Văn hóa phải là “huyết mạch” của xã hội
Dự thảo văn kiện tiếp tục khẳng định định hướng chiến lược xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, dựa trên các giá trị cốt lõi: dân tộc, dân chủ, nhân văn và khoa học. Phát triển văn hóa phải ngang tầm với sự phát triển của chính trị, kinh tế và xã hội; đồng thời thúc đẩy sự phát triển đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, chú trọng văn học, nghệ thuật, bảo đảm xứng đáng với vị thế của nền văn hóa dân tộc và tầm vóc của công cuộc Đổi mới.
Dự thảo cũng chỉ rõ yêu cầu tăng cường khuyến khích sáng tạo các tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, coi đó là nền tảng để nâng tầm văn hóa Việt Nam.
Việc chăm lo cho đội ngũ văn nghệ sĩ, lực lượng nòng cốt - những người đặt nền móng đầu tiên cho các giá trị văn hóa - được xem là nhiệm vụ quan trọng. Cùng với đó, cần quan tâm đội ngũ làm công tác văn hóa ở cơ sở, đề cao vai trò tiên phong của trí thức, nghệ sĩ, doanh nhân và những người hoạt động văn hóa trong đời sống xã hội.
Dự thảo nhấn mạnh quan điểm lấy người dân làm trung tâm của mọi hoạt động phát triển văn hóa, khẳng định việc phát triển nguồn lực con người và văn hóa phải thực sự trở thành nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Đây không chỉ là định hướng quan trọng mà còn là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu trong giai đoạn phát triển hiện nay.
Về phương hướng, nhiệm vụ trong Dự thảo Báo cáo chính trị, nên cân nhắc, bổ sung việc xây dựng, phát triển văn hóa cần được gắn kết chặt hơn với phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế sáng tạo, kinh tế số, du lịch văn hóa - di sản, công nghiệp văn hóa. Phát triển văn hóa không thể tách rời kinh tế.
Văn hóa cần được coi là động lực và cũng là mục tiêu của phát triển, do vậy cần đưa văn hóa vào mọi lĩnh vực của đời sống, từ chính trị, kinh tế, giáo dục đến kinh doanh, gia đình, nhà trường, để trở thành “huyết mạch” của xã hội Việt Nam hiện đại.
Phát triển con người Việt Nam toàn diện trong thời đại mới
Dự thảo văn kiện nhấn mạnh nhiệm vụ phát triển con người Việt Nam toàn diện, có lý tưởng, tri thức, nhân ái, trung thực, tự trọng, đoàn kết và sáng tạo. Giáo dục văn hóa, đạo đức, kỹ năng số... cần được lồng ghép trong nhà trường, gia đình, cộng đồng để hình thành thế hệ công dân mới, yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, tự lập, tự cường, hội nhập mà vẫn giữ gìn bản sắc dân tộc.
Cùng với việc bồi dưỡng phẩm chất và tri thức cho thế hệ trẻ, Dự thảo văn kiện cũng đề cập đến nhiệm vụ bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Theo đó, cần có chính sách đột phá trong bảo tồn và phát huy nghệ thuật dân tộc - kho tàng vô giá được gìn giữ qua hàng ngàn năm. Các loại hình như chèo, tuồng, cải lương, dân ca vùng miền... cần được nuôi dưỡng và làm mới trong đời sống đương đại.
Bên cạnh việc gìn giữ truyền thống, việc hội nhập và ứng dụng công nghệ hiện đại mở ra hướng đi mới cho văn hóa Việt Nam. Đồng thời, cần tiếp thu tinh hoa nghệ thuật quốc tế như giao hưởng, hợp xướng, nhạc kịch, vũ kịch để tạo nên diện mạo mới cho nền nghệ thuật Việt Nam hiện đại, vừa dân tộc, vừa tiên tiến.
Phát triển văn hóa chuyên nghiệp đòi hỏi nâng cao năng lực hội nhập quốc tế. Khi nghệ sĩ, nhà sáng tạo Việt Nam được đầu tư đúng hướng, có điều kiện phát huy tài năng, họ sẽ góp phần khẳng định vị thế văn hóa Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Sự kết hợp giữa sáng tạo nghệ thuật và công nghệ hiện đại đang mở ra cơ hội để văn hóa Việt Nam tỏa sáng trong không gian số. Phát triển văn hóa và con người Việt Nam không chỉ là mục tiêu, mà còn là động lực cho công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.
Việc dành một chương riêng (chương V) cho văn hóa trong Dự thảo văn kiện thể hiện rõ tư duy coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh của dân tộc, là yếu tố quyết định sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Khi văn hóa thực sự trở thành sức mạnh mềm của quốc gia, Việt Nam sẽ có nền tảng vững chắc để bước vào thời kỳ phát triển mới, giàu bản sắc, hiện đại và hội nhập sâu rộng với thế giới.