Tình trạng này dẫn đến việc người lao động không được đảm bảo về quyền lợi do chưa được giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội kịp thời. Người lao động nghỉ hưu chưa được giải quyết chế độ hưu trí dẫn đến không có thẻ bảo hiểm y tế để khám, chữa bệnh gây nhiều bức xúc cho người lao động khi nghỉ việc.
Ngoài ra còn ảnh hưởng đến an ninh, trật tự an toàn xã hội, gây ra khiếu kiện kéo dài, đình công, tranh chấp, ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện các pháp luật khác, ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân.
Theo báo cáo, hiện nay, pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đã cho phép các doanh nghiệp đang còn hoạt động chậm đóng các loại bảo hiểm trên có thể giải quyết quyền lợi cho những người lao động đủ điều kiện hưởng các bảo hiểm đó hoặc thôi việc, chuyển đơn vị; quy định về ưu tiên giải quyết các khoản tiền chậm đóng các loại bảo hiểm đó khi doanh nghiệp giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động. Tuy nhiên, quyền lợi cho những người lao động không phải là khoản thanh toán được ưu tiên đầu tiên (sau chi phí phá sản, nợ đảm bảo ngân hàng, nợ lương, trợ cấp thôi việc...).
Mặt khác, hầu hết các doanh nghiệp giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động, doanh nghiệp có chủ là người nước ngoài bỏ trốn tài sản được thế chấp tại các ngân hàng, khi thanh lý tài sản sau khi trừ tiền nợ ngân hàng còn rất ít hoặc không còn để nộp tiền chậm đóng các loại bảo hiểm nên ảnh hưởng đến quyền, lợi ích chính đáng của người lao động như nêu trên.
Báo cáo cũng nêu rõ, theo quy định tại khoản 7 điều 10 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có trách nhiệm trình Chính phủ quyết định biện pháp xử lý trong trường hợp cần thiết để bảo vệ quyền lợi, lợi ích chính đáng về bảo hiểm xã hội của người lao động. Nội dung này đã được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội dự thảo trình Chính phủ, nhưng đang gặp vướng mắc về nguồn kinh phí để thực hiện, đảm bảo quyền lợi người lao động. Chính phủ đã có báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xử lý nội dung này. Để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, Bảo hiểm xã hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước mắt thống nhất phương án nguồn kinh phí từ số tiền phạt chậm đóng để đảm bảo quyền lợi người lao động.
Bảo hiểm xã hội cũng đề nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Phá sản số 51/2014/QH13 quy định thứ tự phân chia tài sản ưu tiên trả nợ lương, trợ cấp thôi việc, ba loại bảo hiểm nói trên đối với người lao động, quyền lợi khác theo hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể đã ký kết sau đó mới đến thanh toán khoản nợ bằng tài sản bảo đảm và các khoản nợ khác.
