Người nữ anh hùng và cây cầu huyền thoại

Trở về với cuộc sống đời thường, “người con gái thép” xứ Thanh - ngày nào vác 98kg đạn pháo băng băng dưới làn đạn địch, giờ đã gần ở tuổi xưa nay hiếm nhưng những ký ức chiến tranh luôn đau đáu trong tim. Cuộc đời của bà gắn liền với dòng sông Mã và cây cầu Hàm Rồng huyền thoại. Đó là bà Ngô Thị Tuyển, nữ Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

1. Ngồi trước mặt tôi là người con gái nhỏ bé năm nào trong tấm ảnh nổi tiếng của nghệ sĩ nhiếp ảnh Đoàn Công Tính. Tấm ảnh ấy ghi lại hình ảnh một người phụ nữ hao gầy, nét mặt cương nghị, trên vai là hòm đạn nặng đến 98kg. Vẫn với dáng người nhanh nhẹn của cô gái tải đạn năm nào, bà kể lại ký ức về trận chiến ngày 4-4-1965.

“Chú biết răng, khi ấy giặc Mỹ leo thang bắn phá miền Bắc dữ lắm. Chúng tập trung bom dội xuống cầu Hàm Rồng nhằm cắt đứt yết hầu giao thông vận tải của ta từ miền Bắc vào Nam. Lúc ấy, tui là dân quân thôi, nhưng nói đi đánh giặc là thích lắm. Mà cả làng ai cũng náo nức. Trước sự đánh phá ác liệt của bom Mỹ, một đầu cầu Hàm Rồng bị sập gẫy. Lúc ấy bộ đội của ta chủ yếu ở bệ pháo trên đỉnh đồi hai đầu cầu. Tôi đã vác 2 hòm đạn vượt qua bờ đê chuyển ra sông cho bộ đội. Lúc ấy tôi cũng không biết hai thùng đạn nặng 98kg. Mãi sau này các anh bộ đội nói tôi mới rõ. Chiến tranh mà, ai vác được bao nhiêu thì vác chứ ai cân đếm làm gì…” - bà Tuyển cười.

Bà kể thêm: “Đó là ngày tôi cảm thấy hạnh phúc nhất. Trong gian khó, mới thấy mình trưởng thành, lúc đau thương mới thấy thương anh em bộ đội. Bây giờ tiểu đội dân quân của tôi người còn người mất, nhưng những ngày tháng chiến đấu bên cây cầu Hàm Rồng huyền thoại thì ai cũng nhớ như in trong tâm trí. Mỗi lần nhắc đến ngày ấy, tôi thấy khỏe ra và tự hào nữa…”.

2. Năm nay bà Ngô Thị Tuyển 68 tuổi, cái tuổi lẽ ra phải lên chức bà. Vậy mà niềm hạnh phúc làm mẹ chẳng đến. Nói về chuyện riêng tư, bà kể: “Ngày còn con gái, tất cả vì tiền tuyến chứ ai biết tương lai sẽ ra răng. Nhiều người cũng như tôi thôi mà. Trở về sau chiến tranh, không lấy chồng vì quá lứa lỡ thì…”.

Bà khóc. Giọt nước mắt rưng rưng trên gò má nhăn nhúm. Ngày ấy, cô thôn nữ đẹp người, khỏe mạnh ở xóm Nam Ngạn tham gia dân quân gần 3 tháng thì đem lòng yêu anh bộ đội pháo cao xạ. Cưới nhau được 8 ngày thì chồng đi B. Ngày tiễn chồng ra trận cũng là ngày ly biệt mãi mãi. Thương chồng, thù giặc, bà Tuyển lao vào công việc không mệt mỏi. Chính từ tình yêu thương nồng nàn và lòng căm thù giặc sâu sắc ấy đã nhân lên sức mạnh khiến bà có thể vác được những hòm đạn nặng hơn hai lần trọng lượng cơ thể. Đó là lý tưởng sống, là niềm vui trong chiến đấu.

Chiến tranh kết thúc, hòa bình lập lại. Bà tái giá, chồng bà cũng là bộ đội đã từng có những năm tháng “nếm mật nằm gai” ở Trường Sơn. Những đêm hành quân dưới màn sương mù của chất độc hóa học đã làm gia đình bà không thể có người nối dõi. Đó cũng là nỗi buồn của người nữ anh hùng khi cả hai cuộc hôn nhân không mang lại niềm hạnh phúc làm mẹ… Bà Tuyển đã bàn với chồng xin đứa cháu họ về làm con nuôi. Nay thì người con nuôi ấy đã học đến lớp 12 và thương yêu ông bà như bố mẹ ruột của mình.

Một nhà văn người Mỹ đã viết cuốn sách “Giặc đến nhà đàn bà phải đánh” và nữ anh hùng Ngô Thị Tuyển là nhân vật chính trong cuốn sách ấy. Còn người phụ nữ nhỏ bé – người anh hùng trong cuốn sách ấy, lại thật khiêm tốn: “Hồi đó tui vác 98kg, khi nhà báo về, mọi người kể nhưng họ không tin. Họ bảo tôi vác lại cho họ xem, ai ngờ tôi vác nhiều hơn 2 hòm đạn ngày ấy đến 2kg”… Nói đến đây, bà cười đôn hậu. Nụ cười chất chứa cả sức mạnh và nghị lực phi thường của người phụ nữ Việt Nam.

Mạnh Tuấn