Số liệu thống kê từ phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) TPHCM cho biết, sau hơn một tháng Nghị định 34 có hiệu lực, lực lượng CSGT đường bộ đã xử phạt tổng cộng 128.000 trường hợp vi phạm, thu hơn 16 tỷ đồng. Theo ghi nhận của đơn vị, số vụ vi phạm giao thông tại các tuyến đường thuộc khu vực cửa ngõ phía Đông TP như quốc lộ 1A, quốc lộ 13, xa lộ Hà Nội đã giảm đáng kể, tình trạng xe chạy lấn tuyến, ngược chiều không còn thường xuyên.

Tại khu vực cửa ngõ phía Tây, vi phạm cũng giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm ngoái, tình hình giao thông đã trật tự và thông suốt hơn. Riêng các tuyến đường ở khu vực trung tâm TP, hầu như không còn tình trạng tài xế taxi quay đầu xe, dừng đậu, đón trả khách sai quy định. Bên cạnh đó, người đi bộ đã bắt đầu có ý thức chấp hành tốt hơn các quy định về phần đường ưu tiên khi băng qua đường.

Nhiều người băng tắt qua đường trước cửa Bệnh viện Ung bướu TPHCM, “chê” cầu bộ hành. Ảnh: THANH THU

Tuy nhiên, tình trạng xe gắn máy vô tư đi vào đường cấm, người ngồi sau xe không đội nón bảo hiểm, xe chạy trên vỉa hè vẫn diễn ra thường xuyên. Từ đó cho thấy, việc xử phạt theo Nghị định 34 mới chỉ có tác dụng lên một bộ phận dân cư của TP, các biện pháp chế tài khiến cho người dân sợ mà tránh nhưng chưa thật sự gầy dựng được ý thức tự giác chấp hành luật lệ giao thông mọi lúc mọi nơi.

Tại những giao lộ thường xuyên có CSGT đứng gác, tình hình giao thông khá trật tự, nhưng ở những giao lộ khác, chỉ cần một người lấn tuyến, lập tức sẽ có cả hàng rồng rắn nối bước. Tôi đã nhiều lần chứng kiến cảnh người dân “nhìn người đi trước mà đi” tại giao lộ Nguyễn Xí - Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh). Mặc dù đường Nguyễn Xí là đường một chiều, ngay đầu đường có biển cấm, nhưng chỉ cần có một, hai xe rẽ vào, lập tức cả dòng người sẽ ồ ạt chạy theo.

Chỉ thỉnh thoảng ở đoạn gần với giao lộ Đinh Bộ Lĩnh mới có CSGT đứng gác, xe gắn máy khi rẽ vào được người dân sống ở hai bên đường cảnh báo, vội quay đầu trở ra. Người đi sau cũng lập tức quay đầu theo. Nhiều hôm giao thông ở đây ùn tắc là vậy. Hoặc trên đường Nơ Trang Long, đoạn trước cửa Bệnh viện Ung bướu TPHCM (quận Bình Thạnh), mặc dù có cầu dành cho người đi bộ nhưng muốn sang đường, người dân vẫn giữ thói quen đứng lại chờ đến khi có đông người sẽ rủ nhau đi thành từng tốp, băng qua mặt đường. Gặp cảnh đó, lực lượng CSGT chỉ biết lắc đầu vì không biết phải xử phạt ai trong số những người già, trẻ, lớn, bé đó.

Mặt khác, với quy định xử phạt các trường hợp buôn bán lấn chiếm lòng, lề đường số tiền lên đến cả chục triệu đồng, lực lượng CSGT cũng chưa mạnh tay thực hiện do đa phần người vi phạm là dân nghèo, buôn bán không ổn định. Do đó, tuy đã đạt một số kết quả nhưng chưa thể nói giao thông TP đã tốt hơn nhờ những quy định xử phạt nghiêm. Trong khi đó, điều kiện tiên quyết để hình thành bộ mặt giao thông mới cho TP là ý thức của người dân thì vẫn chưa có nhiều chuyển biến. Các hình thức tuyên truyền, giáo dục rộ lên theo phong trào ở giai đoạn đầu nay xem ra đã vội vàng chìm vào quên lãng. Nếu không kịp thời chấn chỉnh, hiệu quả của nghị định có lẽ chỉ đạt được một nửa!

THU TÂM