Bỏ qua một bên chuyện đẹp - xấu, ai cũng hiểu béo phì là đòn bẩy của nhiều chứng bệnh nghiêm trọng, từ cao huyết áp bước qua tiểu đường cho đến ung thư. Vì thế phải giảm cân cho bằng được nếu lỡ béo phì. Nói nghe dễ nhưng khó làm.
Nỗi khổ tâm của người kiêng cữ để giảm cân chính là cảm giác đói bụng mà không được ăn. Áp lực đó càng bội tăng khi cái đói cồn cào xuất hiện giữa đêm khuya khiến nạn nhân mất ngủ, tay chân bủn rủn, nhắm mắt mà tơ tưởng bàn tiệc ê hề, nín thở vẫn nghe mùi thịt nướng. Khỏi cần xem bói cũng biết đa phần người ăn kiêng sớm muộn gì cũng “phá giới”. Khi đã “phá giới” một lần rồi sẽ có lần thứ hai và… chuyện chưa kịp mừng vì mới kiêng giảm được vài cân lại trở về vạch xuất phát, nhiều khi mập hơn lúc mới ăn kiêng. Thật là vừa khổ vừa tức làm sao!
Đáng tiếc vì nhiều người chưa biết vài “mánh” để tránh cảnh lúc nào cũng thèm ăn vặt, ăn xế rồi cuối cùng ăn… hết! Thí dụ:
* Đừng cắn răng chịu đói khi sắp lên giường ngủ vì cảm giác đói sớm muộn cũng thắng thế trong đêm. Nên uống ly sữa đậu nành không đường trước khi ngủ, vì món này chứa chất đạm lecithin có tác dụng trấn an hệ thần kinh.
* Đánh răng thật kỹ mỗi khi ghi nhận cảm giác đói, nhất là trước khi ngủ. Bên cạnh chuyện vệ sinh răng miệng, cảm giác tươi mát trong miệng ức chế tín hiệu gây đói bụng.
* Đừng nhịn bữa cơm chiều vì khoảng cách từ bữa ăn trưa đến bữa ăn sáng hôm sau rất xa. Nên có buổi cơm chiều sớm hơn thường lệ rồi sau đó chỉ uống nước cho đến khi đi ngủ. Cơ thể khi đó phóng thích melatonin cần thiết cho giấc ngủ yên bình nên gia chủ không nằm mơ thấy đang ở nhà hàng buffet!
* Đừng mạnh miệng với món có nhiều tinh bột như bánh mì vào buổi tối vì đường huyết dao động sau bữa ăn dẫn đến cảm giác đói trong đêm.
* Tập thói quen ăn rau trộn càng nhiều càng tốt, càng đa dạng đủ màu càng hay, trước khi ăn chén cơm. Nhờ đó, vừa bổ sung sinh tố và khoáng tố vừa giảm lượng tinh bột trong khẩu phần mà vẫn no bụng sau bữa ăn.
* Tăng chất xơ trong khẩu phần để mượn chất này kéo mỡ qua đường ruột thay vì để chất béo được hấp thu vào máu rồi sinh sự.
* Rau cải nên chiếm không dưới 60% trong khẩu phần. Trong số đó, sà lách xoong nên có thường trên bàn ăn vì khoáng tố crôm trong món này vừa ức chế cảm giác đói bụng vừa làm tăng tốc phản ứng thoái biến chất béo.
* Không tráng miệng với món ngọt ngay sau bữa ăn. Chờ 1 - 2 giờ sau bữa ăn hãy đánh bồi.
* Tránh vừa ăn vừa xem truyền hình vì phim càng hấp dẫn khán giả càng quên nhai, nghĩa là nuốt lượng nhiều hơn. Trục trặc trong khâu biến dưỡng sau đó là chuyện đương nhiên.
* Đừng uống cà phê quá ngọt nhiều lần trong ngày, kể cả với đường dành cho người ăn kiêng, vì đường thật hay đường giả đều hưng phấn phản ứng bài tiết insulin của tụy tạng và dẫn đến phản ứng đói run vì hạ đường huyết.
Già néo khó tránh đứt dây. Muốn đừng đói cồn cào nhưng lại nhịn ăn đủ kiểu thì sớm muộn cũng thua ngay trên sân nhà. Khéo hơn nhiều là làm sao vẫn lai rai dằn bụng mà không mập. Đừng quên rằng cảm giác đói không hề xuất phát từ dạ dày!
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng
(Trung tâm Oxy cao áp, TPHCM)