Anh “đại tu” ngành đường sắt

Chính phủ Anh bắt đầu kế hoạch cải tổ toàn diện ngành đường sắt đã tư nhân hóa của nước này, vốn đang chịu tác động nặng nề của đại dịch Covid-19. 
Chính phủ Anh đã bắt đầu kế hoạch "đại tu" toàn diện ngành đường sắt. Ảnh: chroniclelive.co.uk
Chính phủ Anh đã bắt đầu kế hoạch "đại tu" toàn diện ngành đường sắt. Ảnh: chroniclelive.co.uk

Do không phải quốc hữu hóa hoàn toàn nên Chính phủ Anh đã đưa ra một mô hình mới, theo đó, ngành đường sắt sẽ được chuyển đổi từ hình thức nhượng quyền mô hình kinh doanh toàn diện (franchise) sang nhượng quyền (concession), để nhà nước có thể tham gia sâu hơn và giám sát chặt chẽ hơn trong ngành đường sắt.

Theo kế hoạch trên, các công ty tư nhân Anh sẽ không còn nắm quyền điều hành hoàn toàn dịch vụ ngành đường sắt Anh, thay vào đó chuyển sang hình thức đối tác công - tư. Bộ Giao thông Anh cho rằng đây là một bước đi đầu tiên trong việc gắn kết mạng lưới đường sắt của nước này. Mô hình mới giúp tạo ra cấu trúc ngành đường sắt đơn giản hơn, hiệu quả hơn, sẽ được hình thành trong những tháng tới. Hiện ở Anh, các tuyến đường sắt do nhà nước quản lý, trong khi các đoàn tàu hầu hết do công ty tư nhân hưởng trợ cấp lớn của chính phủ điều hành.

Theo Bộ trưởng Giao thông Anh Grant Shapps, mô hình đường sắt tư nhân hóa thực hiện tại Anh hơn 20 năm qua dù gia tăng đáng kể hành khách nhưng không còn phát huy hiệu quả trong điều kiện hiện nay khi dịch Covid-19 tấn công. Ngành đường sắt của Anh đang chịu thiệt hại tài chính lớn do các nhân viên văn phòng không sử dụng phương tiện giao thông công cộng vì phải làm việc tại nhà để phòng dịch Covid-19. Hệ thống mới sẽ tiếp tục giữ lại những yếu tố ưu việt nhất của lĩnh vực tư nhân, đồng thời bổ sung đường hướng cùng trách nhiệm giải trình tốt hơn. Theo đó, mô hình mới yêu cầu ngành đường sắt phải có thêm nhiều hành khách hơn, phải tạo điều kiện cho hành trình đi lại của mọi người, chấm dứt những vấn đề mà hành khách lâu nay gặp phải như việc đã dùng đúng vé hay đã đi đúng hãng tàu chưa.

Bộ Giao thông Anh cho biết, trong mô hình mới, nhà nước vẫn sẽ duy trì mức hỗ trợ đáng kể theo các thỏa thuận quản lý phục hồi khẩn cấp (ERMA), đồng thời kêu gọi người dân hỗ trợ ngành đường sắt cho đến khi số lượng hành khách trở lại như ban đầu. Theo bộ trên, chính phủ sẽ hướng đến việc tạo ra các nguồn tiết kiệm ổn định về trung và dài hạn cho người nộp thuế. Các công ty đường sắt sẽ vẫn được trả phí quản lý để vận hành các dịch vụ theo ERMA, tối đa 1,5% của mức phí cơ sở theo hợp đồng đã ký trước khi xảy ra đại dịch Covid-19 và thấp hơn 2% mức phí nêu trong các hợp đồng viện trợ khẩn cấp được đưa ra tại thời điểm bùng phát dịch bệnh. Tuy nhiên, các tổ chức nghiệp đoàn đã chỉ trích kế hoạch trên vì quyết định này giúp chính phủ can thiệp sâu hơn vào ngành đường sắt.

Bất chấp những chỉ trích, Chính phủ Anh vẫn thúc đẩy các dự án nhằm hồi sinh ngành đường sắt nước này sau đại dịch Covid-19 . Đầu tháng 9 năm nay, Anh đã khởi công xây dựng HS2, hệ thống đường sắt cao tốc mới, với chi phí hơn 100 tỷ bảng Anh (130 tỷ USD) nhằm đưa nền kinh tế đất nước trở lại đúng quỹ đạo sau khi dịch Covid-19 qua đi. Đây cũng là dự án hạ tầng quan trọng nhằm giúp giữ đà tăng trưởng cho nền kinh tế Anh sau khi rời Liên minh châu Âu.

Tin cùng chuyên mục