Ngày 16-2, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đến thăm, làm việc với Khu Công nghệ cao (CNC) Hòa Lạc. Cùng dự có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và lãnh đạo một số bộ, ngành, thành phố Hà Nội.
Chưa như kỳ vọng
Theo báo cáo của Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc, thời gian qua, Khu CNC Hòa Lạc tập trung nhiều vào công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng cơ sở hạ tầng nên việc thu hút đầu tư chưa đạt kết quả như mong đợi. Công tác giải phóng mặt bằng chậm trễ và kéo dài, đến nay sau 20 năm thành lập vẫn chưa xong. Hiện vẫn còn 243ha chưa giải phóng mặt bằng. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật được triển khai qua nhiều giai đoạn, thiếu đồng bộ. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là thiếu vốn.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm việc với Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc. Ảnh: VGP
Thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Đại Dương, Trưởng ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc cho biết, hiện ban quản lý đang chuẩn bị cho giai đoạn mới là giai đoạn tăng tốc, thu hút đầu tư và phát triển tiềm lực KH-CN. Ý kiến các bộ, ngành cho rằng, phải tăng tốc để bù lại khoảng thời gian đã mất, nhất là tập trung, giải quyết dứt điểm giải phóng mặt bằng, bởi nếu không thì không thể làm hạ tầng đồng bộ, không thể thu hút được đầu tư. Bên cạnh đó, cần có cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội cho Khu CNC Hòa Lạc; cần quan tâm xây dựng cả các khu xã hội chứ không chỉ tập trung vào các khu chức năng.
Tại cuộc làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao báo cáo của Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc. Đó là xây dựng Khu CNC Hòa Lạc thành một thành phố KH-CN; một đô thị sinh thái và thông minh; là nơi tập trung, liên kết hoạt động đào tạo nhân lực công nghệ cao; nghiên cứu và phát triển công nghệ cao; ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao; ứng dụng, chuyển giao công nghệ cao; sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao; cung ứng dịch vụ công nghệ cao. Đến nay, Khu CNC Hòa Lạc đã đạt một số kết quả nhất định, đã dần có một hình hài của khu CNC.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập mà Thủ tướng ví von “20 tuổi vẫn còn bú sữa”. “Giải phóng mặt bằng mãi không xong và sự đóng góp cho phát triển chưa như kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và giới KH-CN” - Thủ tướng nhấn mạnh. Số lượng dự án CNC còn quá ít so với các khu CNC và ngay cả với các khu công nghiệp điện tử. Không chỉ hạ tầng kỹ thuật mà hạ tầng xã hội ở khu này còn nhiều vấn đề như nhà ở, bệnh viện, thiết chế văn hóa. Phải xây dựng nơi đây thực sự là trung tâm CNC trong thời đại mới, của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, xanh, sạch, phát triển bền vững, thành phố đáng sống để sáng tạo KH-CN. Thủ tướng cũng đặt vấn đề: “Chúng ta có mục tiêu trở thành thung lũng Silicon của Việt Nam thời gian tới hay không? Chuỗi giá trị của sản phẩm công nghệ cao mà Việt Nam tham gia nằm ở đâu từ CNC Hòa Lạc? Thế giới đã có 800 khu CNC, còn chúng ta đang ở đâu?”.
Quyết liệt để tạo sự đột phá về khoa học
Giải bài toán đó, Thủ tướng nhấn mạnh, cán bộ lãnh đạo và quản lý của Khu CNC phải thay đổi cách nghĩ, cách làm tốt hơn, ngoài việc đầu tư hạ tầng chuẩn mực, cần sàng lọc, lựa chọn, thu hút các doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng có hàm lượng tri thức cao, phải làm sao mỗi sản phẩm đi ra từ Khu CNC Hòa Lạc phải là những sản phẩm chất lượng cao, đạt được sự thừa nhận của người sử dụng ở các nước tiên tiến. Phải làm sao để các doanh nghiệp cảm thấy tự hào được đặt nhà máy, dự án ở Khu CNC này. Nói cách khác cần tạo dựng thương hiệu cho khu CNC.
Ngoài vườn ươm nhân tài, Khu CNC Hòa Lạc cần nghiên cứu, đề xuất cơ chế để các nhà khoa học Việt Nam đem trí tuệ, ý tưởng khoa học, giải pháp kỹ thuật đến để thử nghiệm sản xuất. Có chính sách thỏa đáng, có cơ sở vật chất, có phòng thí nghiệm, có môi trường nghiên cứu thông thoáng và từ đó, chúng ta mới có những sản phẩm trí tuệ của người Việt. Các bộ, ngành liên quan như: Tài chính, KH-ĐT, KH-CN cần coi trọng và phát triển Khu CNC Hòa Lạc là dự án trọng điểm, cần ưu tiên nguồn vốn và thường xuyên làm việc kiểm tra, giám sát để kịp thời tháo gỡ, động viên, khuyến khích các doanh nghiệp, nhà khoa học ở Hòa Lạc tìm kiếm, có phát hiện đột phá về khoa học.
Thủ tướng nêu rõ, Khu CNC Hòa Lạc không chỉ đơn thuần là một khu công nghiệp về công nghệ mà là một hình mẫu của nền kinh tế Việt Nam thu nhỏ trong tương lai, trong đó các thực thể kinh tế hoạt động dựa trên nền tảng công nghệ cao, đi đầu trong việc nghiên cứu và ứng dụng các thành quả của KH-CN, lấy sáng tạo làm động lực phát triển.
Về vốn cho giải phóng mặt bằng, Thủ tướng yêu cầu TP Hà Nội cùng với Ban Quản lý Khu CNC Hòa Lạc phải giải phóng mặt bằng xong trong năm 2017, “không để kéo dài sang tuổi thứ 21”. Bộ KH-ĐT phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng phương án bổ sung đủ vốn để giải phóng mặt bằng và tiến tới hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật Khu CNC Hòa Lạc. Thủ tướng nêu rõ, Chính phủ ủng hộ chủ trương ưu tiên tập trung nguồn lực từ nguồn vốn KH-CN phát triển nhanh tiềm lực KH-CN tại Khu CNC Hòa Lạc, trước mắt tập trung đầu tư phát triển khu nghiên cứu và triển khai; đồng ý việc Khu CNC Hòa Lạc phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng để xúc tiến đầu tư cấp Chính phủ vào Khu CNC. Về cơ chế chính sách, Thủ tướng cho biết sẽ sớm ban hành nghị định, tạo nền tảng quan trọng cho sự phát triển của Khu CNC Hòa Lạc.
TRẦN LƯU
