Áp lực lãi suất huy động tăng
Số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy, đến cuối tháng 10-2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đã tăng gần 15% so với cuối năm 2024 và hơn 20% so với cùng kỳ; riêng với 27 NHTM niêm yết trên thị trường chứng khoán, chiếm khoảng 80% tổng dư nợ - ghi nhận mức tăng trưởng cao nhất trong 5 năm qua. Tốc độ giải ngân tăng mạnh khiến hệ thống ngân hàng bước vào chu kỳ hút vốn, tạo nên làn sóng tăng lãi suất huy động trên diện rộng.
Trong tháng 11-2025, thị trường ghi nhận 21 NHTM tăng lãi suất huy động từ 0,2-0,7 điểm %, trong đó nhiều ngân hàng đã tăng 2-3 lần trong tháng như BaoViet Bank, Techcombank, LPBank và VPBank. Ở kỳ hạn dài trên 12 tháng, không ít ngân hàng áp dụng mức 8%-9%/năm cho khoản tiền gửi lớn nhằm hút dòng vốn mới. Ngay cả NHTM trong nhóm Big 4 là Vietinbank, vốn giữ lãi suất ổn định hơn một năm qua, cũng đã điều chỉnh tăng 0,4%-0,6%/năm với các kỳ hạn 1-11 tháng. Sự nhập cuộc của các “ông lớn” được dự báo sẽ khiến thị trường huy động tháng 12 tiếp tục sôi động, bởi các NHTM đều có nhu cầu mạnh để đáp ứng vốn dịp cuối năm.
Theo Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), dư địa giảm lãi suất huy động gần như không còn, thậm chí có thể tăng nhẹ trong tháng cuối năm do hai nguyên nhân chính. Một là, áp lực thanh khoản tăng khi tín dụng nhiều khả năng bứt tốc mạnh trong quý 4-2025, hướng đến mục tiêu cả năm 18%-20%. Tiếp đến là rủi ro tỷ giá USD/VND vẫn hiện hữu khi nhu cầu ngoại tệ tăng cao vào mùa nhập khẩu cuối năm.
Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, các ngân hàng đang hướng đến mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao trong năm 2025. “Cuối năm luôn là giai đoạn nhu cầu vốn của doanh nghiệp và người dân tăng mạnh, đặc biệt trước mùa lễ tết. Vì vậy, xu hướng chung là lãi suất huy động khó giảm, thậm chí có thể tăng thêm. Khi lãi suất đầu vào tăng, lãi suất cho vay cũng đối mặt rủi ro tăng theo”, ông Hiếu nhận xét.
Dưới góc nhìn của cơ quan quản lý nhà nước, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh Khu vực 2, nhận định, nhu cầu tín dụng tăng kéo theo huy động vốn tăng, tác động trực tiếp đến lãi suất. Tuy nhiên, với mục tiêu chính sách tiền tệ năm 2025 là hỗ trợ tăng trưởng, cùng nguồn vốn huy động dồi dào, lãi suất được kỳ vọng duy trì ổn định, đặc biệt trong dịp cuối năm và Tết Nguyên đán. Thực tế cho thấy, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát và huy động vốn tăng cao đang tạo dư địa để các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, giữ ổn định mặt bằng lãi suất cho vay trong giai đoạn cuối năm.
Giữ ổn định lãi vay
Trong bối cảnh áp lực huy động tăng mạnh, thách thức lớn đối với hệ thống ngân hàng là làm sao “gồng” được mặt bằng lãi suất cho vay để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế.
Ông Phạm Hồng Hải, Tổng Giám đốc OCB, nhận định nhu cầu vốn tín dụng trong tháng cuối năm vẫn rất lớn nhờ kỳ vọng tăng trưởng và chính sách điều hành mới của Chính phủ.
“Chi phí vốn của ngân hàng đang tăng do nhu cầu hút thanh khoản, trong khi số doanh nghiệp có chất lượng tín dụng tốt không nhiều. Điều này khiến cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gay gắt nhưng các ngân hàng vẫn ưu tiên giữ ổn định lãi vay. Lãi suất cho vay khó tăng mạnh, thậm chí một số ngân hàng có thể chấp nhận biên lợi nhuận thấp để giữ khách hàng tốt”, ông Hải đánh giá.
Số liệu của NHNN cho thấy, dù lãi suất huy động nhích lên nhưng lãi suất cho vay vẫn có xu hướng giảm. Đến 31-10-2025, lãi suất cho vay bình quân đối với các khoản giải ngân mới của NHTM ở mức 6,88%/năm, thấp hơn 0,1 điểm % so với cuối năm 2024. Diễn biến này được đánh giá là tích cực, phản ánh hiệu quả điều hành linh hoạt của NHNN trong việc giữ ổn định mặt bằng lãi vay, dù thị trường đối mặt áp lực thanh khoản và tỷ giá.
Đặc biệt, để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vùng thiên tai, NHNN đã chỉ đạo các NHTM giảm lãi suất, cơ cấu nợ và cấp tín dụng mới giúp khôi phục sản xuất. Thực hiện chủ trương, nhiều NHTM đã triển khai giảm lãi suất từ 0,5% đến hơn 2%/năm cho các khoản vay bị ảnh hưởng, không thu lãi chậm trả, đồng thời điều chỉnh lãi suất quá hạn bằng lãi suất trong hạn.
Trong đó, ABBANK giảm mạnh nhất thị trường với mức 2,8%/năm cho các khoản vay trung dài hạn như mua nhà, ô tô, tiêu dùng có tài sản bảo đảm; giảm 1,5%/năm cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tùy thời hạn vay. VPBank triển khai gói hỗ trợ lãi suất 1.000 tỷ đồng tại 15 tỉnh, thành bị ảnh hưởng bão lũ cho các khoản vay còn lại trên 12 tháng sẽ được giảm 1%/tháng, trong 6 tháng; các khoản vay ngắn hạn đến 12 tháng sẽ được giảm 0,5%/tháng trong 3 tháng.
Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa để ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng. NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, đẩy mạnh công nghệ, chuyển đổi số, từ đó tạo dư địa để giảm lãi suất cho vay
Phó Thống đốc NHNN PHẠM THANH HÀ
