° Tôi xem kịch Lý Thường Kiệt mới biết ông là một hoạn quan. Xin cho tôi biết trong lịch sử Việt Nam có bao nhiêu vị tướng là hoạn quan như Lý Thường Kiệt? (Trần Hữu Phúc, Hoàng Văn Thụ, Q.Tân Bình)
° Người hoạn quan thứ nhất nổi danh trong lịch sử Việt Nam là Lý Thường Kiệt đời nhà Lý với chiến công “phá Tống bình Chiêm”. Người hoạn quan thứ hai cũng rất tiếng tăm là Việp Quận công Hoàng Ngũ Phúc làm quan dưới đời vua Lê Hiển Tông. Người thứ ba là Tả quân Lê Văn Duyệt khai quốc công thần triều Nguyễn. Lăng mộ của ông tại Bà Chiểu, Gia Định được dân chúng chiêm bái gọi là Lăng Ông. Lê Văn Duyệt tuy xuất thân hoạn quan nhưng ông là người ái nam ái nữ chứ không phải tự thiến. Việc kén chọn hoạn quan ưu tiên tuyển những trẻ em “ái nam ái nữ” do lệnh của triều đình. Làng nào có hoạn quan tiến cử được miễn binh lính, phu phen tạp dịch và cả sưu thuế trong 3 năm.
Thái giám cũng có riêng một nghĩa trang trong khuôn viên chùa Từ Hiếu, cách Huế khoảng 1 km theo hướng Tây Nam và vì thế chùa này còn được gọi là chùa Thái Giám.
Theo Hoàng Minh thông ký, một hoạn quan người Việt là Nguyễn An bị nhà Minh bắt (cùng với cha con Hồ Quí Ly), sau được Minh Thành Tổ giao làm “Tổng công trình sư” tu tạo thành Bắc Kinh. Ông làm quan trải năm đời vua triều Minh là: Thành Tổ, Nhân Tông, Tuyên Tông, Anh Tông, và Cảnh Tông, tính tình liêm khiết rất đáng kính trọng.
BÍCH CHÂU
