng cơ hội huy động vốn và hội nhập quốc tế. Năm 2025, VLCA tiếp tục cải tiến VCGS, hướng đến chuẩn mực cao hơn, gắn QTCT với phát triển bền vững và mục tiêu tạo giá trị dài hạn. QTCT tốt không chỉ giúp doanh nghiệp vững vàng trước biến động mà còn nâng vị thế Việt Nam trên bản đồ thị trường tài chính khu vực.
Sự chuyển dịch trọng tâm từ Báo cáo thường niên sang Quản trị công ty và Phát triển bền vững cho thấy VLCA đang đóng vai trò dẫn dắt, đặt nền móng nâng cao chất lượng thị trường chứng khoán Việt Nam – hướng tới minh bạch, bền vững và cạnh tranh hơn.
