Căng thẳng chính trị và quân sự giữa Nga và Gruzia lên rất cao, nhưng theo các quan chức Mỹ sẽ không có giải pháp quân sự cho vấn đề này. Một nhóm ngoại trưởng các nước EU hôm nay cũng đến Gruzia trong nỗ lực giải quyết căng thẳng Nga - Gruzia trong vấân đề Abkhazia. Thùng thuốc súng ở Gruzia vì thế sẽ nguội đi.
Quan hệ giữa Nga và Gruzia không êm ấm từ khi 2 lãnh thổ có đông người Nga là Abkhazia và Nam Ossetia tách ra khỏi Gruzia năm 1991. Càng xấu hơn, Tổng thống Mikhail Saakashvili thân phương Tây lên nắêm quyền năm 2003.
Càng căng thẳng hơn từ khi Kosovo tuyên bố độc lập ngày 17-2 và Gruzia gia tăng nỗ lực để trở thành thành viên của khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Hai tuần trước, Nga đã thiết lập các mối quan hệ pháp lý và thương mại trực tiếp với những khu vực ly khai ở Gruzia, xây dựng các quan hệ gần gũi hơn.
Căng thẳng leo thang khi Nga cho rằng Gruzia có dấu hiệu dùng vũ lực giải quyết xung đột với hai nước cộng hòa tự xưng này và đã đưa thêm quân tới biên giới Abkhazia và Nam Ossetia.
Gruzia có vị trí chiến lược quan trọng. Gruzia nằm ở vành đai phía Nam của Nga, ngày càng xích lại gần phương Tây sẽ có ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh của Nga. Nga tăng cường hỗ trợ Abkhazia và Nam Ossetia nhằm che chắn cho mình. Hành động này cũng cho thấy, chỉ không công khai tuyên bố, Nga không còn coi Abkhazia và Nam Ossetia thuộc chủ quyền Gruzia.
Nga lâu nay phản đối Kosovo độc lập, nên không ủng hộ độc lập cho Abkhazia và Nam Ossetia dù thực tế hai vùng lãnh thổ này có nhiều mối quan hệ với Nga (tới 99% người dân Nam Ossetia mang hộ chiếu Nga, cả hai nơi này sử dụng đồng rúp Nga…).
Mỹ và các nước EU rõ điều này. Động thái của Nga cho Gruzia thấy nếu vào NATO nước này sẽ mất Abkhazia và Nam Ossetia. Các đồng minh muốn trao tư cách thành viên NATO cho Gruzia cũng phải cân nhắc, bởi Nga sẽ công nhận độc lập cho 2 lãnh thổ này, như Mỹ và phương Tây đã làm với Kosovo.
Một cuộc xung đột giữa Gruzia và Abkhazia ít khả năng xảy ra bởi quân đội của Gruzia được đánh giá huấn luyện kém, chưa sẵn sàng. Phía Abkhazia có ưu thế ở vùng núi có thể kháng cự lâu dài. Rồi người Chechen từng tham chiến ở Abkhazia năm 1993, các nước láng giềng, bao gồm Bắc Ossetia, sẽ bên cạnh Abkhazia, ...
Tình thế thay đổi nếu nước ngoài can thiệp, nhưng trợ lý thứ trưởng Mỹ Matthew Bryza đang ở Gruzia nói rằng điều quan trọng là người dân sống ở Abkhazia cảm thấy được bảo đảm an ninh, kinh tế ổn định, hài lòng về văn hóa.
M. Bryza nhấn mạnh không có giải pháp quân sự cho vấn đề này, cảnh báo các hành động quân sự sẽ chỉ làm bất đồng thêm sâu sắc. Như vậy, thông điệp đưa ra cho phía Gruzia: hãy chấp nhận giữ nguyên hiện trạng. Các nước EU cũng kêu gọi hòa giải hơn là giải pháp quân sự bởi EU đang nỗ lực thương thuyết quan hệ đối tác với Nga.
Những nhận định rằng Gruzia đang rất gần với chiến tranh được tuyên bố ồn ào. Tuy nhiên với những gì diễn ra, có thể thấy trước khi địa ngục chiến tranh bật mở, Tổng thống Nga Medvedev sẽ phải đạp thắng trong khi Mỹ và NATO sẽ ngăn Tổng thống Gruzia Mikhail Saakashvili sử dụng con bài chiến tranh.
LỆ THƯ
