Tại hội nghị đánh giá kết thúc Dự án tài chính nông thôn III do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Ngân hàng Thế giới (WB) vừa tổ chức ở Hà Nội, vai trò của các định chế tài chính của Việt Nam tham gia dự án được đánh giá rất cao. Trong đó, Ngân hàng NN-PTNT Việt Nam (Agribank) tham gia thực hiện dự án này từ ngày đầu tiên và là định chế tài chính sử dụng vốn lớn nhất. Sau 5 năm triển khai dự án, Agribank đã thực hiện cho vay quay vòng hơn 4.550 tỷ đồng tới hơn 82.500 khách hàng.
Tăng cường tiếp cận vốn cho khu vực nông thôn
Dự án tài chính nông thôn III do WB tài trợ nằm trong chuỗi dự án tài chính nông thôn được Chính phủ Việt Nam triển khai từ năm 1996 đến nay. Trong đó dự án tài chính nông thôn I triển khai từ năm 1996 đến 2002, tiếp nối là dự án tài chính nông thôn II triển khai từ năm 2002-2009, và dự án tài chính nông thôn III triển khai từ năm 2009-2014. Chuỗi 3 dự án tài chính nông thôn có tổng trị giá 548 triệu USD, trong đó riêng dự án tài chính nông thôn III là 200 triệu USD do WB tài trợ, NHNN là cơ quan chủ quản và BIDV là ngân hàng đầu mối bán buôn. Nguồn vốn của dự án nhằm thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia của Việt Nam như xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo, và hỗ trợ thực hiện các chương trình có mục tiêu tạo việc làm và tăng thêm thu nhập cho người nghèo, đặc biệt là người nghèo nông thôn. Dự án cũng góp phần thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng của Chính phủ.
Bắt đầu triển khai từ năm 2009, đến 31-12-2013, toàn bộ khoản tín dụng 200 triệu USD của dự án tài chính nông thôn III đã được giải ngân. Nguồn vốn dự án đã tạo ra tổng mức đầu tư tại khu vực nông thôn lên đến 487 triệu USD, trong đó khoảng 90% là đầu tư trung và dài hạn. Qua đó, hơn 135.000 hộ dân và doanh nghiệp khu vực nông thôn, trong đó có hơn 70.000 hộ gia đình nghèo đã tiếp cận được với nguồn vốn của dự án. Cũng từ dự án này, trên 140.000 việc làm mới đã được tạo ra, bình quân khoảng 65 triệu đồng đầu tư tạo ra 1 việc làm mới cho thấy nguồn vốn dự án được đầu tư vào phân khúc thị trường có hệ số việc làm cao... Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam đánh giá Việt Nam là quốc gia triển khai thành công nhất mô hình dự án tài chính nông thôn trên thế giới. Trước khi dự án tài chính nông thôn II kết thúc, WB đã quyết định để Việt Nam tiếp tục triển khai dự án giai đoạn tiếp theo và “đây là tiền lệ chưa từng xảy ra đối với các dự án WB”.
Tới dự và phát biểu tại hội nghị, lãnh đạo Chính phủ đánh giá cao ý nghĩa, tác dụng của nguồn vốn hỗ trợ của WB cũng như các định chế tài chính quốc tế trong công cuộc phát triển của Việt Nam. Đặc biệt là nguồn vốn hỗ trợ cùng các nguồn vốn khác trong nước đã giúp Việt Nam đạt được những thành tựu to lớn trong việc cải thiện, nâng cao đời sống người dân, xóa đói giảm nghèo, thay đổi tích cực về bộ mặt phát triển nông thôn. Riêng dự án tài chính nông thôn III có vai trò hết sức quan trọng trong việc tăng cường tiếp cận vốn của nông thôn, tăng cường sự đầu tư của doanh nghiệp về nông nghiệp, nông thôn còn nhiều khó khăn, góp phần trong việc xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo, tái cơ cấu tổ chức tín dụng của Việt Nam. Lãnh đạo cho rằng, đây là một dự án ODA có kết quả xuất sắc, là dự án mẫu để rút kinh nghiệm cho việc giải ngân các dự án ODA nói chung còn khá khiêm tốn hiện nay. Trong đó, vai trò quản lý của ban quản lý, hệ thống các định chế tài chính triển khai cũng như phương thức giải ngân, thụ hưởng vốn,… là những vấn đề cần tổng kết, học hỏi trong những dự án khác.
Vai trò chủ đạo của Agribank
Trong các định chế tài chính tham gia dự án, Agribank là đơn vị sử dụng vốn lớn nhất. Tiếp nối những thành quả đã đạt được từ các dự án tài chính nông thôn I và II, Agribank tiếp tục được đánh giá là một trong số các PFIs tham gia tích cực nhất trong việc khai thác và triển khai có hiệu quả nguồn vốn dự án tài chính nông thôn III. Với hạn mức ban đầu WB cấp cho Agribank là 475 tỷ đồng nhưng đến thời điểm kết thúc dự án đã lên tới 1.315 tỷ đồng (chiếm 35% tổng hạn mức của cả dự án).
Sau 5 năm triển khai dự án, Agribank đã thực hiện cho vay quay vòng hơn 4.550 tỷ đồng tới hơn 82.500 khách hàng vay là cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn. Đặc biệt, Quỹ cho vay tài chính vi mô (MLF III) của dự án đã thu hút khoảng 37.500 khách hàng vay là các cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp vi mô. Quỹ MLF III được WB quan tâm và đặt nhiều kỳ vọng vì trên thực tế, việc cho vay tài chính vi mô tại Việt Nam hiện nay còn nhiều khó khăn, qui mô món vay quá nhỏ và ưu tiên cho khách hàng mới tiếp cận lần đầu. Tuy nhiên, với sự nỗ lực không ngừng của Agribank, cùng với lợi thế về mạng lưới chi nhánh rộng khắp và có nhiều kinh nghiệm trong cho vay lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, Agribank đã thực hiện giải ngân được hơn 100 tỷ đồng, chiếm 50% tổng hạn mức của Quỹ MLF III.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Tổng giám đốc Agribank Lê Thị Thanh Hằng cho biết, Agribank luôn chủ động triển khai, ưu tiên thông qua nguồn vốn dự án, Agribank đã thực hiện vốn dự án tài chính nông thôn III, đảm bảo chất lượng tín dụng, nợ xấu vốn dự án WB chỉ ở mức 0,3%. Thông qua nguồn vốn dự án, Agribank đã thực hiện phân bổ tới hơn 41 chi nhánh trong hệ thống trên khắp cả nước. Nguồn vốn dự án đã góp phần gia tăng lợi ích kinh tế cho các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân và các cá nhân/hộ gia đình ở khu vực nông thôn, nâng cao khả năng tiếp cận tới các dịch vụ tài chính một cách bền vững, từ đó giúp làm tăng thu nhập, tạo việc làm cho khu vực nông thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ổn định và phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn tại các tỉnh thực hiện dự án. Nguồn vốn dự án ổn định đã giúp Agribank xây dựng và hướng tới các tiểu dự án/nhóm đối tượng đầu tư trung, dài hạn, tạo được sự ổn định trong việc cấp tín dụng. “Bên cạnh đó, nguồn vốn dự án góp phần giúp Agribank duy trì được nguồn lực để thực hiện cho vay nông nghiệp, nông thôn phù hợp theo định hướng của Chính phủ về phát triển tam nông...” - bà Lê Thị Thanh Hằng chia sẻ.
Dự án tài chính nông thôn III nói riêng và chuỗi dự án tài chính nông thôn nói chung đã kết thúc giai đoạn rút vốn giải ngân vào cuối năm 2013, song nguồn vốn sẽ tiếp tục được cho vay đến năm 2033 sẽ tạo ra tổng mức đầu tư toàn xã hội ước dự kiến lên gần 5 tỷ USD từ các quỹ quay vòng. Như vậy, trong hàng chục năm tiếp theo, lợi ích của dự án sẽ vẫn tiếp tục được gia tăng mạnh mẽ cả về mặt kinh tế, xã hội và môi trường.
| |
NGỌC MINH – NGỌC QUYẾT