Nghị định 94/2012/NĐ-CP của Chính phủ ban hành về quản lý sản xuất - kinh doanh rượu đã có hiệu lực từ ngày 1-1-2013, quy định các tổ chức, cá nhân sản xuất rượu thủ công bán cho các doanh nghiệp phải có giấy phép sản xuất rượu; khi vận chuyển rượu phải có giấy phép sản xuất, hợp đồng mua bán rượu với doanh nghiệp và sản phẩm phải có nhãn mác. Thế nhưng, đến nay nhiều người sản xuất - kinh doanh rượu thủ công vẫn chưa hề hay biết gì về nghị định này.
Còn chờ hướng dẫn cấp phép
Lâu nay, trên thị trường rượu tràn lan loại rượu đế được sản xuất không cần lò nấu, chỉ một ít hóa chất hòa tan vào nước là thành rượu. Đã có nhiều trường hợp tử vong vì ngộ độc khi uống các thứ rượu tai hại này. Do vậy, Nghị định 94 yêu cầu quản lý chặt chẽ việc kinh doanh, nấu rượu, đảm bảo tuân thủ quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh gây tổn hại sức khỏe người tiêu dùng.
Đến nay, nhiều người kinh doanh rượu thủ công vẫn chưa hề hay biết gì về Nghị định 94.
Đang loay hoay nấu rượu, nghe chúng tôi hỏi về việc thực thi Nghị định 94, chị Nguyễn Thị Ba (ở xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn, TPHCM) chỉ tay vào đống hèm nói: “Có nghe ai nói gì đâu. Tôi nấu rượu chủ yếu lấy hèm cho heo ăn, rồi tận dụng rượu bán cho bà con trong xóm. Tăng gia sản xuất thủ công để kiếm thêm ít tiền, chẳng lẽ cũng phải xin cấp phép, đăng ký nhãn mác, làm khó vậy thì người nghèo làm sao có thể xoay xở làm ăn gì được”.
Chúng tôi sang huyện Bình Chánh (TPHCM), nơi có nhiều hộ chuyên nghề nấu rượu thủ công, ghé qua lò nấu rượu của anh Lê Văn Nhật (ở xã Phạm Văn Hai). Anh Nhật thở dài khi nghe nhắc đến Nghị định 94: “Nhà tôi chỉ nấu ít rượu bán cho các tiệm tạp hóa gần đây, chứ có sản xuất - kinh doanh quy mô lớn đâu. Nếu cũng phải đăng ký xin giấy phép kinh doanh thật phiền phức. Sản xuất với quy mô nhỏ, tiền lời chưa đủ tiền thuế, chắc phải dẹp luôn lò nấu rượu”.
Được hỏi về việc sao vẫn chưa giải thích, hướng dẫn rõ cho các hộ sản xuất - kinh doanh rượu thủ công thông suốt và chấp hành, một cán bộ Phòng Kinh tế huyện Bình Chánh cho biết: “Mặc dù Nghị định 94 đã có hiệu lực, nhưng còn đang chờ kế hoạch của sở để hướng dẫn người dân dễ dàng đăng ký giấy phép sản xuất - kinh doanh rượu”.
Hy vọng làng nghề
Trong khi các hộ nấu rượu nhỏ lẻ còn loay hoay, thiếu thông tin, các hộ làng nghề rượu Gò Đen ở Long An đang hồ hởi kỳ vọng chấn hưng làng nghề nấu rượu truyền thống. Làng nghề rượu Gò Đen đã nổi tiếng từ cả trăm năm nay, thế nhưng về sau này bị lao đao do phải đối mặt với tình trạng rượu giả, rượu nhái thương hiệu tràn lan trên thị trường, khiến người tiêu dùng tẩy chay, không còn dám tin cậy thương hiệu rượu đế Gò Đen.
Anh Lê Văn Minh (ở xã Phước Lợi, huyện Bến Lức, tỉnh Long An) nói: “Rượu đế Gò Đen đã mất thị trường do ngày càng nhiều người sản xuất - kinh doanh rượu chạy theo lợi nhuận, chỉ mua hóa chất về pha nước để thành rượu bán cho người tiêu dùng. Với Nghị định 94, tôi thật vui, chuẩn bị vốn liếng và đăng ký giấy phép kinh doanh để nấu rượu truyền thống”.
Chỉ tay vào lò nấu rượu bám đầy bụi, ông Nguyễn Lê Vĩnh (ở xã Tân Bửu, huyện Bến Lức) kể: “Nhiều năm rồi nghề sản xuất rượu thủ công không cạnh tranh lại rượu giả, nên tôi phải đóng cửa lò nấu rượu. Hy vọng việc thực thi Nghị định 94 sẽ dẹp nạn sản xuất - kinh doanh rượu giả, rượu nhái”.
Ông Trương Tấn Mãnh, Chủ tịch Hiệp hội rượu Gò Đen, cho biết: “Để duy trì làng nghề, hội liên kết các hội viên sản xuất sản phẩm mang thương hiệu chung. Nhưng rượu Gò Đen dần mất thương hiệu do nạn rượu dỏm hoành hành, bán với giá rẻ hơn so với rượu thương hiệu. Nghị định 94 được thực thi chặt chẽ sẽ thôi thúc các hộ nấu rượu thủ công cùng hợp tác hoạt động, gom lại và chế biến rượu theo quy trình đạt chuẩn. Khi người nấu rượu có sự gắn kết, chất lượng rượu sẽ được nâng cao hơn, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm hơn. Do vậy các địa phương nên quan tâm giải thích, hướng dẫn rõ để nghiêm túc đưa Nghị định 94 vào cuộc sống”.
Ông Đinh Văn Ba, Phó phòng Kinh tế hạ tầng UBND huyện Bến Lức, Long An, khẳng định: “Nghị định 94 sẽ có tác động tích cực giúp rượu Gò Đen truyền thống khôi phục. Chúng tôi sẽ nghiên cứu quy trình thủ tục đơn giản nhưng quản lý chặt hơn. Phòng lên danh sách các hộ dân nấu và kinh doanh rượu trên địa bàn để triển khai và đôn đốc thực hiện nghị định. Ngoài ra, phòng kết hợp với quản lý thị trường kiểm tra các điểm bán, quán ăn, tiệm tạp hóa về giấy phép kinh doanh rượu nấu thủ công và đưa vào mặt hàng kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo an toàn theo quy chuẩn nấu rượu.
HẢI THANH
