Kêu gọi thực thi cam kết
Phát biểu khai mạc hội nghị, Ngoại trưởng Malaysia Mohamad Hasan khẳng định, hội nghị phản ánh cam kết tiếp tục của ASEAN trong việc xử lý tình hình biên giới hiện nay giữa Campuchia và Thái Lan. Theo ông, mục tiêu của hội nghị không chỉ dừng lại ở việc hạ nhiệt căng thẳng, mà còn nhằm tăng cường xây dựng lòng tin và tạo không gian cho đối thoại giữa 2 quốc gia thành viên.
Theo Bộ Ngoại giao Malaysia, hội nghị được triệu tập dựa trên quyết định ngày 11-12 của Thủ tướng Malaysia, với tư cách Chủ tịch ASEAN năm nay, cùng sự đồng thuận của lãnh đạo Campuchia và Thái Lan.
Thông cáo của bộ này nêu rõ, cuộc họp đặc biệt tạo diễn đàn để các bộ trưởng ngoại giao ASEAN trao đổi quan điểm về tình hình thực tế, đồng thời xem xét các bước khả thi để ASEAN hỗ trợ những nỗ lực đang diễn ra nhằm giảm leo thang và chấm dứt xung đột, vì lợi ích hòa bình và ổn định chung của khu vực.
Báo The Star (Malaysia) dẫn lời Ngoại trưởng Mohamad Hasan cho biết, ASEAN tiếp tục nhấn mạnh các nguyên tắc của Hiến chương ASEAN và Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Đông Nam Á (TAC), coi đây là nền tảng cho việc giải quyết bất đồng giữa các quốc gia thành viên thông qua biện pháp hòa bình.
Trong khi đó, Bangkok Post (Thái Lan) đưa tin, phái đoàn Thái Lan khẳng định sẵn sàng tham gia đối thoại trong khuôn khổ ASEAN, đồng thời tái khẳng định các cam kết đã đạt được với Campuchia trước đó. Còn Khmer Times cho biết, Phnom Penh coi hội nghị là cơ hội để ASEAN đóng vai trò trung tâm trong việc hỗ trợ giảm căng thẳng và thúc đẩy các cơ chế hợp tác song phương đã được thiết lập, trong đó có các thỏa thuận ngừng bắn và phối hợp an ninh biên giới.
Giám sát thực địa tại một số khu vực
Một nội dung quan trọng trong khuôn khổ hội nghị là báo cáo của Nhóm quan sát viên ASEAN (AOT) về tình hình thực địa tại khu vực biên giới Campuchia - Thái Lan. Theo Bộ Ngoại giao Malaysia, AOT được triển khai nhằm cung cấp đánh giá trung lập và khách quan, hỗ trợ các ngoại trưởng ASEAN có cơ sở thực tế khi thảo luận về các bước đi tiếp theo.
Thông tin đăng tải trên New Straits Times và The Star cho biết, AOT đã tiến hành giám sát trực tiếp tại một số khu vực nhạy cảm, phối hợp lực lượng quốc phòng của cả Campuchia và Thái Lan để thu thập dữ liệu về việc triển khai lực lượng, mức độ tuân thủ các thỏa thuận ngừng bắn và các diễn biến an ninh gần đây.
Báo cáo của nhóm bao gồm các quan sát về điều chỉnh vị trí binh lực, tình trạng rút hoặc duy trì vũ khí hạng nặng, cũng như các sự cố phát sinh trong thời gian giám sát. Báo Bangkok Post và Khmer Times đưa tin, Campuchia và Thái Lan đều đánh giá cao vai trò của AOT trong việc tăng cường minh bạch thông tin, ghi nhận tình hình an ninh và hạn chế tối đa các nguy cơ hiểu lầm hoặc sự cố ngoài ý muốn, tạo cơ sở chung để hai bên trao đổi trong khuôn khổ ASEAN.
Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Malaysia, báo cáo AOT được trình bày tại hội nghị như một tài liệu tham chiếu, phản ánh tình hình thực địa sau các hoạt động giám sát liên tục, qua đó hỗ trợ ASEAN trong việc xác định các biện pháp tiếp theo nhằm thúc đẩy giảm căng thẳng.
