Sáng tạo phải gắn với đời sống
Năm 2003, sáng chế đầu tiên được thầy Trần Doãn Sơn ra mắt là thiết bị và quy trình hấp hạt điều bằng hơi bão hòa, giúp người lao động tăng năng suất công đoạn bóc tách lớp vỏ hạt điều vốn chứa nhiều axít. Sau đó, gần 200 dây chuyền đồng bộ được chuyển giao cho tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Từ nghiên cứu trên, thầy Trần Doãn Sơn và các cộng sự đã tham gia hỗ trợ xây dựng nhiều nhà máy chế biến điều tự động cho các nước châu Phi và Ấn Độ. “Công việc của tôi cũng như nhiều nhà nghiên cứu khác là không ngừng tìm ra giải pháp bằng cách đổi mới và sáng tạo mỗi ngày. Chỉ có vậy mới giúp bà con đỡ vất vả, hướng tới sự phát triển bền vững trong tương lai”, GS Trần Doãn Sơn tâm niệm.
Năm 2020, GS Trần Doãn Sơn đã được trao 3 giải thưởng về sáng chế của TPHCM. Trong đó, sáng chế thiết bị sản xuất bún bao gồm cơ cấu ép đùn bột nước là nổi bật nhất. Thiết bị giúp sản xuất bún từ bột gạo pha loãng thành sợi bún tươi với thao tác vận hành đơn giản và tiện lợi, phù hợp cho nhà hàng, khách sạn có thể tự chế biến bún để phục vụ các món ăn tươi ngon và tốt nhất cho khách hàng. Thiết bị này đã được chuyển giao công nghệ sản xuất cho 9 doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp tại Mỹ, Thụy Điển, Nhật Bản, Hàn Quốc.
“Truyền lửa” cho thế hệ trẻ
Ngày ngày, hết làm việc trên máy tính, GS Trần Doãn Sơn lại đến xưởng chế tạo của mình để trao đổi với các học trò, kỹ sư về các vấn đề kỹ thuật. Xưởng chế tạo này được thành lập vào năm 2015 với đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho công tác giảng dạy, nghiên cứu, chế tạo. Thầy Trần Doãn Sơn cho biết: “Ngoài niềm đam mê sáng tạo, tôi còn một niềm vui rất lớn là dành thời gian để “truyền lửa” cho các học trò. Hàng ngày, tôi nhận được rất nhiều thư của sinh viên bày tỏ mong muốn hướng nghiệp cho các em”.
GS-TS-NGND Trần Doãn Sơn bắt đầu công việc “trồng người” từ năm 1976. Đã có trường hợp cả gia đình ba thế hệ đều là học trò của thầy Sơn. Thầy quan niệm, đi dạy không đơn thuần là truyền kiến thức mà quan trọng hơn là truyền đam mê cho học trò. Giảng dạy là khơi gợi tư duy sáng tạo của học trò, thay vì chỉ ghi chép kiến thức. Thế nên, lớp học của thầy lúc nào cũng đông, nhiều khi có các sinh viên lớp khác xin vào học “ké”. Khi nói về những thành công của mình, thầy Trần Doãn Sơn đều cho rằng, các thành quả đều có sự đóng góp lớn của học trò, hòa quyện cùng nhau. “Có lẽ, hạnh phúc lớn nhất trong đời tôi là được giúp đỡ, hướng nghiệp các em học sinh, sinh viên và thấy các em trưởng thành”, thầy Sơn bộc bạch.
Từ cuối năm ngoái, thông tin cụm công trình “Nghiên cứu đổi mới và phát triển công nghệ và thiết bị chế biến lương thực thực phẩm và nông sản Việt Nam” của GS Trần Doãn Sơn được đề nghị trao giải thưởng danh giá - Giải thưởng Hồ Chí Minh trong lĩnh vực KH-CN, khiến nhà trường, bạn hữu, các thế hệ học trò vui mừng, tự hào về thầy. Bản thân thầy Sơn thì chỉ khiêm tốn: “Giải thưởng như một dấu ấn quan trọng, giúp mình nhìn lại toàn bộ khoảng thời gian mình đã sống và cống hiến cho những nghiên cứu, sáng tạo gắn liền với đời sống ở khắp mọi nơi”.
| GS-TS-NGND Trần Doãn Sơn sinh năm 1954. Năm 1982, thầy sang Tiệp Khắc để hoàn thành chương trình nghiên cứu sinh. Sau 5 năm học tập, nghiên cứu, thầy nhận bằng tiến sĩ chuyên ngành công nghệ chế tạo máy (Trường Điện - Máy Plzen). Về nước, thầy được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm Bộ môn chế tạo máy Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TPHCM. Năm 2002, thầy được phong chức danh PGS ngành cơ khí tại Hội đồng Cơ khí - Động lực. Đến năm 2020, được phong tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân. Mới đây, Nhà giáo Nhân dân Trần Doãn Sơn được công nhận đạt chuẩn chức danh GS. Đặc biệt, Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh trong lĩnh vực KH-CN với cụm công trình “Nghiên cứu đổi mới và phát triển công nghệ và thiết bị chế biến lương thực thực phẩm và nông sản Việt Nam” mà GS Trần Doãn Sơn dày công nghiên cứu. |
