iPOS.vn (doanh nghiệp cung cấp những thiết bị phần cứng và phần mềm chuyên biệt dành cho ngành F&B tại Việt Nam) vừa công bố báo cáo kinh doanh ẩm thực tại Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025, trong đó ghi nhận nhiều cửa hàng F&B trên cả nước đã đóng cửa.
Trong nửa đầu năm 2025, doanh thu thị trường F&B Việt Nam ước đạt 406.100 tỷ đồng. Con số này tương đương 58,9% so với doanh thu cả năm 2024, thấp hơn so với kỳ vọng.
Cả nước có khoảng 299.900 cửa hàng F&B, giảm 7,1%, tức giảm 50.000 địa điểm so với năm trước, cho thấy làn sóng thanh lọc mạnh mẽ. Đáng chú ý, cả Hà Nội và TPHCM đều ghi nhận mức giảm trên 11%.
Trước đó, trong 6 tháng đầu năm 2024, thị trường có khoảng 30.000 cửa hàng F&B đóng cửa (giảm 3,9%). Tuy nhiên, nguồn cung điểm bán được bù đắp chủ yếu ở nửa cuối năm, đưa tổng số lên 323.010 cửa hàng vào cuối năm.
Một số thông tin khác, chỉ số CPI bình quân nửa đầu năm tăng 3,27% so với cùng kỳ, trong đó nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 3,69%. Chi phí nhà ở, điện, nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 5,73%.
Chi phí đầu vào là nguyên nhân chính thúc đẩy doanh nghiệp F&B tăng giá. Cụ thể, 35,4% doanh nghiệp cho biết giá nguyên vật liệu tăng là lý do quan trọng nhất. Ngoài nguyên liệu, các yếu tố vận hành nội bộ cũng tạo sức ép đáng kể với 21% doanh nghiệp bị tác động bởi thay đổi chính sách vĩ mô (hóa đơn điện tử, thuế hộ kinh doanh...), 20% đơn vị chịu ảnh hưởng từ chi phí nhân sự tăng.
Giá thuê mặt bằng là một nguyên nhân đáng chú ý khác với 13,7% doanh nghiệp lựa chọn. Khảo sát cũng cho biết có 3,6% doanh nghiệp tăng giá theo lộ trình định sẵn, cho thấy phần lớn quyết định tăng giá là bị động trước biến động chi phí. Thêm nữa là sự cạnh tranh quyết liệt và mô hình “mở nhanh - đóng nhanh”. Nhiều cửa hàng nhỏ thử nghiệm mô hình kinh doanh trong vài tháng nhưng không đủ vốn hoặc chiến lược để tồn tại lâu dài.
Những ví dụ cụ thể tại thị trường TPHCM càng làm rõ xu hướng này. Chuỗi Dodo Pizza thông báo đóng tất cả cơ sở tại TPHCM từ ngày 26-5-2025 và sẽ dịch chuyển chiến lược sang các đô thị vừa và nhỏ, nơi chi phí thấp và ít cạnh tranh hơn. Bên cạnh đó, các thương hiệu lớn như Starbucks cũng thể hiện xu hướng tái cấu trúc. Sau khi một số chi nhánh đóng cửa ở vị trí cũ, doanh nghiệp tập trung mở lại tại các địa điểm “vàng” với mô hình cao cấp hơn (Starbucks Reserve), nhằm củng cố hình ảnh và biên lợi nhuận thay vì phủ điểm ồ ạt.
Với thực trạng trên, chuyên gia F&B Đỗ Duy Thanh gợi mở một hướng đi mang tính đột phá, đó là sự chuyển dịch từ một đơn vị F&B đơn thuần sang một nhà sản xuất thực phẩm. Ông cho rằng, sau đại dịch, ngành ẩm thực đã "tiến gần hơn đến ngành thực phẩm". Các nhà hàng, với năng lực bếp và công thức sẵn có, hoàn toàn có thể sản xuất các sản phẩm sơ chế hoặc đóng gói để bán rộng rãi ra thị trường.
Như vậy, trước áp lực của thị trường, việc thay đổi tư duy từ phòng thủ bị động sang tấn công chủ động là chìa khóa để tồn tại và phát triển. Thay vì chỉ tập trung vào việc cắt giảm chi phí một cách cực đoan có thể làm mất khách hàng, các nhà đầu tư và chủ doanh nghiệp cần có một cái nhìn toàn cảnh hơn về các nguồn có thể tạo ra doanh thu.
