Sáu tháng trước, Selma là một bộ phim tiểu sử Martin Luther King Jr. (MLK), quay ở Atlanta. Trong tháng 7, đoàn phim và nữ đạo diễn Ava DuVernay đã ngưng để chỉnh sửa kịch bản. Mục tiêu lúc đó là làm “một bộ phim tôn vinh và một lần nữa cho thế giới thấy những con người đã chiến đấu chống bất công, và những điều anh hùng họ đã làm đã dẫn đến những lợi ích hiện nay cho chúng ta”, ngôi sao người Anh David Oyelowo (sinh 1976), vai MLK, cho biết trên USA Today.
Sau đó, ngày 9-8, thiếu niên da đen Michael Brown bị cảnh sát da trắng Darren Wilson bắn chết ở Ferguson, Missouri. “Hoàn toàn bất ngờ, Ava và tôi nhắn tin qua lại hỏi nhau có thấy những hình ảnh này. Và đó không phải là những gì chúng tôi vừa quay hay sao?”, Oyelowo kể. Và “sự tương đồng trở nên rõ ràng” khi nổ ra các cuộc biểu tình phản đối cái chết của Brown và Eric Garner (người đàn ông da đen 47 tuổi ở New York bị một cảnh sát da trắng kẹp cổ chết ngày 17-7).
David Oyelowo vai Martin Luther King Jr. và Carmen Ejogo vai Coretta Scott King trong phim Selma. Ảnh: ATSUSHI NISHIJIMA
Sự tương đồng Oyelowo nói đó chính là Selma, bộ phim tiểu sử tập trung vào 3 tháng MLK ở Alabama vào năm 1965, chiến đấu cho những gì về sau trở thành Đạo luật về quyền bầu cử. Cuộc chiến đòi quyền dân sự lên đến đỉnh điểm trong ngày 7-3-1965. “Chủ nhật máu’’, khi cảnh sát liên bang và địa phương đàn áp dã man người biểu tình hòa bình đang cố gắng diễu hành qua cầu Edmond Petus ở Selma, trên đường tới Montgomery, thủ phủ bang Alabama.
Trong nhiều năm qua, Oyelowo là một “tín đồ” của MLK, trong khi vận động để được đóng vai ông, để thế hệ trẻ không quên nhà lãnh đạo này. “Tôi có một giấc mơ”, Oyelowo nhắc lại diễn văn nổi tiếng nhất của MLK.
Sau đó, đến “nữ hoàng talk show” Oprah Winfrey. Hai năm trước, Oprah và Oyelowo đóng vai chính trong The Butler, Oyelowo vào vai người con trai cực đoan của cặp nhân vật do Oprah và Forest Whitaker thể hiện. “Chúng tôi thực sự trở thành những người bạn tốt”, Oyelowo kể, 4 con của Oyelowo còn gọi Oprah là “Cô O’’. Năm ngoái, gia đình Oyelowo đón Giáng sinh tại khu nhà của Oprah trên đảo Maui ở Hawaii. Trong cuộc thảo luận sâu về mục tiêu cuộc đời mình, Oyelowo giới thiệu với Oprah một video thử giọng của mình, đọc bài diễn văn nổi tiếng “Đỉnh núi’’ của MLK.
Oyelowo kể: “Bà là một người ủng hộ mạnh mẽ phong trào dân quyền. Trong khắp nhà bà có những bức tranh tuyệt vời cùng nhiều chân dung và sách liên quan chế độ nô lệ, phong trào dân quyền... Do đó, thật hết sức tự nhiên để đưa nó ra cho bà”. Oprah đã nói với Oyelowo rằng nó tốt. Và Oprah đã ký hợp đồng làm một nhà sản xuất Selma, phá vỡ những gì Oyelowo gọi là “bế tắc” của bộ phim về mặt kinh phí.
Trong phim, Oprah còn đóng vai nhỏ là Annie Lee Cooper, một phụ nữ da đen nhiều lần bị nhà chức trách địa phương bác bỏ năng lực bỏ phiếu. Oprah cho biết: “Một lý do tôi đồng ý nhận vai vì tôi hiểu rằng cô ấy đại diện cho rất nhiều người, những người đã nỗ lực nhiều lần lặp đi lặp lại đòi quyền bầu cử. Tôi nghĩ về lòng can đảm và sự kiên cường của con người thời đó và niềm tin vững chắc của họ về những gì họ thực sự muốn”.
Selma đại diện cho một vấn đề thời sự, với câu chuyện mượn từ quá khứ. “Bộ phim đem lại một cơ hội, đặc biệt cho những người trẻ, để thấy rằng các cuộc biểu tình được xây dựng trên một chiến lược và một ý định. Và sự lãnh đạo là cần thiết để phát triển các chiến lược và ý định khi thực sự muốn tạo nên tiến bộ thực sự”, Oprah nói.
Oyelowo nhấn mạnh: “Không có gì trong bộ phim được thêm thắt. Mỗi nhân vật là một người thực sự. Mọi tình huống trong phim đều đã xảy ra”. Điều đó có nghĩa là người xem có thể thấy trên phim MLK không chỉ là một nhà hùng biện truyền cảm hứng, một lãnh đạo phong trào dân quyền, người đối đầu trực diện với Tổng thống Lyndon B. Johnson, mà còn là một người có thể mắc lỗi, có khi quỳ trước vợ, Coretta Scott King (Carmen Ejogo đóng). Oyelowo mô tả một cảnh “đầy ám ảnh” là khi MLK dẫn đầu hơn 2.000 người biểu tình qua cầu Edmund Pettus ở Selma tiến tới đối đầu một biển cảnh sát vũ trang.
Oprah cho biết bà đã khóc khi xem bộ phim hoàn chỉnh: “Những gì tôi cảm nhận khi xem phim lần đầu là Oyelowo đã thực sự làm được. Anh đã làm được. Tôi chỉ biết khóc ngay lập tức, thực sự chỉ biết khóc”.
Đạo diễn Ava DuVernay đã kinh ngạc với những gì Oyelowo đạt được, vượt qua diễn xuất về khả năng hùng biện và ngoại hình của MLK: “Tôi cảm thấy như mình đang đạo diễn chính tiến sĩ King. Không phải tiến sĩ King của David [Oyelowo], nhưng là tiến sĩ King trong rất nhiều cách khác nhau”.
Nữ đạo diễn 42 tuổi DuVernay với bộ phim Selma đã trở thành phụ nữ da màu đầu tiên được đề cử giải Đạo diễn xuất sắc trong danh sách đề cử Quả cầu vàng 2015 vừa công bố thượng tuần tháng 12.
HẢI ANH
