Thủ tướng Chính phủ nhận trách nhiệm về Đề án 112

* “Một ông khám bệnh, một ông sợ vỡ quỹ”
* Một mình Bộ Nội vụ không thể sắp xếp đúng người, đúng việc! 

Chiều qua (19-11), trước khi bắt đầu phần trả lời chất vấn của mình, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày các nội dung quan trọng được nhiều ĐB quan tâm, đó là trách nhiệm xung quanh Đề án 112 và giải pháp hoàn thành kế hoạch kinh tế – xã hội năm nay. Trước đó, phần chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu và Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn cũng thu hút sự quan tâm của các ĐB.

Tất cả từ giao việc không đúng người

Trước những ý kiến của ĐB Quốc hội đặt vấn đề xung quanh trách nhiệm lãnh đạo Chính phủ về Đề án 112 điều hành chệch hướng, không đạt được mục tiêu, xảy ra sai phạm, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cho biết, một trong những mục tiêu của Đề án 112 là hiện đại hóa hành chính nhà nước, tin học hóa giải quyết dịch vụ công, đào tạo đội ngũ cán bộ công chức nhà nước.

Thế nhưng, cuối năm 2005 đầu 2006, sau khi kiểm điểm lại những việc đã làm Chính phủ đã thấy việc triển khai đề án nhiều điểm không ổn và Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu kiểm điểm lại việc thực hiện trước khi triển khai giai đoạn 2 của đề án (2006-2010); yêu cầu kiểm toán, điều tra vấn đề tham nhũng trong quá trình thực hiện đề án.

Những điểm không ổn trong Đề án 112 đã được chỉ rõ, theo Phó Thủ tướng đó là từ khâu giao việc. Đề án 112 có dự toán lớn (khoảng 3.800 tỷ đồng), là lĩnh vực mới Chính phủ chưa có kinh nghiệm nhưng lại giao cho Văn phòng Chính phủ xây dựng và tiến hành đề án. Phó Thủ tướng thừa nhận, giao nhiệm vụ như vậy là không chính xác vì Văn phòng Chính phủ là cơ quan giúp việc tham mưu, không phải là cơ quan chức năng, cũng không hiểu sâu về tin học hóa trong lĩnh vực cải cách nhà nước nên thực hiện không tốt.

Trong việc chỉ đạo, quản lý, Đề án 112 lại do một Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ là trưởng ban, một số thứ trưởng các bộ, ngành tham gia cũng kiêm nhiệm. Sau đó nhiều người đã về hưu, chuyển công tác khác nhưng ban điều hành không được tổ chức lại. Văn phòng Chính phủ, ban điều hành đề án không báo cáo Thường trực Chính phủ để tổ chức lại, thay thế nên đã dẫn đến nhiều sai sót, công việc không hoàn thành.

Trách nhiệm của Chính phủ, Thường trực Chính phủ trong đề án này là buông lỏng quản lý, thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát một cách có hiệu quả. Các bộ, ngành tham gia kiêm nhiệm, chưa làm tốt việc được giao, Văn phòng Chính phủ không thực hiện tốt việc quản lý, phó thác dẫn đến kẽ hở để trưởng ban điều hành lộng quyền, tham nhũng, lãng phí. “Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ nhận trách nhiệm và kiểm điểm nghiêm túc những vấn đề thuộc trách nhiệm trên về yếu kém, nguyên nhân, coi đây là bài học kinh nghiệm sâu sắc của mình trong chỉ đạo điều hành”, Phó Thủ tướng nói.

Hướng giải quyết cho vấn đề này, theo Phó Thủ tướng, đầu năm 2007, Thường trực Chính phủ đã quyết định không giao cho Văn phòng Chính phủ tiếp tục thực hiện Đề án 112 để tiến hành tổng kết, kiểm điểm; tiến hành kiểm toán; giao Bộ Bưu chính – Viễn thông (nay là Bộ Thông tin – Truyền thông) tiếp tục nghiên cứu giai đoạn 2 để nhận đề án này; giao Bộ Công an chỉ đạo Cục Điều tra chống tham nhũng làm rõ việc thiếu minh bạch trong đấu thầu, mua sắm… để xử lý và đã bắt ông Vũ Đình Thuần và Lương Cao Sơn, và tiếp tục điều tra, xử lý tiếp các đối tượng có liên quan.

Bên cạnh đó là yêu cầu các thành viên của ban điều hành đề án, các bộ có liên quan như: KH-ĐT, Tài chính, Khoa học – Công nghệ nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm để xử lý các sai sót chung, cụ thể; rà soát, bổ sung các quy định, chấn chỉnh và tăng cường trách nhiệm các chương trình, dự án, không để tình trạng tương tự như Đề án 112.

Khó kiềm chế giá cả thấp hơn tăng trưởng

Liên quan đến những công việc cuối năm, Phó Thủ tướng thừa nhận, từ khi bắt đầu kỳ họp Quốc hội, đến nay tình hình đã có những mặt phức tạp hơn như: bão lũ liên miên (thiệt hại khoảng 7.700 tỷ đồng, tương đương khoảng 0,7% GDP); giá cả tiếp tục tăng cao (tháng 8, 9 giá dầu mức 70 USD/thùng nay đã lên gần 100 USD/thùng).

Chính vì vậy, trong phiên họp gần đây Chính phủ đã có những biện pháp quyết liệt để có thể tiến hành hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ kế hoạch năm nay và làm tốt nhiệm vụ năm sau. Cụ thể là tập trung chỉ đạo để thúc đẩy đầu tư, tháo gỡ đầu tư, đẩy mạnh sản xuất, tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu, hoàn thành chỉ tiêu tăng trưởng 8,5% năm nay; khắc phục nhanh hậu quả của lũ lụt; chống dịch bệnh sau cơn bão, lũ lụt…

Liên quan đến giá cả, theo Phó Thủ tướng, cần phải chấp nhận mặt bằng giá mới, bởi nhiều mặt hàng đã hạ hết thuế và không thể bù lỗ (như xăng, dầu) và không thể dùng biện pháp hành chính để điều hành. Đối với những tầng lớp nhân dân trong nước bị thiệt hại, phải có biện pháp để giải quyết, có chính sách cần thiết đối với các đối tượng này như: xăng dầu điều chỉnh thì người dân miền núi, vùng sâu, vùng xa, hay là đồng bào bị lũ lụt phải cấp tiền để tài trợ, hay giải quyết các chính sách tài chính và các chính sách khác; tăng cường giải quyết đầu tư trong nông nghiệp và nông thôn…

ĐB Vũ Hoàng Hà (Bình Định) chất vấn: “Liệu đến cuối năm 2007 chúng ta có thể đạt được với tốc độ tăng GDP 8,5% hay không và chúng ta có thể kiềm chế được chỉ số giá tiêu dùng dưới mức tốc độ tăng GDP hay không?”. Phó Thủ tướng cho biết, năm nay, GDP có thể đạt 8,5%. Tốc độ tăng trưởng này có thể đạt được do vùng lũ lụt vừa qua chủ yếu ở vùng duyên hải miền Trung, tác động vào nông nghiệp còn kinh tế tăng trưởng về công nghiệp thì chưa nhiều. Chúng ta sử dụng phát triển ở các vùng khác và các ngành khác, các sản phẩm khác thì có thể bù vào sản phẩm chúng ta đã mất trong vùng này, cho nên tốc độ tăng trưởng kinh tế có thể đạt được 8,5%.

“Tuy nhiên, khả năng giữ được giá CPI dưới tốc độ tăng trưởng là khó, bởi vì chúng ta cũng không tính tới câu chuyện giá cả thế giới lên nhanh như thế này. Tất cả các biện pháp chủ quan của chúng ta có thể nói là đã sử dụng một cách hết sức tích cực, cho nên bây giờ chúng ta phải đối phó với tình hình này là phải giải quyết các vấn đề về chính sách như tôi đã trình bày”, Phó Thủ tướng nói.

Bảo hiểm y tế: “Một ông khám bệnh, một ông “kèn kẹt” sợ vỡ quỹ”

Khá nhiều bức xúc của đại biểu tập trung vào những quy định bất hợp lý của bảo hiểm y tế tự nguyện. ĐB Trần Văn Kiệt (Vĩnh Long) nêu thực tế, với quy định như một hình thức kinh doanh của ngành y tế, bảo hiểm y tế tiếng là “tự nguyện” nhưng muốn mua thì phải chờ đợi. Đề nghị Bộ trưởng xem xét những quy định như vậy đã hợp lý chưa để mọi người dân đều có bảo hiểm y tế? Tiếp tục với ý kiến của ĐB Trần Văn Kiệt, ĐB Phan Thị Thu Hà (Đồng Tháp) chất vấn: đối với trường hợp các điều kiện tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện là: Thứ nhất, hộ gia đình đã tham gia mua 100% rồi, nhưng cộng đồng dân cư đó không tham gia đủ 10% thì trách nhiệm chính trong việc vận động nhân dân đó mua thuộc về ai?

“Tôi hứa sẽ sửa vấn đề này trong khi sửa Nghị định 63 về Bảo hiểm y tế tới đây” – Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu trả lời khá thẳng thắn. “Tôi đã hỏi bộ phận soạn thảo về lý lẽ tại sao có thông tư này thì họ nói rằng năm 2005 là kết dư. Nhưng năm 2005 - 2006 khi thực hiện Thông tư 22 bảo hiểm y tế tự nguyện, thu chỉ có 746 tỷ đồng nhưng chi tới 1.843 tỷ đồng do phần lớn những người tham gia đang có nhu cầu khám chữa bệnh, người mắc bệnh mãn tính nên số đóng vào ít, số chi ra là nhiều. Chúng tôi đã họp lại thấy rằng, về mặt tài chính học là đúng, nhưng nói về mặt y tế học, xã hội học là chưa được, nhất là những người mua tự nguyện này đa số là nông dân, người lao động nghèo. Do vậy, chúng ta sẽ tìm giải pháp chống bội chi bằng cách khác” – Bộ trưởng giải thích. Sắp tới, sẽ bỏ hai điều kiện 10% số hộ và 100% số người trong gia đình mua mới bán bảo hiểm y tế mà đã bảo hiểm y tế tự nguyện thì họ mua là bán.

Chưa hài lòng với trả lời của Bộ trưởng Bộ Y tế, ĐB Đặng Văn Xướng (Long An) cho rằng, bản chất vấn đề là do phục vụ của bảo hiểm y tế còn quá kém, chưa hấp dẫn người dân. Trong khi, tình trạng lạm dụng quỹ bảo hiểm y tế từ mọi phía làm thâm hụt quỹ vẫn tồn tại như các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không công nhận xét nghiệm của nhau, lạm dụng xét nghiệm ở các bệnh viện vẫn phổ biến, rồi chi phí xét nghiệm chiếm tới 40% - 50% kinh phí mà quỹ bảo hiểm y tế phải chi trả…

Đáp lại ý này, Bộ trưởng Nguyễn Quốc Triệu phân trần nhiều hơn là trả lời: bảo hiểm y tế hiện nay đã bao quát các đối tượng cán bộ, công chức, đối tượng chính sách, bệnh hiểm nghèo, bệnh xã hội, trẻ em dưới 6 tuổi… chỉ còn “trơ” lại nông dân và người lao động. “Nên tôi nghĩ nhà nước phải đảm bảo bằng các nguồn khác nhau, nhưng tôi đã nói vì là liên bộ, quỹ bảo hiểm y tế thuộc Bộ Tài chính, còn ngành y tế khám bệnh, đấy là chưa nói mệnh giá của bảo hiểm y tế là rất thấp, có 80.000 đồng một mệnh giá trên một thẻ. Một ông chạy thận nhân tạo một năm hết 80 triệu, có nghĩa là 1.000 ông có thẻ bảo hiểm y tế cả năm ấy không được khám chữa bệnh gì cả thì mới dồn được cho một người, thấp quá, tiền ít chắc chữa cũng lâu khỏi”, ông Nguyễn Quốc Triệu nói.

Nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Y tế cũng “trần tình” thêm: Vừa rồi tôi đề nghị mệnh giá bảo hiểm cho người nghèo và cho trẻ em dưới 6 tuổi phải chiếm 3% lương tối thiểu tức là 194.000 đồng nhưng chỉ được 130.000 đồng, không biết Quốc hội đồng ý nâng lên không. Tôi nghĩ đã tăng thì phải khá một tí, chứ thấp quá thì không nên, vì thấp nên một ông chữa bệnh, một ông ngồi bên cạnh “kèn kẹt” giám sát sợ vỡ quỹ.

ĐB Nguyễn Lân Dũng (Đắc Lắc) chất vấn: cơ sở khoa học nào đã phân lập được vi khuẩn tả trong mắm tôm để đi đến quyết định là chôn mắm tôm. Bộ trưởng có nói dịch tiêu chảy cấp có nguồn gốc từ vi khuẩn tả. Vậy thì, tại sao điều đó không được công bố ngay từ đầu?

Bộ trưởng Nguyễn Quốc Triệu thừa nhận, vấn đề này có nhiều ý kiến khác nhau, cho đến giờ này, căn cứ vào lâm sàng, tức là loạt vào đầu tiên 93% là ăn mắm tôm, không có gì khác. Thứ hai, tiền sử mắm tôm đã có nghi can gây ra các vụ trước đây về dịch đường tiêu hóa rồi. Do vậy Hội đồng chuyên môn kiến nghị trong thời gian dịch không dùng mắm tôm sống, khi kết thúc dịch rồi, xét nghiệm lại bình thường rồi lại ăn như ăn gà bây giờ thôi. Cho nên các kiện mắm tôm mặn dưới 6% thì khuẩn tả có thể sống được 5 tiếng, mà 5 tiếng theo giao thông đi lại thuận tiện như thế này thì có thể lên được tới Tuyên Quang, Quảng Ninh. Mạng người là quan trọng cho nên bà con sản xuất mắm tôm thông cảm với Bộ Y tế là phải dừng trong giai đoạn này, kết thúc dịch chúng ta lại tiếp tục sản xuất, bây giờ ăn mắm tôm sống lại thì gay lắm.

Sắp xếp đúng người, đúng việc: Một mình Bộ Nội vụ không làm được!

Bức xúc vì nạn “chạy chức, chạy quyền” đang diễn ra khá phổ biến, ĐB Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) cho rằng, nếu không kịp thời ngăn chặn sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường cho đất nước. Tại các kỳ họp của Quốc hội khóa XI đã nhiều lần báo cáo phản ảnh tới Quốc hội và chất vấn Bộ trưởng Bộ Nội vụ về vấn đề này, nhưng đến nay tình hình vẫn chưa có chuyển biến đáng kể.

“Đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ trưởng là tư lệnh của lĩnh vực này có biết không? Nguyên nhân do đâu? Trách nhiệm thuộc về ai? Và Bộ trưởng sẽ làm gì để ngăn chặn tình trạng này”- ĐB Cuông chất vấn.

Theo Bộ trưởng Trần Văn Tuấn, chúng ta đã tiến hành làm các quy trình chặt chẽ để đề bạt cán bộ ở các cấp, có thể nhận định một cách khái quát việc làm đó được các bộ, ngành, các tỉnh, các địa phương thực hiện khá nghiêm túc, đội ngũ cán bộ được chọn cũng là những đồng chí có trình độ, năng lực tốt, đáp ứng với yêu cầu công việc. Tuy nhiên cũng có ý kiến nêu trong quá trình đề bạt, sắp xếp cán bộ vẫn còn có tình trạng chạy chức, chạy quyền.

Việc này không phải chỉ ý kiến hôm nay đại biểu Lê Văn Cuông nêu, mà trong các báo cáo kiểm điểm về công tác cán bộ tại Đại hội Đảng ở các cấp ủy, các tỉnh, thành phố, các bộ, ngành cũng nêu ý này, để rồi tìm mọi cách khắc phục. “Quan điểm của chúng tôi là phải thực hiện một cách nghiêm túc sự chỉ đạo thông qua các quy trình công tác cán bộ, thông qua việc đánh giá, thông qua việc quy hoạch, thông qua các bước lấy ý kiến của cơ sở và quan trọng nữa là việc đề bạt cán bộ phải công khai, dân chủ và trách nhiệm thì sẽ hạn chế được việc đó” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Trần Văn Tuấn cũng đề nghị đại biểu cung cấp danh tính cụ thể người chạy chức, chạy quyền. Ngay sau đó, khá bức xúc, ĐB Lê Văn Cuông đăng đàn lần thứ 2. Ông nói: không có người nào chạy chức, chạy quyền mà đi báo cáo với Bộ trưởng cả. Vấn đề này đang hoạt động ngầm ở thực tiễn. Chỉ có sâu sát, đi vào thực tế, xem xét rất nghiêm túc thì mới phát hiện ra được và mới có biện pháp để ngăn chặn.

“Cho nên, nếu Bộ trưởng chưa nắm được vấn đề này thì chúng tôi kiến nghị qua ý kiến cử tri và thực tế thì Bộ trưởng cần phải đi sâu, đi sát tìm hiểu xem chạy ở đâu, chạy chỗ nào và cách chạy như thế nào để mà có văn bản, có thiết chế để ngăn chặn kịp thời” – ĐB Lê Văn Cuông đề nghị.

ĐB Hồ Thị Thu Hằng (Vĩnh Long), Hoàng Trần Ky (Nghệ An) cùng quan tâm đến vấn đề lãng phí chất xám vì chế độ tuyển dụng, bố trí công việc, chế độ tiền lương không đủ để giữ chân người tài trong hệ thống nhà nước.

“Với quan điểm của Bộ Nội vụ, chúng tôi thấy để làm tốt vấn đề này nêu yêu cầu thì như vậy, nhưng thực tế tình hình đất nước chúng ta đang cải cách về tiền lương, cũng cố gắng nhưng có lộ trình chưa làm ngay được, cho nên cũng có một bộ phận không phải là trong quá trình tuyển khó, mà người ta đang làm cơ quan nhà nước, nhưng thu nhập thấp, người ta làm đơn xin ra khu vực tư nhân, chúng tôi thấy cũng phải ủng hộ thôi”.

Về mong muốn thì Bộ Nội vụ trình với Chính phủ rất muốn làm được việc sàng lọc bộ máy và sắp xếp đúng người, đúng việc, đúng vị trí, nhưng bản thân Bộ Nội vụ một mình cũng không làm được – ông Tuấn giãi bày. 

HÀ MY – VIỆT LAN