Trong bài phát biểu hàng tuần nhân ngày Trái đất 22-4, Tổng thống Mỹ Barack Obama lần đầu tiên cho rằng biến đổi khí hậu là mối đe dọa lớn nhất của Trái đất.
Tờ New York Times trích dẫn lời ông: “Ngày nay, không có mối đe dọa nào lớn hơn cho hành tinh của chúng ta là biến đổi khí hậu” và theo ông không ai có thể phủ nhận tình trạng biến đổi khí hậu.
Người đứng đầu Nhà Trắng chỉ ra rằng năm 2014 là năm nóng nhất trong lịch sử và trong 15 năm đầu của thế kỷ 21 đã có 14 năm nóng đạt kỷ lục. Không phải ngẫu nhiên mà ông Obama chọn Everglades, bang Florida là điểm đến trong ngày Trái đất. Nơi đây đang đứng trước nguy cơ biến mất do nước biển dâng cao - hậu quả của tình trạng nóng lên làm băng ở hai cực Trái đất tan nhanh.
Mỹ và Trung Quốc vào tháng 11-2014 cam kết cắt giảm 26% - 28% khí thải CO2 vào năm 2025 so với mức năm 2005. Chủ tịch Trung Quốc nói rằng lượng khí thải của Trung Quốc sẽ giảm sau năm 2030. Cuối tháng 3 vừa qua, chính quyền ông Obama đã chính thức đệ trình kế hoạch cắt giảm khí thải nhà kính gần 30% vào năm 2025. Kế hoạch mới bao gồm việc ngừng xây dựng các nhà máy điện đốt than mới, tăng hiệu quả sử dụng nhiên liệu của xe máy và các tòa nhà, giảm rò rỉ khí metan trong ngành công nghiệp sản xuất dầu và khí đốt. Nước Mỹ cũng đã chi tiêu nhiều hơn cho năng lượng tái tạo.
Động thái của Mỹ càng gây thêm áp lực đối với quốc gia khác như Australia, Canada và Ấn Độ khi họ cũng là những nước có lượng khí phát thải hàng đầu thế giới nhưng chưa có kế hoạch cắt giảm.
Mỹ là nước có lượng khí thải CO2 lớn thứ hai sau Trung Quốc. Không như những năm trước, trong nhiệm kỳ của Tổng thống Obama, Mỹ đã thực hiện vai trò hàng đầu, nhất là những tháng gần đây trong các cuộc đàm phán với gần 200 quốc gia để sớm thông qua một nghị định thư mới của Liên hiệp quốc nhằm làm giảm khí thải, bảo vệ Trái đất trước tình trạng nóng lên toàn cầu. Kế hoạch cắt giảm khí thải của Nhà Trắng đã được nhiều tổ chức môi trường ca ngợi. Jennifer Morgan, một chuyên gia về đàm phán khí hậu quốc tế tại Viện Tài nguyên thế giới, một tổ chức nghiên cứu Washington cho rằng Mỹ đã sẵn sàng làm gương trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Tuy vậy, tiếng nói phản đối lớn nhất như thường lệ vẫn là từ đảng Cộng hòa. Lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện Mitch McConnell cảnh báo rằng Quốc hội có thể sẽ không thực hiện lời hứa của Tổng thống Mỹ bằng cách ngăn chặn việc thông qua các dự luật cắt giảm khí thải. Ông còn kêu gọi thận trọng trước cam kết này. Nhiều ngành công nghiệp của Mỹ cũng đã lên tiếng phản đối vì lo ngại ảnh hưởng đến doanh thu. Viện Dầu khí Mỹ, nhóm thương mại trụ sở tại Washington đại diện cho ngành công nghiệp dầu khí, cảnh báo rằng đề xuất của chính quyền có thể làm tăng giá thành năng lượng và làm giảm tăng trưởng kinh tế. Đảng Cộng hòa gọi kế hoạch cắt giảm khí thải của ông Obama là cuộc chiến chống lại ngành công nghiệp than và là sự lạm dụng quyền hành pháp. Gần như mọi ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa đã chỉ trích chương trình nghị sự biến đổi khí hậu của ông Obama. Vấn đề này được dự kiến sẽ trở thành chủ đề chính trong các chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng năm 2016.
THỤY VŨ
