Gần đây, một số tỉnh miền Bắc, miền Trung đã xảy ra tình trạng heo bị dịch bệnh “tai xanh” nên người dân ở TPHCM rất lo khi mua phải thịt heo bị bệnh. Theo yêu cầu bạn đọc, ông Huỳnh Hữu Lợi, Chi cục trưởng Chi cục Thú y TP (ảnh) trả lời xung quanh vấn đề này.
- PV: Xin ông cho biết đặc điểm của heo bị bệnh “tai xanh”? Làm thế nào để phân biệt heo bị bệnh?
Ông HUỲNH HỮU LỢI: Thông qua phân tích gien virus phân lập được từ khắp nơi trên thế giới, người ta đã xác định được hai phân tuýp chính của virus này là: Tuýp I là các virus châu Âu (virus Lelystad) và tuýp II gồm các virus Bắc Mỹ. Thông thường các virus này không gây ra tỷ lệ chết cao. Tuy nhiên kể từ đầu năm 2006 đến nay, tại Trung Quốc (TQ) đã phát hiện nhiều trường hợp heo bệnh và chết. Kết quả nghiên cứu tại TQ đã xác định rằng virus gây bệnh PRRS (tai xanh) tại TQ có khả năng là do virus PRRS tuýp II, thể cường độc gây ra. Triệu chứng của bệnh PRRS như sau:
– Trên heo nái giai đoạn cạn sữa: biếng ăn, sốt trên 40 độ C, sẩy thai thường vào giai đoạn cuối, tai chuyển màu xanh trong khoảng thời gian ngắn, đẻ non, động đực giả hoặc chậm động dục trở lại sau khi đẻ, ho và có dấu hiệu viêm phổi.
– Trên heo nái giai đoạn đẻ và nuôi con: biếng ăn, lười uống nước, mất sữa và viêm vú (triệu chứng điển hình), đẻ sớm khoảng 2 - 3 ngày, da biến màu, lờ đờ hoặc hôn mê, thai gỗ (10% - 15% thai chết trong 3 - 4 tuần cuối của thai kỳ), heo con chết ngay sau khi sinh (30%), heo con yếu, tai chuyển màu xanh (khoảng dưới 5%) và duy trì trong vài giờ. Tỷ lệ chết ở đàn con có thể tới 70% ở tuần thứ 3 - 4 sau khi xuất hiện triệu chứng trên. Rối loạn sinh sản có thể kéo dài 4 - 8 tháng trước khi trở lại bình thường.
– Trên heo đực giống: bỏ ăn, sốt, đờ đẫn hoặc hôn mê, giảm hưng phấn hoặc mất tính dục, lượng tinh dịch ít, chất lượng tinh kém và cho heo con sinh ra trọng lượng thấp hơn so với bình thường.
– Trên heo con theo mẹ: thể trạng gầy yếu, nhanh chóng rơi vào trạng thái tụt đường huyết do không bú được, mắt có ghèn màu nâu, trên da có vết phồng rộp, tiêu chảy nhiều, giảm số heo con sống sót, tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, chân choãi ra, đi run rẩy…
– Trên heo con sau cai sữa: chán ăn, ho nhẹ, lông xác xơ… Tuy nhiên ở một số đàn có thể không có triệu chứng trên. Ngoài ra, trong trường hợp ghép với bệnh khác có thể thấy viêm phổi lan tỏa cấp tính, hình thành nhiều ổ áp-xe, thể trạng gầy yếu, da xanh, tiêu chảy, ho nhẹ, hắt hơi, chảy nước mắt, thở nhanh, tỷ lệ chết có thể tới 15%.
- Người tiêu dùng phải làm gì khi ăn phải thịt heo bệnh, thưa ông?
Virus Lelystad gây bệnh PRRS trên đàn heo không có khả năng gây bệnh trên người. Tuy nhiên đặc điểm gây bệnh của virus này là tấn công và làm suy giảm hệ thống miễn dịch, do đó heo bệnh PRRS dễ bị phụ nhiễm các bệnh khác có ảnh hưởng đến sức khỏe con người như dịch tả, phó thương hàn, Streptococcus suis… Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng, người tiêu dùng nên chọn lựa nguồn thịt heo tại các cửa hàng, quầy sạp kinh doanh có kiểm tra của ngành thú y, tuyệt đối không giết mổ, tiêu thụ heo bệnh, chết không rõ nguyên nhân. Người chăn nuôi phải kịp thời khai báo cho ngành thú y khi phát hiện có gia súc bệnh, chết với những triệu chứng nêu trên.
- Chi cục Thú y TP có biện pháp gì để phòng chống dịch PRRS bảo vệ đàn heo TP?
Ngoài việc phối hợp với các ban ngành chức năng như QLTT, CSGT, TNXP kiểm soát chặt chẽ nguồn động vật, sản phẩm động vật từ các tỉnh nhập về TPHCM, xử phạt vi phạm hành chính và xử lý tịch thu tiêu hủy các trường hợp vận chuyển động vật không có giấy chứng nhận kiểm dịch động vật; Chi cục Thú y TP còn phối hợp với Đoàn kiểm tra liên ngành TP và các quận, huyện tăng cường công tác chống giết mổ gia súc trái phép trên địa bàn và xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh giết mổ trái phép. Bên cạnh đó, Chi cục Thú y TP cũng đã tăng cường công tác kiểm tra tình hình dịch tễ tại các quận, huyện chăn nuôi trọng điểm, cung cấp tài liệu, tập huấn cho hệ thống giám sát cung cấp thông tin dịch bệnh để chính quyền và đoàn thể địa phương, người chăn nuôi khai báo nếu phát hiện dịch bệnh để tiêu hủy kịp thời tránh lây lan dịch bệnh và chuẩn bị đầy đủ phương tiện xét nghiệm chẩn đoán bệnh PRRS cũng như yêu cầu các trại chăn nuôi tạm thời ngưng tiếp nhận nguồn heo từ các tỉnh miền Trung.
- Xin cảm ơn ông.
Quỳnh Hương thực hiện
