Khơi nguồn niềm tin tiêu dùng

Người tiêu dùng lo hàng hóa mất an toàn

Từ đầu năm đến nay, thị trường bán lẻ đứng trước nghịch lý: hàng nhiều nhưng sức mua chưa như kỳ vọng. Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM (HUBA), sức mua trong nước đã cải thiện nhưng còn chậm bởi NTD thắt chặt chi tiêu và chỉ ưu tiên những mặt hàng thiết yếu. Cụ thể, dù tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong 4 tháng đầu năm đạt 2.285,5 ngàn tỷ đồng, tăng 9,9% so với cùng kỳ năm trước, nhưng nếu loại trừ yếu tố giá thì chỉ tăng khoảng 7,7%. Nguyên nhân của sự sụt giảm này ngoài yếu tố thu nhập, còn xuất phát từ việc niềm tin của NTD vào chất lượng sản phẩm, đặc biệt là thực phẩm, đang giảm sút nghiêm trọng.

Theo đó, người dân cảm thấy bất an khi liên tục tiếp nhận thông tin về thực phẩm bẩn, gian lận thương mại, nhãn mác lập lờ, sản phẩm kém chất lượng đội lốt hàng Việt… bị phanh phui từ đầu năm tới nay. Nổi cộm là vụ việc Bộ Công an triệt phá đường dây sản xuất 600 nhãn sữa giả, liên tục nhiều vụ hàng ngàn tấn thực phẩm đông lạnh, nội tạng ôi thiu, heo chết… bị các cơ quan chức năng phát hiện.

Sự không an toàn, thiếu minh bạch, không rõ nguồn gốc khiến NTD ngày càng thận trọng hơn trong lựa chọn hàng hóa, nhất là với thực phẩm. Theo một khảo sát được Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao thực hiện và công bố gần đây, NTD sẵn sàng chi trả nhiều hơn để mua các sản phẩm thực phẩm, đồ uống đã trải nghiệm và cảm nhận tích cực, truy xuất được nguồn gốc.

Tìm cách lấy lại niềm tin

Giữa “ma trận” thông tin về hàng hóa kém chất lượng cùng xu hướng đang thay đổi của NTD, theo Sở Công thương TPHCM, hàng Việt muốn giữ vững vị thế không thể chỉ dựa vào giá rẻ hay khẩu hiệu, mà cần được chứng minh bằng chất lượng thật, trách nhiệm thật và minh bạch thật. Và chương trình hợp tác kiểm soát chất lượng hàng hóa trên địa bàn TPHCM (gọi tắt là chương trình Tick xanh trách nhiệm) được triển khai với kỳ vọng có thể khơi nguồn niềm tin trong bối cảnh khủng hoảng của NTD.

Chia sẻ tại lễ ký kết giữa Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn TNHH MTV (SATRA) với 10 nhà cung cấp tham gia chương trình “Tick xanh trách nhiệm”, được tổ chức giữa tháng 5-2025, ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công thương TPHCM, cho biết, chương trình được thành phố triển khai từ tháng 3-2024. Đến nay, ngoài 11 hệ thống bán lẻ lớn hàng đầu Việt Nam đã tham gia, trong đó có hệ thống bán lẻ SATRA, nhiều nhà sản xuất, kinh doanh cũng rất quan tâm, tìm hiểu.

Doanh nghiệp tham gia chương trình sẽ được các nhà bán lẻ tạo điều kiện về không gian trưng bày, giới thiệu sản phẩm trong hệ thống đến NTD. Ngược lại, doanh nghiệp phải có trách nhiệm quản lý, giám sát chất lượng hàng hóa theo quy định. Điểm đáng chú ý của chương trình này là việc Sở Công thương và các nhà bán lẻ sẽ liên tục thực hiện kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm trong chuỗi cung ứng hàng hóa của doanh nghiệp. Trường hợp phát hiện hàng chất lượng không đúng cam kết sẽ ngay lập tức bị rút hàng khỏi siêu thị, đồng thời thông báo cho toàn bộ các nhà bán lẻ khác.

Theo ông Hà Ngọc Sơn, Phó tổng Giám đốc SATRA, để chương trình Tick xanh trách nhiệm thực sự đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả cao nhất, SATRA đã chủ động phối hợp với Hội công nghệ cao TPHCM triển khai một phần mềm quản lý hiện đại. “Công cụ này cho phép NTD dễ dàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm chỉ bằng một thao tác quét mã QR đơn giản, qua đó củng cố niềm tin và sự minh bạch”, ông Hà Ngọc Sơn kỳ vọng. Ông Sơn cho biết, từ hệ thống Satramart, từ chuỗi hơn 170 cửa hàng Satrafoods đến các chợ đầu mối nông sản do SATRA quản lý, các sản phẩm có dấu “tick xanh” được bố trí trong khu vực nhận diện riêng với bảng hiệu, logo nổi bật, tạo điểm nhấn rõ ràng, hỗ trợ hiệu quả việc nhận diện thương hiệu cho cả doanh nghiệp sản xuất và NTD thông thái. Đến nay, đã có khoảng 25 nhà cung cấp tích cực hưởng ứng và đăng ký chương trình này thông qua trang web của Sở Công thương, với các sản phẩm đã có mặt trên kệ hàng của SATRA.

Là doanh nghiệp vừa thực hiện ký kết tham gia chương trình “Tick xanh trách nhiệm” để đưa hàng vào hệ thống bán lẻ SATRA tại TPHCM, bà Nguyễn Thị Huệ Mỹ, Giám đốc Công ty TNHH SX-TM-DV Mỹ Châu, cho biết, đơn vị đang cung cấp cho thị trường khoảng 2 tấn rau củ quả mỗi ngày, song đầu ra chưa thực sự ổn định vì NTD có những thay đổi trong xu hướng lựa chọn sản phẩm.

Theo bà Huệ Mỹ, nhận thấy tầm quan trọng của việc truy xuất nguồn gốc cũng như vấn đề an toàn sản phẩm, công ty đã và đang sản xuất rau quả theo hướng sạch, kiểm soát an toàn. “Khâu sản xuất quyết định sự sống còn của doanh nghiệp và chúng tôi tự tin sản phẩm của mình đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn chất lượng, nên quyết định tham gia chương trình Tick xanh trách nhiệm. Chúng tôi mong muốn, thông qua việc được dán tem tick xanh, người tiêu dùng sẽ nhận biết được sản phẩm do công ty sản xuất, từ đó doanh thu sẽ tốt hơn”, bà Huệ Mỹ nói. Còn theo đại diện Bamboo Food VN - một startup chuyên sản phẩm dinh dưỡng, trước đây doanh nghiệp chỉ bán online nhưng nhờ tham gia tick xanh, lần đầu tiên sản phẩm đã được vào hệ thống phân phối hiện đại SATRA. “Đây là một kênh kết nối hiệu quả giúp chúng tôi định vị lại sản phẩm, định hướng sản xuất phù hợp hơn với thị trường nội địa”, đại diện Bamboo Food VN chia sẻ.